Can Ne Demek?
Can
isim Farsça c¥n
1 . İnsan ve hayvanlarda yaşamayı sağlayan ve ölümle vücuttan ayrılan madde dışı varlık.
2 . Yaşama, hayat:
“Bir kedi yavrusunu kurtarmak için ipe sarılıp kuyuya iner, canımı tehlikeye koyardım.”- R. N. Güntekin.
3 . Güç, dirilik:
“Her şeyde bu mevsime mahsus bir can, bir dirilik kendini gösteriyordu.”- M. Ş. Esendal.
4 . Kişi, birey:
“Benimle beraber dört canız .”- F. R. Atay.
5 . İnsanın kendi varlığı, özü:
“Ne denir, canımız ne mertebe insan olsa mayamız, maddemiz hayvan…”- R. N. Güntekin.
6 . Gönül:
“Çirkin bana kurban, ben de güzele / Can sever güzeli, maldan ziyade.”- Karacaoğlan.
7 . Bektaşilik ve Mevlevilikte tarikat kardeşi.
8 . sıfat Çok içten, sevimli, sevilen, şirin:
“Alphonse Daudet ilk gençliğimin can yazarlarından biri idi.”- T. Buğra.
9 . ünlem Yakınlık duygusu belirten bir seslenme sözü:
“Canlar! … Açık olsun bahtınız.”- E. B. Koryürek.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
cana can katmak
cana gelecek mala gelsin
cana kıymak
can alacak nokta (veya yer)
can alıp can vermek
cana minnet saymak (veya bilmek)
can atmak
can başına sıçramak
can baş üstüne
can bayılmak
can beslemek
can boğazdan gelir (veya geçer)
can borcunu ödemek
can bostanda bitmez
can bulmak
can cana, baş başa
can candan şirindir
can canın yoldaşıdır
can cümleden aziz
can çekişmek
can çekişmektense ölmek yeğdir
can çıkmayınca (veya çıkmadan) huy çıkmaz
candan geçmek
(bir şeye) can dayanmamak
can derdinde olmak
can derdine düşmek
can gelmek
canı acımak
canı ağzına (veya boğazına) gelmek
canı burnuna (veya burnundan) gelmek
canı burnundan çıkmak
canı cana ölçmek
canı canına (veya içine) sığmamak
canı cehenneme
canı çekilmek
canı çekmek
canı çıkasıca!
canı çıkmak
canı çıksın!
canı gelip gitmek
canı gelmek c
anı gibi sevmek
canı gitmek
canı ile oynamak
canı ile uğraşmak
canı istemek
canı isterse
canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır
canım!
canım ciğerim
canım dese canın çıksın diyor sanmak
canımın içi
canımı sokakta bulmadım
canına acımamak
canına değmek
canına ezan okumak
canına geçmek (veya işlemek veya kâr etmek)
canına kastetmek
canına kıymak
canına minnet
canına okumak
canına rahmet
(birinin) canına susamak
canına susamak
canına tak demek (veya etmek)
canına tükürdüğümün (veya üfürdüğümün)
canına yandığım (veya yandığımın)
canına yetmek canından bezmek (veya bıkmak veya usanmak)
canından geçmek
(birinin) canını acıtmak
canını almak
canını bağışlamak
canını (bir yere) dar atmak
canını burnundan getirmek
canını cehenneme göndermek (veya yollamak)
canını çıkarmak
canını dişine almak (veya takmak)
canının derdine düşmek
canının içine sokacağı gelmek
canını sıkmak
canını sokakta bulmak
canını vermek
canını yakmak
canın isterse!
canı sağ olsun!
canı sıkılmak
canı yanan eşek attan yüğrük olur
canı yanmak
canı yerine gelmek
(birinin) canı yok mu?
can kalmamak
can kaygısına düşmek
can olmak
can sıkmak
can vermek
can yakmak
Birleşik Sözler
can acısı
can alıcı
can arkadaşı
can beraber
can bunaltısı
canciğer
can çabası
can damarı
can direği
can dostu
can düşmanı
can eriği
canevi
can feda
canfes
can gözdesi
can havli
can korkusu
cankulağı
can kurban
cankurtaran
can kuşu
can noktası
can pahasına
can pazarı
can sağlığı
can sıkıcı
can sıkıntısı
can simidi
cansiparane
can sohbeti
can suyu
can tahtası
can yeleği
can yoldaşı
cana yakın
canı burnunda
canı cebinde
canıgönülden
canı pek
canı sıkkın
canı tatlı
canı tez
canıyürekten
canına düşkün
canla başla
babacan
