Fatiha Suresinin Geniş Anlamı
Fatiha suresi mekkede . Peygamber efendimizin s.a.s peygamberliginin ilk zamanlarında nazil olmus olup 7 ayettir.
Tam olarak nazil olan ilk suredir.
Fatiha suresinin meali
1. Rahman ve Rahim Allahın adıyla.
2. Butun hamdler ve ovguler alemlerin rabbi Allaha dır.
3. O rahmandır Rahimdir.
4. Din gununun hesap gununun tek hakimidir.
5. Haydi oyleyse deyiniz : Yalnız sana ibadet eder yalnız senden medet umarız.
6. Bizi dogru yola Sana dogru varan yola ilet.
7. Nimet ve lutufuna mazhar ettiklerinin yoluna ilet. Gazaba ugrayanların ve sapkınlarınkine degil.
Fatiha suresinin tefsiri:
1. Bismillahirrahmanirrahim.
Rahman ve rahim Allahın ismiyle.
Aralarında İmam ebu hanifenin de bulundugu 1 grup fikih alimine gore besmele faihadan ve diger surelerden bir ayet deildir. sadece neml suresinin 30 ayetinde gecen besmele ayettir. Digerleri ise sure baslarında teberruken yazılmıstır.
Onun icin namazda sesli okunmaz.
Aralarında imam safiinin de bulundugu diger grup fikih alimine gore ise besmele fatiha ve diger surelerin ilk ayetidir. Onun icin safiiler besmeleyi namazda sesli okur.
2. hamd o alemlerin rabbi (allahadır)
el hamdu- kelimesinin basında harfi tarif (elif lam) vardır.Buda hamd kelimesine soyle bir mana kazandırır.
: Ezelden ebede her kimden her kime her ne sekilde olursa olsun butun hamdler allaha mahsustur. Cunku butun mekanlar butun zamanlar butun yaratılanlar ve butun nimetler Onun oldugundan butun zamanşar butun yaratılanlar ve butun nimetler Onun oldugundan butun hamdlerin de Ona ait olması gerekir.
Allah- gercek ilahın ozel ismidir. Daha dogrusu zat ismi ve ozel ismidir. Diger butun esmayı husnanın manalarına gerektirip kendinde toplayan uluhiyyetin alemi hassasıdır. yani ozel isimdir.
Rab- Aslında terbiye eden manasına gelen bir masdar oldugu halde sahio malik islerini goren manalarınada gelir.
Alemin- alem kelimesinin coguludur. allahın bildigi sayısız ve sınırsız butun alemler demektir.zerreler alemi yıldızlar elmi ruhlar alemi misali alemi berzah alemi bitkiler hayvalar sesler renkler hep ayrı alemdir.buda allahın sonsuz kudretini gosterir.
3. O rahman ve rahim
Rahman- iyi olsun kotu olsun mumin olsun kafir olsun ayırım yapmadan dunyada nimetini herkese veren Allah demektir.
Rahim- Cok merhamet edici demektir. Ahirette nimetlerini sadece muminlere veren manasına da geldigi soylenmektedir. Yuce allah dunyada herkese nşmet verdigi halde kendisine inananlara ahirette ozel muamele yapacaktır.
4. O din gununun maliki Allahın.
Yevmuddin- ceza gunu demektir. daha baska manalara da gelen din kelimesinin Fatihada 2 muteber manası vardır. işlerin karşılıgı ve bilinen din. Boylece din gunu işlerin karsılıgı verilecegi veya dinin bildirdigi hallerin gerceklesecegi zaman parcasıdır.
Bazi mufessirlere gore din gunu kiyameti kastetmektedir.
bir baska manasıda diin zuhur yani ortaya cıkması kastedilmektedir.
neden burda din gununun maliki diye hitap edilmistir?
1. O gun dinin bildirdigi hakikatler tam manasıyla zuhur edecegi icin.
2. Maksat o gunun ehemmiyetine dikkat cekmektir.
3. Dunyada insnaların da zahiri malikiyetleri vardır. yani insanlar benim evim benim bagım bahcem arazım vs derler.
Aslında hepsi allahındır. Ama o gun buda zail olacak. gorunecektir.
5. Ancak sana ederiz kullugu ibadeti ve ancak senden dileriz yardımı inayeti.
Once yuce allahın vasiflarını anlayıp zikrettik bizi onun huzuruna cıkarmaya hazırladı. bu hazırlıktan sonra yuce allahın huzuru kibriyasına cıkarak aeta Onu goruyorcasına Ona hitap etme makamına yukseliyor kullugumuzu takdim etmek istiyor ve ´´İyya ke nagbudu ve iyyake nestagin´´[/I]
Yani yalnız sana kulluk yapar yardımı yalnız senden isteriz.
Bir mumin namazında bu manaları dusunerek okursa kendini allahın huzurunda hissedebilir. Rabbine sanki onu gorurcesine ibadet et. Sen Onu gormesende O seni goruyor. Hadisine mazhar olur.
6. Hidayet eyle bizi dogru yola.
ihdina- bize hidayet et. Hidayetimizi arttır demektir.
sıratı mustakim- Hicbir egrilik ve meyil bulunmayan cadde. Orta yol olan kuran yolu. Allah rasulu ve ashabının yolu. Cennet yolu. Hak yol. İslam. İslam milleti manasındadır.
es-sırat bu kelimenin basında yine harfi tarif vardır. Buda sırat kelimesinin su manaya geldigini gosterebilir:
Oyle belli bir yol ki bizden evvel binlerce peygamber milyonlarca salih insan ve yuz binlerce veli o yoldan gecmiştir.
7. O kendilerine nimet verdigin mutlu kimselerin yoluna o gazaba ugrasmısların ve o sapıtmısların yoluna degil.
enamte aleyhim- kendilerine nimet verdigin kimseler: kendilerine nimet verdikleri bu ayette acıklanmamıstır.
ama nisa suresinin 69 ayetinde ´´ Kim allaha ve resulune itaat ederse işte onlar Allahın kendilerine nimet verdigi nebiler sıddıkler sehitler salih kisilerle beraber olacaklardır. Bunlar ne guzel arkadaslardır.´´
magdubi aleyhim- gazaba ugrayaların yani dalliyn sapkınlarınkine deil.
SaDaqallahul azim- Azim olan allah dogruyu soylemiştir.
kuran mukemmel bir vucut fatiha onun bası besmele ise o bastaki tactır.
amin- kabul et demektir.
amin kelimesi kuranda ayet deildir.
fakat peygamberimiz buyurmustur ki : [i]İmam veleddaliiyn dedigi zaman hepiniz amin deyiniz. cunku melekler amin derler. amin demesi meleklerin aminine rast gelenin gecmiş gunahları affedilir.
