Kayserinin Yöresel Halk Oyunları
OYUNUN ADI: AVŞAR EMİNEM
YÖRESİ: KAYSERİ PINARBAŞI-TOMARZA ve ÖEVRE AVŞAR KÖYLERİ
OYUNUN HİKAYESİ :
Emine kürt kızıdır.Ailesi göçer olduğu için,göçerler her mevsimde başka bölgede,başka yörededir.Bu gezinin temelinde sürüleri için bol otlu yaylaları arama,bulmagayesi vardır.Bu sebepledirki yazın Erciyes dağının eteklerindeki yaylaya gelirler.Bu yaylalara gelen göçerler zamanla kaynaşırlar.Ahbablık ve dostluklar kurulur.Kürtgöçerlerinden olan Emine serpilmiş,büyümüştür.
Bunu fark eden Ali’de yağız,çekici,kuvvetli,atikbir Avşar delikanlısıdır.Gönlünde Emineye karşı farklı şeyler yattığını hisseder.Yayladaki yaşlı ağaçın gövdesine sırtını verip, kavalını yanık yanık üfler.İşte iki farklı göçer arasında başlayan sevgi sonunda evlilikle sonuçlanımıştır.Oyunun hikayesi Avşara gelin giden Eminenin öyküsüdür.Emine Avşar olduğu için onun hareketleri sembolize edilerek,taklitle sunma oyunudur.
OYUNUN OYNANIŞ ŞEKLİ :
Oyuna başlama tipik doğu halayını andırır.Eller bir birine kenetlenir.Karşılıklı gruplar bir birine yürürler.Daha sonra iki veya üç,dört kişi olan gruplara ayrılır.Dönüşler yapılır,bu oyun Avşarın taklit yetenegini ortaya koymaktadır.Bu oyun zaman zaman tarlada çalışan kız ve erkeklarin hareketleri sembolize edilmektedir.Kızların tarlaya gidişi,tarlaya ekin ekişi ve erkeklerinde tarladaki ürünü kaldırması taklit edilir.
OYUNUN ADI: AVŞAR AĞIRLAMASI
YÖRESİ: KAYSERİ PINARBAŞI (Pazarören ve çevre köyler)
OYUNUN HİKAYESİ :
Bu oyun Pınarbaşına bağlı pazarören ve bu nahiyeye bağlı köylerde oynanmaktadır.Oyun daha ziyadedüğün,bayram ve hasatı bol olduğu zamanlarda oynanır. Düğün olduğu zaman kızlar,kına gecelerinde kendi aralarında ve erkeklerde bir arada,çalar oynarlar.Düğün meydana inince,günümüzdeki oyunlarda olduğu gibi kız ve erkek müşterek oynanır.
Avşar oyunlarının konusu hep aşk,sevgi,tabiat güzelliklerine ve hasatın boluğuna mal edilmiştir.Çünkü kayseri ve buna bağlı kaza ve köyler geçmişte savaş ve afet gibi olaylara sahne olmamıştır.Bir karenfili oyunu karanfil çiçeğine.Topal serçe,bir topal kuşa ve ağırlana sevgi ,saygıya konu olmuştur.Avşar ağırlamasında kızlaın sevgililerine yada yakımlarına naz veya cilve yapması.Erkeklerde topluluktaki kızlara kur yapmaları gibi anlam taşımakta.Oysa oyun kız ve erkeklerini müşterek oynamasıyla,konu o zaman kendilerini izleyenlere karşı sevgi ve saygıyı sunmak anlamına gelmektedir.
OYUNUN OYNANIŞ ŞEKLİ:
Bu oyun kız ve erkek karısık oynanmakta.Oyuna dizi bir grup şeklinde yada iki grup şeklinde başlanır.Müziğin ritmine göre önce karşı tarafa dizi kırılarak esnek hareket yapılır.Bu selamlama anlamına gelmektedir.Sonra dizi bu esnek hareketleriyle sağa ve sola dönerek bu yöndeki izleyicileride ve geriye dönerek arkada olanlarıda selamlayarak saygılarını ifade ederler.Bu ağırlama diğer yöre ağırlamalarından çok farklıdır.Selamlama bittikten sonra grup, üç ayak yürüyüşü ile dizi iki gruba ayrılır.Müziğin ritmi ile oyun biter.Bu sevgi ve selamlamayı oyunun bitiminden sonra hareketli diğer oyunlara geçilir.
OYUNUN ADI:ÖTEYÜZ (Dokuzbuçuk)
YÖRESİ :PINARBAŞI-TOMARZA-YAHYALI ve ÇEVRE AVŞAR KÖYLERİ
OYUNUN HİKAYESİ:
Bu oyun köy düğünlerinde oğlan evine gelen gençler arasında oynanmaktadır.Bu oyunun kız evi tarafından seyredilmek için büyük özen içinde beklenir ve bazen birbirlerine sorarlar. Öteyüzden gelen var,diye bazı cevaplar alınır.Gelen düğüncülere öteyüz oyununu oynayacakları için oyunun adı öteyüzü olarak halk diline yerleşmiştir.
OYUNUN OYNANIŞ ŞEKLİ :
Oyuna dizi şeklinde başlanır.Ayak topukları sola ,sağa konarak oyuna başlanır.Ayaklarla birlikte başlarda sola,sağa döner.Dizi daire şeklini alınca ,sekerek topuk ,burun hareketine geçilir.Burada daire parçalara kopmak suretiyle ikişerli veya daha çok sayıda guruplara geçilir.Bu guruplar karşılıklı birbirlerine bakarlar.Sonra bu guruplar sağ,soldan dönerek oyunu tamamlarlar.Geriye doğru hareketle yeniden diziyi oluşturup,oyunu bitirirler.
OYUNUN ADI:KARANFİLLİ
TÖRESİ: KAYSERİ PINARBAŞI – TOMARZA ve ÇEVRE AVŞAR KÖYLERİ
OYUNUN HİKAYESİ :
İnsanların var olduğundan beri gerek bilerek gerekse farkında olmadan bazı gereksinmeleri gereği oyun oynamışlardır.Oyun bazen bir neşe,mutluluk,bazende bir ihtiyaç olmuştur.
Devamlı iyiye doğru bir eğilim gösteren oyunda insanların şekil verme,yönlendirme özelliğininin etkisi altına girmiş.Tabir yerinde olursa terbiye edilmiş, şekillendirilmişlerdir.Oyunları temelinde taklit etme olgusu da vardır.İnsanlar zaman zaman doğayı, birbirlerini, hayvanları ve bitkileri taklit etmişler ve oyunlarını isim vermişler.Yaylaya çıkan Avşarlar, dağ eteklerini serpilmiş karanfil çiçeğinin rüzgarı etkisiyle sallanışını, güneşte açılarak şeklini büyüsünü taklit etmek suretiyle oluşmuş bir halk oyunudur.Bir coşku neticesi düğün, bayram gibi özel günlerde daha çok neşelenip, eğlenmek için oynanır.
OYUNUN OYNANIŞ ŞEKLİ:
Oyun kızlı erkekli müşterek oynanır.Oyuna önce dizi şeklinde başlanır.Dizi daire şeklini alır.Erkekler daire içerisinde ikinci bir daire yaparlar.Bu iki daire karanfilde açılma şeklini yapar.İçindeki oyuncular dışarı, dışardaki dairede içeriye doğru girer ve çıkarlar.Daire bütünleşip, hep birlikte yeniden açılmayı yaparlar.Oyuncular rüzgara kapılmış karanfil çiçeğinin, hareketine geçerler.Öne, geri sallanıp, sağ ayaklarını iki kere topuk olarak yere vururlar.Bu hareket rüzgarın etkisiyle yere vuran yaprakları andırır.Bu oyunun figür özellikleri karanfil çiçeğinin tabi halidir.
