Anıtkabir Nedir?
Atatürk’ün Ankara’daki anıtmezarıdır. Atatürk’e bir anıtmezar yapma çalışmalarına ölümünden hemen sonra başlandı. Yer olarak kentin kaleden sonra en yüksek tepesi olan ve adı daha sonra Anıttepe olarak değiştirilen Rasattepe seçildi.
1941’de yapının tasarımı için açılan uluslararası yarışmaya yurtiçinden 22, yurtdışından 27 proje katıldı. Uluslararası seçici kurulun seçtiği üç proje arasından, Emin Onat ile Orhan Arda’nın ortak projesinin uygulanmasına karar verildi.
9 Ekim 1944’te temeli atılan Anıtkabir’ in yapımı dokuz yılda tamamlandı. 10 Kasım 1953’te Atatürk’ün Etnografya Müzesi’nde bulunan naaşı törenle buraya taşındı.
Anıtkabir, içinde park ve bahçeler bulunan ve ağaçlandırılmış olan 15.000 m2’lik bir alan üzerine kurulmuştur. Bozkır görünümüne uyum sağladığı ve çok dayanıklı olduğu için yapımında Çankırı’nın açık sarı ve açık gri renkli taşları kullanılmıştır.
Anıtkabir’e batıdaki giriş kapısından geniş bir merdivenle çıkılır. İçlerinde Atatürk’ün özgürlüğe ve bağımsızlığa ilişkin sözlerinin altın yaldızla yazılı olduğu Hürriyet ve İstiklâl kulelerinin arasından 250 metre uzunluğundaki Aslanlı Yol’a girilir.
Bu yolun iki yanında 24 tane Hitit Aslanı heykeli yardır. Aslanlı Yol’dan 130×80 metre boyutlarındaki Zafer Alanı’na ulaşılır. Bu alanın çevresinde sekiz tane kule yer alır.
Kulelerden Cumhuriyet, İnkılap, Barış ve Zafer adları verilmiş olanlar alanın dört köşesinde bulunur. Müdafaa-i Hukuk ve Mehmetçik kuleleri alanın girişinde, Misak-ı Milli ve 23 Nisan kuleleri ise çıkışındadır.
Aslanlı Yol’dan Zafer Alanı’na girildiğinde alanın solunda Anıtkabir’in ana yapısı yükselir. Buranın sağ dış duvarında Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi, sol dış duvarında ise 10. Yıl Nutku yer alır. Zafer Alanı’ndan ana yapıdaki Şeref Salonu’na 33 basamakla çıkılır. Yüksekliği 20, eni 32, boyu 60 metre olan salonu taş kaplama ayaklarla oluşturulmuş bir galeri çevreler. Salonun döşemesi ve duvarları renkli Bilecik mermeriyle, Girişin tam karşısında, Ankara Kalesi’nin görüldüğü bir pencere bulunur.
Simgesel büyük lahit bu pencerenin önünde, taş bir set üstündedir. Atatürk’ün naaşı lahtin altında, toprağın içindeki kabirdedir.
Zafer Alanı’nın solunda Cumhuriyet ve Müdafaa-i Hukuk kuleleri arasında kabul salonu yer alır. Buranın tam karşısına düşen, İnkılap ve Misak-ı Milli kuleleri arasındaki salonda, 1960’ta açılan ve Atatürk’ün özel eşyalarının sergilendiği Atatürk Müzesi vardır.
İnkılap Kulesi’nde, Atatürk’ün 3.113 kitabının ve el yazısı notlarının bulunduğu Atatürk Kitaplığı 1967’de kurulmuştur. Zafer ve Barış kuleleri arasında ise eski cumhurbaşkanlarından İsmet İnönü’nün mezarı yatmaktadır.
