Namaz kılarken gülmek
Namazdayken kahkahayla gülündüğünde iki veya daha fazla harf yahut anlaşılır bir harf açığa çıkarsa namaz bozulur. Bu durumda namazın bozulması kahkahadan değil, kahkaha ile birlikte telaffuz edilen harften dolayıdır. Gülmesi baskın gelen kişi, çok gülmediği takdirde namazı bozulmaz. Kişi içinden gülmesi namazını bozmaz. Hanefilerin aksine namazda kahkaha ile gülmek abdesti bozmaz. Hanefilerde ise kahkaha ile gülmek abdesti bozar.
Hanefiler (el-Hidâye, 1, 6, el-Bedâyî, 1,232), namazda gülme ile kahkahayı birbirinden ayırmışlardır. Hanefilere göre gülmek, sadece kendisinin duyabileceği kadar olan harekettir. Gülmede yanındakiler sesi işitmez. Bu şekilde gülmenin hükmü, sadece namazı bozmuş olmaktır. Bu türlü gülmek abdesti bozmaz. Fakat kahkaha, hem namaz kılanın kendisinin, hem de yakınındakilerin işiteceği kadar olandır. Bu hem namazı, hem de abdesti bozar. Tebessüm ise sessiz olarak ortaya çıkan hareket olup bundan ötürü namaz bozulmaz.
Hanefilerin yukarıdaki görüşlerinin dayandığı delil mana olarak şu hadis-i şeriftir
“Sizden her kim kahkaha ile (sesli olarak) gülerse hem namazı hem de abdesti birlikte iade etsin.” (Nasbu’r-Râye, I, 47-54)
Teşehhüt miktarı oturmadan önce gülme vuku bulduğu takdirde, bilerek abdesti bozmakla namaz bozulduğu gibi, Hanefîlere göre kahkaha ile, yani sesli olarak gülmekle de namaz batıl olur.
Eğer gülmek teşehhüt miktarı oturduktan sonra olursa teşehhüt ile tamamlanan namaz batıl olmaz. Hatta abdestini bozsa da namaz batıl olmaz. Sadece abdestsizliğin ortaya çıktığı kısım bozulur. Nitekim namazda imamdan bir kaç rekât geri kalan, sonradan namaza başlayan kimsenin namazı fasit olur. Dolayısıyla kılınamayan namaz rekâtlarının bu geçilmiş olan kısım üzerine bina kılınması, yani onun üzerine namaza devam edilmesi mümkün olmaz. Çünkü sesli gülmenin vuku bulduğu kısmı cemaatin namazının ortasından itibaren bozmuştur. Namazın bir kısmı bozulursa o namaz da bozulur.
2 – Bu konuda rivayet edilmiş müsned ve mürsel hadisler vardır. Müsned olan hadisler Ebu Musa el-Eş’arî, Ebû Hureyre, Abdullah b. Ömer, Enes b. Mâlik, Câbir b. Abdullah, İmran b. Husayn ve Ebu’l-Muleyh tarafından rivayet edilmiştir. Ebu Musa hadisini Taberanî rivayet etmiştir: “Bir ara Resuluiiah (as.) insanlara namaz kıldırırken, bir adam mescide girerek, mescit içindeki bir çukura düşmüştü. Bu adamın gözleri kör idi. Namazdaki cemaatın çoğu buna güldüler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (a.s.) gülen cemaatın namazları ile birlikte abdestlerini yenilemelerini emretmiştir.”
Şafii mezhebine göre namazdayken kahkaha ile gülündüğünde iki veya daha fazla harf yahut anlaşılır bir harf açığa çıkarsa namaz bozulur. Bu durumda namazın bozulması kahkahadan değil, kahkaha ile birlikte telaffuz edilen harften dolayıdır. Gülmesi baskın gelen kişi çok gülmediği takdirde namazı bozulmaz.
