Fabrikalar neden şehir dışına kurulmuyor?
Fabrika Yeri Seçimi
1.2 Fabrika Yeri Seçiminin Tanımı ve Kapsamı
Endüstri kuruluş yeri seçimi denince genellikle bir fabrikaya yer seçmek söz konusu değildir. Bazı hallerde fabrikanın imalat tesislerine yardımcı olan, onu bütünleyen yerlerin seçimi de önem kazanmaktadır(Hammadde stok yerleri gibi). Endüstrinin son yıllarda çeşitli üniteleri ortaya çıkmıştır. Endüstrilerin büyümesi, büyük işletmeler ve işletme toplulukları halinde gelişmeleri sonucunda bir fabrikalar ailesi oluşmaktadır. Bu fabrikalar ailesinin araştırma merkezi, yönetim merkezi, ikmal merkezleri, dağıtım merkezleri, destek merkezleri, ana fabrikaları, yardımcı fabrikaları ve birbirine bağlı kombinaları problemleri karmaşıklaşmaktadır.
İş yeri seçme problemi fabrikaların büyüklüğüne, alanlarına göre de çeşitli şekilde ele alınması gereken bir konudur. Fabrika seçimi için üniversal bir kural ortaya koymanın zorluğu açıktadır. Bu bakımdan küçük fabrikaların yer seçimi için değişik ölçütlerden bahsetmek önemsizdir. Küçük bir fabrika mamüllere en fazla talep olan yere, fabrika sahiplerinin sahip oldukları arsanın yerine veya fabrika üst düzey yöneticisinin sevdiği bir şehre kurulabilinir.
Daha sonra bu fabrikanın yeri artık fizibil ve rantabl olmaktan veya iyi bir yer olmaktan çıktığı takdirde kolaylıkla kısa sürede başka bir yere taşınabilir. O halde fabrika yeri seçimi birçok fabrika için artık problem olmaktan çıkmıştır. Örneğin hammaddeye yönelmiş ve belli bir hammaddeyi kaynağında işlemesi gereken bir fabrikanın yeri de yine belirlenmiştir. Çay fabrikalarının yerlerinin çay üretim alanlarının dolaylarında olması gerekir. Gerekli hammaddenin taşıma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle fabrikanın hammadde kaynaklarına yakın olması gerekir. Bu durumlarda problem, bir mekanik problemi veya bir geometri problemi halindedir ve hammadde üretim kaynaklarına göre en uygun yerin seçilmesinden ibarettir.
