Adıyamanın Hidrografyası Hakkında
Göksu:
Kar ve yağmur suları ile beslenen Göksu; birçok kol alması yanında yaz kuraklığının neden olduğu şiddetli buharlaşmadan dolayı suyunun büyük bir kısmını kaybetmesine rağmen yıllık ortalama akımı yüksektir (7.49 m
Besni ilçe sınırını çizen Göksu’ nun yukarı çığır, Nurhak Dağı’ nın (3081 m.) güney etekleri ile Koçdağı’ ın (2562 m.) doğu eteklerine kadar uzanır. Gölbaşı Depresyonu’ nun kuzeydoğusunda Kom yakınlarında Göksu’ nun önemli kollarından biri olan Sürgü Çayı (Kapı deresini)’ ni alır. Soyören köyü sınırları içerisinde Sofraz Çayı’ nı da alan Göksu, Şambayat-Akpınar nahiyeleri arasında Aksu ve Doyuran derelerinin suyunu alarak Kızılin’ de Fırat Nehri’ ne karışır. İl sınırları içindeki uzunluğu 90 km. dir.3/ sn veya km2’ de 14.1 lt’su). (Enerji ve Tabbi Kaynaklar Bakanlığı, Elektrik İşletmesi ve Etüt İdaresi Genel Direktörlüğü 1964 s.283 Ankara). Göksu, yaz mevsiminde tarım alanlarının sulanmasında önemli rol oynar; ancak teknik bir sulama yöntemi uygulanmadığı için Göksu’ dan yeterince faydalanılmamaktadır.
Çakal Çayı:
Kar, yağmur suları ile beslenen Çakal Çayı, yaz kuraklığı ve buharlaşmadan dolayı suyunun büyük bir bölümünü kaybeder. Bundan dolayı sulamaya pek elverişli değildir. Uzunluğu 37 km. dir.
Güneydoğu Toroslar üzerindeki Kandırak köyünün kuzeyinden doğar. Çevresinden birçok küçük kol alan Çakal Çayı, güneyde Fırat Nehri’ ne suyunu boşaltır.
Eğri Çayı:
Kar ve yağmur suları ile beslenen Eğri Çayı, her ne kadar yaz kuraklığı ve buharlaşmadan dolayı suyunu kaybetse de; ilkbaharda taşar.
Adıyaman şehrinin batısından geçen bu çay, kuzeyde Tucak Dağı eteklerinden doğar. Güneydoğu Torosları diskordans kesen Pilo-Kuaterner dolgusu içinde derin vadiler çizer; şehrin güneyindeki Rızvak, Avnipaşa, Tabakhane ve Çiftlik derelerinin suyunu alarak Fırat Nehri’ ne karışır. Uzunluğu 32 km. dir.
Ziyaret Çayı:
Adıyaman şehrinin 5 km. doğusundan geçen bu çay, Güneydoğu Toroslar’ ın güney eteklerinden doğar. Kor, Cebel ve İndere (Zey) köylerinin karstik sularını alarak İpekli civarında Fırat Nehri’ ne suyunu boşaltır. Yazın buharlaşmadan dolayı su kaybına uğramasına rağmen çevresindeki tarım alanlarının küçük bir bölümünün sulanmasında önemli rol oynar.
Kalburcu Çayı:
Adıyaman’ ın yakın çevresindeki akarsular, şehrin kuzeyindeki Güneydoğu Toroslar’ ın devamı olan Karadağ’ ın güney ve doğu eteklerinde meydana gelen selinti suların birleşmesinden doğar. İndere(Zey) ve Örenli(Pirin) çevresindeki karstik kaynaklardan da kısmen beslenir. Pilo-Kuaterner düzlüğünde yüzeysel olarak akan bu akarsuların bazısı, yaz kuraklığı ve şiddetli buharlaşma nedeniyle yazın kurur.
Adıyaman şehrinin güney sınırını oluşturan Rızvak, Avnipaşa, Tabakhane ve Çiftlik dereleri selinti sularının ve taban sularının beslenmesinden doğmuştur.
Alitaşı Mahallesi’nin güneyinden geçen dere, suyunu Eğri Çayına boşaltır. Rızvak, Avnipaşa, Tabakhane ve Çiftlik dereleri, güneyde Ziyaret Çayı ile birleşerek Fırat Nehri’ ne boşaltır.
