Hece Düşmesi Konu Anlatımı
Hece Düşmesi
İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü (ı,i,u,ü) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlü düşer. Meydana gelen bu ses olayına “hece düşmesi” denir.
Türkçe’de her ünlü aynı zamanda bir hece oluşturduğu için ünlü düşünce hece de düşmüş olur .Bundan dolayı hece düşmesine ünlü düşmesi denir.
1.İki heceli olup da ikinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı organ ve akraba adlarında:
ağız-a>ağza burun-a>burna
beyin-e>beyne boyun-a>boyna
omuz-a>omza göğüs-e>göğse
karın-ı>karnı beyin-e>beyne
kayın-ı>kaynı oğul-u>oğlu
gönül-ü>gönlü akıl-ı>aklı
2.İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü bulunan yabancı dilden dilimize geçmiş kelimeler:
sabır-ı>sabrı fikir-i>fikri
şükür-ü>şükrü zikir-i>zikri
zehir-i>zehri gayr-ı>gayrı
kayıp ol->kaybol- emir-e>emre
3.İkinci hecesinde dar bir ünlü bulunan kimi fiillere ünlüyle başlayan bir ek gelirse :
devir-ik>devrik sıyır-ık>sıyrık
süpür-ün>süprüntü kıvır-ım>kıvrım
çevir-il->çevril-
4.Bazı birleşik kelimelerin teşkilinde :
Pazar+ertesi>pazartesi kayın+ana>kaynana
Cuma+ertesi>cumartesi kahve+altı>kahvaltı
Pek+iyi>peki
Not:“Assubay” imlâsı yanlıştır, doğrusu “astsubay”dır.
5.Yapım eki almış bazı kelimelerde:
sarı-ar->sararmak oyun-a>oyna-
uyu-ku>uyku sızı-la>sızla-
yalın-ız>yalnız yanıl-ış>yanlış
ileri-le->ilerle ileri-de>ilerde
Not:”Aşağıda” , “yukarıda” ,”nereden”,”burada”,”şurada”kelimelerini “aşağda” , “yukarda”,”nerden”,”şurdan”ve “burdan” şeklinde yazmak yanlıştır.
