Nevşehirin Yöresel Halk Oyunları
Nevşehir ve çevresinde geleneksel tarz içerisinde oluşan halk oyunları, Türkiye coğrafyası üzerinde “Halay Yöresi” olarak adlandırılan gurup içerisinde yer almaktır. Oyunlar daha çok düğün ve eğlence ortamlarında çıkartılmaktadır.Mekan olarak erkeklerde geniş meydanlara, kadınlar da ise kapalı ev mekanlarında oynanmaktadır.
Halay karakteristiğinde sergilenen oyunlar ağırlama, üçayak, şenola, cezayir, düzleme, hoş bilezik, leblebi, temurağa, ayvadibi, reyhan ve naridir.
Erkek
Bölgede iki gurup oyun çıkartılmaktadır.Birinci gurup, yerleşik halkın oyunları, ikinci gurup ise 1924 mübadelesi ile gelen Batı Trakya göçmenlerinin getirmiş olduğu oyunlardır.Yöre halkı her iki gruptan oyunları ayrı ayrı oynamakta birlikte sentezlenmiş halinde icra etmektedirler.
Oyunlarda çizgi olarak, yarım daire ve hat formu kullanılmaktadır.Oyunlar gerçek karakterini verebilmesi için en az 8-10 oyuncu tarafından oynanmaya çalışılır.Daha fazla kişinin oyuna iştirak etmesinde de sakınca görülmez.
Oyunlar genel karakteristik bakımından, sağa ve ileri işleyen adımlardan oluşmaktadır.Oyunlarda müzik çok önemli bir unsurdur.Tempo müziğe göre ayarlanır.Oyunlara yörede davul-zurna veya zurnanın yerine davulla, klarnet eşlik eder.Erkek oyunlarında kıyafet: Geleneksel yapıda, ayakta yemeni kundura veya iskarpin ayakkabı beyaz yün çorap, üste peyikli koyu renkli şalvar, belde şal kuşak veya kütüklük, üste yakasız kaytan gömlek ve köstekli delme yelek’ ten oluşmaktadır.
Yörede halay karakteristiğinde sergilenen oyunların isimleri :
1-Ağırlama
2-Üçayak
3-Şenola
4-Cezayir
5-Düzleme
6-Hoş bilezik
7-Leblebi
8-Temurağa
9-Ayvadibi
10-Reyhan
11-Nari
Kadın
Oyunları kapalı mekanlarda tef eşliğinde oynanmaktadır.Oyuncu sayısı bakımından tek, iki, dört kişi ile oynanmaktadır.Çizgi olarak, oyuncular karşılıklı olarak birbirleri ile temas etmeden dik çizgilerle oyunları icra etmektedir.Bu türden oyunlar haricinde kadınların el ele tutuşmak suretiyle meydana getirdikleri toplulukça halay karakteristiğinde olan oyunları da bulunmaktadır.
Kadın oyunlarında kıyafet: ayakta yemeni kundura veya “Işılak Galiga” denen ayakkabı, motifli yün çorap, üste geniş peyikli “boğma şalvar” belde şal kuşak veya boncuktan örgü kuşak, vücutta yakasız “pamuklu yelek” üstünde “üçetek” adı verilen omuzlardan diz kapağının altına kadar inen uzun giysisi, onun üstünde de “cepken veya salta” denen sırma ip işlemeli kadifeden yapılan üslük kıyafet, baş kısmında ise üç sıra penezli, tepelik fes, onun üstünde de pullu “kıvrak” veya oyalı yemeni bulunmaktadır.
Yöreden tespit edilen kadın oyunlarının adları :
1-Kadın halayı
2-Alacalı yılan
3-Sarıkız
4-Bindallı
5-Oğlum kemeraltı
6-Hoşlaşma
7-Seke seke
8-Kaşık oyunu
