Akdeniz Bölgesi ve Özellikleri

Akdeniz Bölgesi ve Özellikleri

Akdeniz Bölgesi, Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu’nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120-180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye’nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi’nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

AKDENİZ BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

AKDENİZ BÖLGESİNİN YER ŞEKİLLERİ

1- Dördüncü büyük bölgemizdir.
2- Toros Dağları . Alp. Himalaya kıvrım sistemi. 3. Jeolojik zaman.
3- Batı Toroslar: Bey ,Barla, Geyik, Sultan dağları
4- Orta Toroslar: Bolkar, Aladağlar, Tahtalı, Binboğa en yüksek dağlar.
5- Güneydoğu Toroslar: Nur dağları (Amanos lardan başlar=)
6- Toros dağları kıyıya paralel uzanır. Sonuçları:
7- Boyuna, kıyılar, Dalmaçya kıyıları (Kaş ) yaygındır. Falezler meşhurdur.Antalya
8- Akdeniz iklimi iç kesimlere sokulamaz.
9- Ulaşım zordur. Önemli geçitlerden sağlanır.
10- Çubuk Boğazı: Antalya’yı Göller yöresine, Sertavul Geçidi: Karaman ‘ı Silifke’ye
11- Gülek Boğazı: İç Anadoluyu,Çukurova’ya, Belen geçidi: Amik Ovasını, Çukurovaya bağlar.
12- Kıta sahanlığı dardır.
13- Doğal limanlar yoktur.
14- Dağlar geniş yer kaplar. Tarıma ayrılan arazi azdır.
15- Körfezler: Antalya, İskenderun.
16- Yarımadalar: Taşeli, Teke.
17- Bölgede karstik arazi ve şekiller çok yaygındır.
18- Toros dağları,Taşeli,Teke platoları, Göller Yöresi karstik yapılardır.
19- En çok mağaralar, yer altı suları, şelaleler. (karstik araziden dolayı)
20- Ovalar: Çukurova, Silifke: Delta ovaları. Amik.:Graben ovasıdır.
21- Karstik ovalar: Antalya, Tefenni, Elmalı. Kestel., Acıpayam. Korkuteli.
22- Akarsular: Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Aksu,Köprü.,Manavgat, Dalaman çayı.
23- Akarsuların debisi, kışın artar, yazın azalır. Rejimleri düzensizdir.
24- Göller: Karstik ve Tektonik oluşumludurlar. Beyşehir, Eğirdir,Burdur, Acıgöl.
25- Salda, Suğla, Kestel, Avlan ,Kovada, Yarışçı vb.
26- Önemli mağaralar. Beldibi, İnsuyu, Karain, Damlataş,Cennet-Cehennem Obrukları,Ashab-ı Keyf (yedi uyurlar.)

AKDENİZ BÖLGESİNİN İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

1- Kıyıda tipik akdeniz iklimi görülür.
2- İç kesimlere gidildikçe karasallaşma başlar.
3- Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
4- En yağışlı mevsim kıştır(cephe ve oroğrafik yağışlar)
5- Yaz kuraklığı dinamik yüksek basınçlardan kaynaklanır.
6- En yüksek kış sıcaklıkları (10 derece)
7- Bitki örtüsü: 700-800 m lere kadar makiler, yükseklerde ormanlar vardır.
8- En çok orman yangını.
9- Yaz sıcaklıklarından kaçmak için yüksek yaylalar.
.
AKDENİZ BÖLGESİNDE NÜFUS VE YERLEŞME

1- Nüfus ve nüfus yoğunluğu azdır. (Dağların geniş yer kaplaması.)
2- Nüfus kıyıda yoğunlaşmıştır. Adana,Mersin, Antalya vb.
3- Seyrek nüfuslu yerler: Taş eli, Teke platoları, Toroslar.
4- Adana bölümü:Geçici işçi göçü alır. Tarım.
5- Antalya bölümü Geçici işçi göçü alır. Turizm.

AKDENİZ BÖLGESİNDE TARIM

1- Bir dönemde birden çok ürün elde edilir.
2- En az masrafla seracılık/ Güneşlenme fazlalığı.
3- En fazla turfanda meyve ve sebzecilik.
4- Dağlar geniş yer kaplamış. Tarıma ayrılan arazi az.
5- En çok muz, turunçgiller, soya fasulyesi, yer fıstığı, gül,mısır
6- Kıyıda daha çok gelir getiren ürünlere yönelinmiş.
7- Anason, tahıllar, pamuk, zeytin, pirinç (amik ovası.)

AKDENİZ BÖLGESİNDE HAYVANCILIK

1- Hayvancılık gelirleri azdır.
2- En çok kıl keçisi üretimi.

AKDENİZ BÖLGESİNDE SANAYİ

1- Tarım kadar gelişmemiştir. Tarıma dayalı sanayi (Adana bölümü)
3- İskenderun ‘da demirçelik fabrikası.
4- Antalya: Ferro krom tesisleri.
5- Mersin: Ataş Rafinerisi.
6- Seydişehir: Alüminyum
7- Keçiborlu: Kükürt
8- Kozan, Karaisalı: Linyit.
9- Toroslar ve Amanoslar da Krom
10- Yumurtalık: Irak ve Türk petrollerinin geldiği depolandığı yer.

AKDENİZ BÖLGESİNDE TURİZM
Bölgenin kıyı kesimindeki elverişli iklim koşulları, doğal güzellikler ve tarihi zenginlikler turizmin gelişmesini sağlamıştır. Özellikle Antalya Bölümü’nde turizm gelişmiştir. Antalya, Alanya, Side, Kaş, Kalkan bu bölümde deniz turizminin geliştiği merkezlerdir. Akdeniz medeniyetini simgeleyen Olimpus, Patara gibi tarihi şehir kalıntıları önemli turistik çekiciliklerdir. Bölgede geniş alan kaplayan karstik şekiller, özellikle Damlataş ve İnsuyu ile Cennet – Cehennem doğa harikasıdır. Pek çok milli park ile uluslararası yarışma ve festivallere duyulan aşırı ilgi bölge turizminin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Özellikle Antalya bölümünde çok gelişmiştir.
Adana bölümü: Sanayi, ticaret, ulaştırma gelirleri yönünden daha gelişmiştir.

AKDENİZ BÖLGESİNİN İLLERİ

Akdeniz Bölgesi sınırları içerisindeki iller şunlardır:

Adana
Antalya
Burdur
Hatay
Isparta
Mersin
Osmaniye
Kahramanmaraş (Afşin ve Elbistan ilçeleri hariç. Bu ilçeler Doğu Anadoludadır.)
Karaman’ın merkez ilçe ve Ayrancı ilçelerinin bazı bölümleri Ermenek, Sarıveliler, Başyayla
Afyonkarahisar’ın Başmakçı, Dinar ve Dazkırı ilçeleri
Denizli’nin Acıpayam, Çameli, Bozkurt ve Beyağaç ilçeleri
Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçeleri

AKDENİZ BÖLGESİNİN YEMEKLERİ

• Mahluta çorbası
• Çakıldaklı çorba
• Toğga çorbası
• Tirşik çorbası
• Gülgas
• Baba Hannuş
• Fıstıklı Köfte
• Mercimekli köfte
• Çiğ köfte
• İçli köfte
• Etli kömbe
• Kısır
• Kelle paça
• Batırık
• Antakya Böreği
• Künefe
• İrmik Helvası
• Kuşkonmaz Çorbası
• Tahinli Antalya Piyazı
• Radika Salatası
• Bal Kabağı Dolması
• Kahramanmaraş Tarhanası
• Minbar (munbar)
• Dondurma

AKDENİZ BÖLGESİNİN COĞRAFİ KONUMU

Adını güneyindeki denizden alan Akdeniz Bölgesi, kuzey batıda Ege Bölgesi, kuzeyde İç Anadolu Bölgesi, kuzeydoğuda Doğu Anadolu Bölgesi ve doğuda Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile komşudur.

Kıyı uzunluğu doğuda Suriye sınırından batıda Marmaris’e kadar 1542 km’dir.

Akdeniz Bölgesinin yüz ölçümü 89.493 km2 dolayındadır; Türkiye toplam alanının yaklaşık %14’ünü kaplar.