Kaynakçılık Mesleği ve Özellikleri Nedir
Kaynakçı,madeni parçaların birleştirilecek yerlerini ergiterek birbirine kaynaştırır;bu iş için bir hamlaç alevinden,bir elektrik kaynağından ya da kimyevi usullerden yararlanılır.
Nispeten yeni madeni parçaları birleştirme vasıtası olan kaynak,dayanıklılığı ve yeni teknikleri uyarlanabilmesi nedeniyle, gittikçe yaygınlaşan bir teknolojik yöntem durumuna gelmiştir.Elektrik hatlarını çeken işçilerin oksiasetilen hamlacı ile ya da su ve doğalgaz borularını döşeyenlerin elektrik ark hamlacı ile kaynak yaptıklarını sık sık görmek mümkündür. Otomobil,uçak, uzay ve petrokimya endüstrileri gibi tüketim endüstrilerinde kullanılan otomatik kaynak makinelerini çalıştırabilmek için, madenler,elektrik,kimya ve teknik işlemler üzerine derin bilgi sahibi uzmanlara ihtiyaç vardır. Bu endüstrilerde,siyah gözlüklü,usta elli kaynakçının yerini bilgili teknisyen alır.
Kaynakçılık Mesleği ve Özellikleri
Metalleri, oksiasetilen, elektrik arkı ve gaz alevi ile çeşitli şekillerde kesen, parçaları yine aynı yöntemle ergiterek birleştiren kişidir. GÖREVLER
– Yapılacak işe uygun olarak çalışma yerini düzenler,
– Makine donanım alet ve malzemelerini seçer, hazırlar, ayarlar,
– Kesilecek veya kaynakla tutturulacak metal parçaları işaretler, kesim yapmak üzere kesme lambasını hazırlar,
– Oksiasetilen veya gaz alevi yardımı ile parçaları keser,
– Her pozisyonda birleştirilecek parçaları kaynatır,
– Yapılacak kaynak türüne uygun yöntemi seçer,
– Oksijen ve asetilen tüplerinin vanalarını açar, kaynatılacak metalin ergime derecesine göre gaz ayarı yapar,
– Gazı yakarak kaynatılacak metali ergitir,
– Kaynak telini kaynatılacak kısma değdirir ve telden aldığı ergimiş metalle parçaları birbirine ekler.
– Kaynak yapılan yerin pürüzlerini eğe ya da spiral kullanarak düzeltir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Kaynak makinesi, kesme lambası, kaynak teli, oksiasetilen, oksijen ve asetilen tüpü, elektrik arkı, elektrot, elektrik ve kaynak makinesi, taşıma ve kaldırma araçları, kaynak çekici, markalama aletleri, mengene, iş eldiveni, gözlük, maske gibi alet ve malzemeleri kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Kaynakçı olmak isteyenlerin:
– Göz ve ellerini eşgüdümle, ellerini ustalıkla kullanmada üstün beceriye sahip,
– Dikkatini belli bir noktaya yoğunlaştırabilen,
– Şekil ilişkilerini görebilen,
– Yapılacak işi zihninde canlandırma ve tasarımı kağıt üzerine çizebilme yeteneğine sahip
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Kaynakçılar fabrika ve atölye gibi kapalı ortamlarda çalışabilecekleri gibi açık mekanda da çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü ve kirlidir. Ayrıca kaynak makinesinden ve kesme lambasından çıkan ışık ve gaz cildi, gözü rahatsız edebilir. Kaynak işlemi sırasında kullanılan gazın yanıcı ve patlayıcı bir gaz olması nedeniyle kişinin dikkatli olması gerekir. Gerekli havalandırma sağlandığında ve koruyucu önlemler alındığında herhangi bir tehlike söz konusu olmaz. Kaynakçı eğilerek, çömelerek veya ayakta çalışmak durumundadır ve çalışırken birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidir. Uzun süre ve elle yapılan kaynak işlemi bedensel olarak yorucu olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Oto sanayii, gemi sanayii, kazan imalathanelerinde, kapı, pencere, mobilya imalathanelerinde, kamu ve özel kesime ait her türlü fabrikanın bakım ve onarım atölyelerinde çalışabilirler.
Çok yönlü bir meslek dalı olduğu için işsiz kalma risk çok azdır.
Meslek elemanları kendi adlarına işyeri açma olanağına da sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezleri, endüstri meslek liseleri ile çok programlı liselerin “Metal İşleri” bölümünde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
– En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
– 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
– Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
– Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Meslek liseleri ile çok programlı liselere girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve meslek liselerine kayıt kabul şartlarını taşımak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
– Kaynakçı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır.
– Endüstri meslek liseleri metal bölümünde eğitim süresi 4 yıldır.
– Mesleki eğitim merkezlerinde haftanın 1 günü teorik, 5 günü işletmede pratik olarak eğitim yapılmaktadır.
Eğitim süresince öğrenciler:
– Kaynak makinesi ile kaynakçılık alet ve avadanlıklarını tanır,
– Kaynak elektrotlarını ve özelliklerini,
– Makinede amper ayarlamasını,
– Malzemenin özelliğine ve kalınlığına göre elektrot seçimini,
– Her türde ve pozisyonda kaynak yapabilmeyi,
– Kaynak işlemleri sırasında doğabilecek tehlikeleri ve alınabilecek tedbirleri öğrenirler.
Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve unvanı verilir.
Endüstri meslek liseleri ile çok programlı liseleri bitirenlere meslek lisesi diploması ve “Teknisyen” unvanı verilir.
MESLEKTE İLERLEME
– Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Kaynakçı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır.
– Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
– Meslek liselerinin “Metal İşleri” bölümlerinden mezun olanlar, istedikleri taktirde, bitirdikleri alan kol ve bölümlerinin devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir.
BENZER MESLEKLER: Sıhhi Tesisatçılık, Sıcak ve Soğuk Demircilik, Kaportacılık.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Gerek mesleki eğitim merkezi öğrencilerine ve gerekse meslek lisesi öğrencilerine, işletmelerde meslek eğitimi verilirken, işyerlerince asgari ücretin %30′u kadar ücret verilmektedir.
Ücret yapılan işin ve işyerinin özelliğine göre değişim göstermekte olup, net asgari ücretin 2-4 katı arasında kazanç elde edilmektedir.
Kendi işyerini açmış olanların kazançları ise yapılan işin büyüklüğü oranında değişme göstermektedir.
