Akdeniz ve Marmara denizlerine dökülen akarsular hangileridir?
Marmara Denizi’ne Dökülen Akarsular
Marmara denizine dökülen akarsuların tamamı Türkiye sınırları içinden doğar. Yer şekillerine bağlı olarak, bu denize dökülen akarsuların boyları kısa, havzaları dardır. Bu akarsulardan en önemlisi Susurluk (Simav)’tur.
Susurluk, Kuş Golü’nden gelen Kocaçay ile Ulubat Golü’nden gelen Mustafa Kemalpaşa ve Nilüfer çaylarının birleşmesiyle oluşur. Susurluk, Güney Marmara sularının büyük bir kısmını toplar. Marmara denizine dökülen diğer akarsular; Gönen ve Biga çaylarıdır.
Akdeniz’e Dökülen Akarsular
Akdeniz’de de dağlar kıyıdan itibaren yükseldiği için akarsular genellikle fazla uzun değildir. Bölgedeki uzun akarsular, kaynaklarım iç bölgelerden alarak Toroslar’ı dikine yarar ve Akdeniz’e ulaşır. Bölgenin batısındaki akarsuların uzunlukları fazla olmadığı gibi bu akarsuların, yazın suları oldukça azalır. Fethiye Körfezi’nin iki tarafında denize dökülen Dalaman ve Eşen çayları böyledir. Antalya Körfezi’ne dökülen Aksu ve Köprü suyu, kaynaklarını Göller Yöresi’nden aldıkları için daha uzundur. Bölgenin başlıca akarsuları doğudakilerdirve Akdeniz’e dökülen akarsular şu şekildedir:Manavgat Irmağı, Batı Toroslardan doğan kolların birleşmesiyle oluşur ve birçok karstik kaynakla da beslenir. Dar ve dik yamaçlı kanyonlardan akarak, Manavgat yakınında ünlü çavlarımı oluşturur ve alüvyal bir kıyı ovasında denize dökülür.
Göksu, biri Göksu, diğeri Ermenek Çayı olmak üzere iki koldan oluşur. Taşeli Platosu’nu derin vadilerle parçalayan bu akarsu, Silifke yakınındaki deltasında denize dökülür. Silifke Ovası olarak da bilinen deltasında iki lagün bulunmaktadır.
Seyhan nehrinin en uzun ve en Önemli kolu, Zamantı çayıdır. Bu çay, Tahtalı dağlarından doğan Göksu ile birleşerek Çukurova’ya iner. Seyhan, eskiden yağışlı dönemlerde taşkınlarla çevreye zarar veriyordu. Üzerinde kurulan Seyhan Barajı ile suları kontrol altına alınmıştır. Ayrıca aşağı çığırında, Çukurova’yı taşkınlardan korumak için setler yapılmış, sulama kanalları açılmıştır.
Ceyhan’ın kaynağını, Elbistan havzasındaki sulan toplayan Göksün ve Söğütlü çayları oluşturur. Ceyhan Ovası’na girmeden Önce Toroslardaki derin vadilerde akar. Aksu ırmağını aldıktan bir süre sonra Çukurova’ya inerek İskenderun Körfezlerinde denize dökülür. Havzası daha küçük olduğu hâlde, debisi Seyhan’dan daha yüksektir. Sık sık taşkınlara neden olan Ceyhan üzerinde, Menzelet ve Aslantaş barajları yapılmıştır.
Asi,kaynağını Lübnan Dağlarından alır. Yukarı çığırının büyük bir kısmı Suriye sınırlan içinde kalan bu ırmak, Samandağ ilçesinin güneyinde bir delta oluşturarak denize dökülür. Asi nehrinin havzasının üçte biri, Türkiye sınırlan içindedir.
