Leyla Mehmedbeyova kimdir, hayatı ve eserleri hakkında bilgi verir misiniz?
Leyla Mehmedbeyova (Azerice: Leyla Məmmədbəyova / Leyla Alesger kızı Mehmedbekova), (d. 1909; Bakü – ö. 1989; Bakü), ilk Azeri kadın havacısı idi. Aynı zamanda Güney Avrupa ve Orta Doğu’da ilk kadın pilottu.
Kariyer
Mehmedbeyova Bakü Havacılık Kulübü’nde profesyonel havacı olarak yetiştirildi. İlk uçuşunu 1931’de yaptı. 1932’de Moskova’da bir havacılık okulunda eğitimine devam etti. Mehmedbeyova Moskova’nın Tuşino Hava Alanı’nda Polikarpov Po-2 uçağından paraşütle atlayıp Sovyetler Birliğinin ikinci kadın paraşütçüsü oldu. Sovyetler Birliği’nde 1934’de Güney Kafkasya ülkeleri temsilcileri arasında paraşütle atlama müsabakasını kazandı. 1941’de Sovyet Ordusunda uçak filo komutanıydı.
Mehmedbeyova kariyerine pilot olarak ve Bakü havacılık klübünü kurarak devam ediyordu. II. Dünya Savaşı’nda savaşma isteği kabul edilmedi; çünkü zamanında dört çocuk büyütüyordu (tam altı çocuk sahibidir).[2] Bakü havacılık kulübünün savaş nedeniyle kapalı olmasına rağmen, kendi kendine planör ve paraşüt kursu başlatmayı başardı. Yüzlerce hücüm pilotu ve 4000 paraşütçü eğitti. Onun iki öğrencisi daha sonra Sovyetler Birliği Kahramanı oldular. Mehmedbeyova son uçuşunu 1949’da sergiledi. 1961 yılına kadar DOSAAF (Hava ve Deniz Kuvvetleri’ne Gönüllü Yardım Kurumu)’ın Bakü kolunun başkan yardımcısıydı.
Mehmedbeyova’nın büyük oğlu Firudun II. Dünya Savaşı’nda savaştı ve onun küçük oğlu Hanlar Karabağ Savaşında görev aldı. Her ikisi de savaş pilotu idi. Mehmedbeyova hâlâ yirmi yaşlarında yaşayan bir ikon haline geldi. Onun karakteri Mikâyil Müşfik’in (Afşan, 1933 ve Şöyle, 1934) ve Samed Vurgun’un (Leyla, 1935) edebiyat çalışmalarına ilham kaynağı oldu, sinemada İsmet filmi (yönetmen: Mikâyil Mikâyilov, 1934) Mehmedbeyova’ya ithaf edilmişti. 1995’de Mehmedbeyova’nın hayat belgeleri ve kariyeri, Nazim Rıza İsrafiloğlu’nun yönettiği Leyla filmine başlık oldu. Film AzTV’de gösterildi.
