İlk deprem ne zaman olmuştur?

İlk deprem ne zaman olmuştur?
TARİH BOYUNCA KAYDEDİLMİŞ DEPREMLER…
İnsanoğlu, Japonya gibi deprem inşaatı teknolojisinde en ileri düzeydeki ülkelerde dahi halen doğa karşısında çaresiz kalırken, bugüne kadar tarih boyunca meydana gelen depremlerde milyonlarca kişi hayatını kaybetti.
Bazı depremler tarihte çok büyük yıkımlara yol açarken, 1556 yılında Çin’in Şançi eyaletinde meydana gelen büyük depremde 830 bin kişi ölmüş, bölgedeki kasaba ve köyler tamamen yok olmuştu.
Çin, Japon, Sovyet ve Amerikan sismologlar, 1960’ların ortalarından başlayarak, depremin önceden öğrenilmesine yönelik çok sayıda araştırma yaptılar. Bu alanda çeşitli ilerlermeler sağlanmasına rağmen, depremlerin zaman, yer ve şiddetinin doğru ve kesin bir biçimde önceden kestirilmesine ilişkin bir yöntem geliştirilmedi.
Dünyada meydana gelen büyük depremlerden bazılarının şiddetleri ve yol açtığı can kayıpları şöyle:
Yer Yıl Şiddeti Ölü sayısı
Girit 365 — 50 bin
Antakya 526 — 250 bin
Damgan/İran 856 — 200 bin
Yukarı Mısır 1201 — 1 milyon
Şançi/Çin 1556 11 830 bin
Kalküta/Hindistan 1737 — 300 bin
Gansu/Çin 1920 8.5 200 bin
Tokyo 1923 8.3 99 bin
Erzincan 1939 8.0 32 bin 962


Varto 1966 6.5 2 bin 934
Kuzey Peru 1970 7.8 66 bin 794
Lice 1975 6.7 2 bin 385
Çaldıran 1976 7.5 3 bin 840
Tangşan/Çin 1976 7.8 240 bin
Guatemala 1976 7.5 22 bin 778
Erzurum-Kars 1983 6.0 1226
Mexico City 1985 8.1 10 bin
Kuzeybatı Ermenistan 1988 6.9 25 bin
Kuzeybatı İran 1990 7.7 50 bin
Kuzey İran 1997 7.1 1500
Kuzeybatı Afganistan 1998 6.1 5 bin
Batı Kolombiya 1999 6.1 1171
Mercalli ölçeğine göre:
1556’daki Şançi/Çin depreminin 11 olan şiddeti, 20. yüzyıldan önceki deprem şiddetlerinin Richter ölçeğine göre hesaplanamaması nedeniyle, Mercalli ölçeğine göre verilmiştir.
– Pekin ve Tiencin kentlerine yakın Tangşan kentinde 20 Haziran 1976’da meydana gelen deprem, olasılıkla dünya tarihinde kaydedilmiş en çok ölünün olduğu ikinci büyük yer sarsıntısı.
Çin Komünist Partisi uzun süre gerçek ölü sayısını açıklamamıştı.
Çeşitli kaynaklar ölü sayısının 600 bin olabileceğini bildirmişlerdi.
Tümüyle yeniden inşa edilen Tangşan, yine Çin’de 1556 yılında Şançi’de meydana gelen 830 bin insanın yaşamını yitirdiği tahmin edilen depremden sonra muhtemelen en çok insanın öldüğü deprem oldu.

DÜNYA’DAKİ BÜYÜK DEPREMLERİN KRONOLOJİSİ…
Türkiye, 7.4 şiddetinde merkez üssü Kocaeli olan depremle sarsılırken, dünyada 1980 yılından bu yana binin üzerinde can kaybına yol açan depremlerin geriye doğru kronolojisi şöyle:
-30 Mayıs 1998- Afganistan’ın kuzeyini vuran şiddetli depremde 3 bin kadar insan yaşamını yitirirken, Takhar bölgesinde 50 köy yerle bir oldu.
-4 Şubat 1998- İran’da meydana gelen 7.1 şiddetindeki depremde en az 2 bin kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.
Merkez üssü Afganistan sınırına 150 kilometre mesafede olan depremde 11 köy yok oldu, Kaen ve Birjand kentlerinde büyük hasar meydana geldi.
-28 Mayıs 1995- Rusya’da 7.5 şiddetinde meydana gelen deprem ülkenin kuzeyindeki Sakhalin Adası’nda petrol üretim merkezi Neftegorsk kentinde 1989 kişinin yaşamına mal oldu.
-17 Ocak 1995- Japonya’da merkez üssü liman kenti Kobe kenti olan 7.2 şiddetindeki depremde 6 bin 500 kişi öldü.
-6 Haziran 1994- Kolombiya’da meydana gelen deprem ve depremde Paez Irmağı vadisinde meydana gelen toprak kaymasında bin kişi yaşamını yitirdi.
-30 Eylül 1993- Hindistan’da ilki 6.4 şiddetinde olan bir dizi deprem ülkenin batısı ve güneyinde 36 köyün yıkılmasına 22 bin insanın ölmesine yol açtı.
Depremin merkez üssünün Maharashtra, Andhra Pradeş ve Karnataka eyaletlerinin bulunduğu bölgede olduğu tespit edilmişti.
-12 Aralık 1992- Endonezya’da, East Nusa Tenggara bölgesindeki birçok adada meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremde 1490 kişi öldü. Babi Adası’nda 700 kişi yaşamını yitirdi.
-20 Ekim 1991- Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’nin kuzeydoğusundaki Uttarkashi bölgesi yakınında meydana gelen 6.1 şiddetindeki depremde 1600 kişi öldü, 2 bin bin kişi yaralandı.
-16 Temmuz 1990- Filipinlerde, merkez üssü Cabanatuan kenti olan 7.7 şiddetindeki depremde en az 2 bin kişi öldü, 3 bin 500 kişi yaralandı. Deprem sonucu 148 bin kişi evsiz kaldı.
-21 Haziran 1990- İran’da 7.7 şiddetindeki deprem Gilan ve Zanjan bölgelerini vurdu, 35 bin kişi yaşamını yitirdi ve 100 bin kişi yaralandı. Deprem, 500 bin kişiyi de evsiz bıraktı.
-7 Aralık 1988- Ermenistan’ın kuzeybatısını vuran 6.9 şiddetindeki depremde 25 binden fazla insan öldü, 18 bin kişi yaralandı. Spitak kasabası tamamen yok olurken, Leninakan kasabasının yarısı göçtü.
-5 Mart 1987- Ekvador Cumhuriyeti’nde merkez üssü El Reventador olan depremde binin üzerinde kişi öldü, birkaç bin kişi kayboldu.
-10 Ekim 1986- El Salvador’da meydana gelen 7.5 şiddetindeki depremde 1500 kişi öldü, 20 bin kişi yaralandı. Deprem 300 bin kişiyi evsiz bıraktı.
-19 Eylül 1985- Meksika’da 8.1 şiddetinde meydana gelen depremde, 6 bin ila 12 bin insan öldü, 40 bin kişi yaralandı.
-30 Ekim 1983- Türkiye’de Erzurum civarında 6.8 şiddetindeki depremde 1155 kişi öldü ve 500 dolayında kişi yaralandı. Deprem 35 bin kişiyi evsiz bıraktı.
-13 Aralık 1982- Yemen’de 6 şiddetinde meydana gelen depremde 3 bin kişi öldü, 2 bin kişi yaralandı. Deprem başkent Sana’nın güneydoğusundaki Dhamar bölgesinin altını üstüne getirdi.
-11 Haziran 1981- İran’da meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremde 1027 kişi öldü, 800 kişi yaralandı. Depremde, Kerman bölgesindeki Golbaf kasabası yok oldu.
-23 Kasım 1980- İtalya’da 7.2 şiddetindeki depremde 2 bin 735 kişi öldü, 7 bin 500’den fazla insan yaralandı. Merkez üssü Eboli’de olan deprem en çok Napoli’de geniş bir alanı etkiledi. Deprem sonucu 1500’ün üzerinde kişi kayboldu.
-10 Ekim 1980- Cezayir’de meydana gelen 7.3 şiddetindeki depremde BM verilerine göre 2 bin 590 kişi öldü. Merkez üssü El Asnam kasabası olan deprem sonucu 330 bin insan evsiz kaldı.

TARİHTE İSTANBUL DEPREMLERİ…
İstanbul’da, 325 yılından bugüne kadar 13 şiddetli deprem meydana geldi. Bu depremlerde binlerce kişi hayatını kaybederken, kiliseler, surlar, camiler yıkıldı, dev dalgalar ve toprakta yarıklar oluştu. Türkiye Deprem Vakfı’ndan (TDV) alınan bilgiye göre, 325, 427, 478, 865, 986, 1462, 1500, 1509, 1719, 1754, 1766 ve 1894 yıllarında aletsel büyüklüğü tahmini 7 şiddetinde, 553 yılında da aletsel büyüklüğü tahmini 7.6 şiddetinde önemli 13 deprem meydana geldi.
553 yılında meydana gelen 7.6 şiddetindeki depremde kentteki birçok kilise ile surların bir kısmı yıkıldı, Marmara Denizi’nde sismik dalgalar oluştu.
1500 yılındaki depremde ise kentin alçak semtlerinde çok büyük hasar meydana gelirken, 109 cami ile 1070 ev yıkıldı. Surlar ve saray surları kısmen yıkılırken, tahmini 13 bin kişi öldü. Deprem Gelibolu ve Dimetoka’da da hasara neden oldu.
İstanbul’da tahribe neden olan depremlerden 1894 yılında meydana gelen depremde ise deniz kıyısında çatlaklar oluştu, Rumeli yakasında sağlam olmayan binalar yıkıldı ve Kapalıçarşı’nın tavanı çöktü. Adalar’da Karamürsel’de büyük hasar meydana geldi.
Öte yandan, Kocaeli’de 715 yılında meydana gelen depremde de İstanbul’un üçte biri yıkıldı. -İSTANBUL’UN TARİHİ BİNALARI HASAR GÖRMEDİ-
Bu arada, İstanbul’un tarihi binaları merkez üssü Kocaeli olan depremi, hasarsız atlattı.
Topkapı Sarayı, Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya Müzesi, Beylerbeyi Sarayı ve tarihi camiler sarsıntıyı ilk tespitlere göre hasarsız atlatırken, Dolmabahçe Sarayı’nın Kabul Salonu’nun üst kısmında ufak çatlaklar oluştu, bazı vazolar devrilerek kırıldı.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu