İnternet Tarayıcıları Tarihi
15 yıldır süregelen bu savaşı tüm kapsamıyla bu yazıda inceledik. İşte karşınızda internette yaşanan destansı savaşın öyküsünde ilk perde…
İnternet tarayıcıları, 13 Ekim 2009’dan sonra insanlık tarihindeki 15. Yıldönümlerini kutlayacaklar. Bundan tam 15 yıl önce, Mosaic Comm. Corp. adlı bir firmanın Netscape adlı tarayıcısıyla açılan bu sayfa, hala daha kapanmadı ve uzun yıllar boyunca kapanacağa da benzemiyor. İnternette gezinmek için tarayıcıları kullanan insanoğlu, tüm popüler internet dünyasını bu tarayıcıların üzerine kurdu denilebilir.
O yıllardan bu zamana değişen birçok şey oldu. En başta tarayıcıların arabirimleri, kodlamaları baştan aşağı değişti. Ama ana fikir hep aynı kaldı. Bunun sebebi ise, 15 yıl önce Netscape’in, hedefi tam 12’den vurmasıydı diyebiliriz. Netscape ile başlayan macera, kısa süre sonra ufak çaplı bir rekabete büründü.
Kim bilebilirdi ki Netscape ile meydana gelen tarayıcı sektörünün şimdi içerisinde milyon dolarların döndüğü bir sektör haline geleceğini… Netscape ve Internet Explorer arasında başlayan rekabet, artık 4-5 farklı tarayıcıyla birlikte devam ediyor. Üstelik şu andaki mevcut rekabette çok büyük varlık gösteremeyen Netscape de, oldukça iddialı bir şekilde geri döneceğini açıkladı!
13 Ekim 1994
İlk tarayıcı reklamını yayınlayan firma, Mosaic Communications Corp. adındaki bir firmaydı. Bu firma adını daha sonradan Netscape Communications Corp. olarak değiştirecekti. Firmanın tarayıcısının ismi ise Mosaic Netscape 0.9 olarak duyuruldu. Mosaic’in kodları, NCSA tarafından hazırlandı. Mosaic yardımcı yazarı Marc Andreessen, Netscape’in başındaki ikinci isimdi aynı zamanda.
Netscape Navigator, 1.0 versiyonunu 1994 Aralık’ının 15’inde yayınladı. İnternet kullanıcıları, tarayıcılarla yeni yeni tanışıyorlardı ve tarayıcıların konseptleri çok farklı geliyordu. Zamanla Netscape’e olan ilgi arttı. Kısa sürede internetteki pazar payı %90’lara ulaştı. Geri kalan ise halen eski teknoloji olan komut bazlı tarayıcılardı. %90’lara ulaşan Pazar payının, günümüzde %1 oranında olduğunu belirtmeden geçemeyeceğiz.
30 Nisan 1995
İnternet trafiği giderek artıyordu. Kullanıcılar da yavaş yavaş tarayıcılara alışmaya başlamıştı. Netscape’in yayınlanışından 6 ay sonra, web trafiği, internetin en önemli trafiği haline gelmişti. NSFNET adı verilen bir firmanın yaptığı araştırma sonuçlarına göre web, internetin %21’lik bir kısmını kaplıyordu ve bu sayı giderek de artacaktı.
Netscape, ilk iki yılda 50 milyon kopyaya ulaşacaktı. Bu başarı, şüphesiz ki web’in internet alanında ne kadar önemli olacağının bir göstergesiydi. Dosya aktarım protokolleri ise, trafik akışının %14’ünü kapsamaya başlamıştı. Web, giderek büyüyordu ve buna sadece Netscape aracı olmuştu…
24 Ağustos 1995
Microsoft, internet tarayıcı pazarında artık sesini iyice duyurmak istiyordu. Netscape’in başarısı, firmanın ağzını sulandırmıştı. Tarayıcı piyasasına girmek isteyen Microsoft, Internet Explorer’ın lisansını atın aldı ve 1.0 sürümünü 24 Ağustos 1995’te Windows 95 ile birlikte yayınladı. Internet Explorer, herkes öyle bilse de, aslen Microsoft ürünü değil. Spyglass adlı bir firmadan lisansını alan Microsoft, böylece resmen internet tarayıcı piyasasına girmiş oldu.
Bu atağından sonra, 14 yıldır Internet Explorer’ın haklarını elinde tutan firma, halen daha tarayıcıyı geliştirmeye devam ediyor. Internet Explorer, tarayıcı piyasasına girdikten 2 yıl sonra, pazar payını %49’a çıkartarak Netscape’ten bayrağı devraldı ve bir daha da bu bayrağı bırakmadı. Netscape’in pazar payı ise %90’lardan, %46’lara geriledi
1 Ocak 1997
1997 yılına girildiği gün, internet tarayıcı piyasası yeniden hareketlenmeye başladı.OPERA adlı Norveç merkezli bir firma, mobil aygıtlar için Internet Opera Yazılımını duyurdu ve Windows platformu için hazırladığı ilk internet tarayıcısını da duyurdu. Opera 2.1 adını alan tarayıcı, Opera firmasını, tarayıcı pazarında ufak da olsa bir rol sahibi yapmayı başardı. Çıktığı dönem %1.1’lik bir pazar payı başarısı yakalayan firma, Opera tarayıcısının peşini bırakmamaya kararlıydı.
Şimdilerde (1 Eylül 2009) ise Opera, tarayıcısının 10. versiyonunu yayınladı ve Windows, Mac ve Linux platformlarında toplam 40 milyon üyeye hitap etmeye başladı. Firmanın bir de Opera Mini adında mobil tarayıcısı mevcut ve bu tarayıcı, BlackBerry kullanıcıları dahil tam 30 milyon kişi tarafından kullanılıyor.
23 Şubat 1998
Netscape, eski şaşalı günlerine geri dönmek için çabalamaya devam etti. Diğer bir yandan ise açık kaynak kodlu yazılımlara verdiği destekle tanındı. 23 Şubat 1998’de de açık kaynak kodlu yazılımlar için Mozilla Projesi’ni resmen başlattı. Bu proje kapsamında, kullanıcılara Internet Explorer gibi, Windows dayatmasıyla değil, özgürce tarayıcı kullanabilme imkanı sağlamak istedi. Bunda başarılı da oldu. Zira gelişimine ön ayak olduğu Firefox adlı tarayıcı milyonlar tarafından kullanılıyor ve Internet Explorer’ın karşısındaki en ciddi rakip olarak gösteriliyor.
Mozilla Projesi hayata geçirildikten sonra çok şey değişti.
Şubat 1998 itibariyle %28’lik bir pazar payına sahip olan Netscape, %69’luk pazar payına sahip Microsoft karşısında savaşı iyice kızıştırmış oldu. 2003 yılında Mozilla Kurumu, bu savaşa bambaşka bir boyut katacaktı.
18 Mayıs 1998
İnternet tarayıcı tarihindeki önemli tarihlerden biri de 18 Mayıs 1998’dir. Zira, Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı, Microsoft’u, tekelcilik yaptığı iddiasıyla mahkemeye çağırdı. Internet Explorer tarayıcısını, Windows işletim sistemlerinin içinde satan Microsoft, bu sebeple kullanıcıları hem Windows kullanmaya, hem de tarayıcı olarak Internet Explorer kullanmaya itiyordu. Bu sebeple açılan davayı Microsoft kaybetti ve avukat David Boies, 2001 yılında Microsoft ile uzlaşma yoluna gitti.
24 Kasım 1998
İnternet tarayıcı dünyasını geliştiren Netscape, bu tarihte AOL tarafından 4.2 Milyar Dolara satın alındı. Satın alma işlemi, 1999 yılında sona erdiğinde, firmanın değeri 10 Milyar Dolardan fazla ediyordu. Fakat AOL, Netscape’in tarayıcı piyasasında tekrar hareketlenmesinde çok da fazla yardımcı olamadı. AOL’un Netscape’e olan desteği ise uzun bir süre daha devam etti.
Bu tarihten tam 9 sene sonra, 2007 Aralık’ında, AOL bir açıklama yaptı ve Netscape internet tarayıcılarını daha fazla desteklemeyeceklerini söyledi. Böylece Netscape yıllar sonra yine tek başına kaldı ve sessizliğe gömüldü.
