Urfa’nın işgali hakkında bilgi verir misiniz?
Urfa’nın İşgali
Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru, 11 Ekim 1918’de Halep işgal edilmişti. İngilizlerin Halep’i işgal etmeleriyle yakında Urfa’nın da işgal edileceği söylentileri yayılmaya başladı.
Bu söylentiler Urfa halkı üzerinde büyük bir etki yapmış ve herkesi heyecana sevk etmişti. Bütün Urfa halkı Anadolu’nun diğer işgale aday şehir ve kasabaları gibi sessiz bir bekleyiş ve üzüntü içindeydi.
İşte Urfa’da ilk millî teşkilâtın kurulması ve Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti’nin kuruluş çalışmaları bu tarihlere dayanmaktadır. Çünkü teşkilâtlanma çalışma ve çabaları bu tarihten sonra gizlice sürdürülmeye başlanmıştır. Mütarekeden kısa bir süre sonra Musul’un işgal edilmesi üzerine 6. Ordu bölgesinde hudut ihlâllerinin meydana gelmesiyle bütün ordu sorumluluk bölgesinin işgal edilebileceğini düşünen Ali İhsan Paşa (Sabis), bu ihtimale karşı tedbirler almak üzere harekete geçti. Güneydoğu Anadolu vilâyetlerinin işgaline bahane hazırlayıp, imkân verilmemesi için valilik ve mutasarrıflıklarla ilişki kuran Ali İhsan Paşa, İngiliz ilerlemesinin önüne geçilemediği takdirde bu yörede sivil bir direnişi teşvik maksadıyla bazı görüşmelerde bulundu.
Bu sırada Urfa’da mutasarrıflık görevini yürüten Nusret Bey, Ali İhsan Paşa’nın direktiflerine uyarak bir çalışma içine girer. O sırada 6. Kolordu Komutanı olan Ali İhsan Paşa, Harp Hâtıralarım adlı kitabında, Urfa Mutasarrıfı Nusret Bey’in dirayet ve bu husustaki çalışmalarım şöyle anlatır: “İngilizler’in mütarekenin verdiği selâhiyetten istifade etmelerinin önüne geçemediğimiz takdirde, her kasaba ve her şehrin, müslüman halkının hukukunun muhafazası için Müdafaa-yı Hukuk Cemiyetleri ve bunlara bağlı mahallî milis teşkilâtlarının kurulmasını valilere ve müstakil mutasarrıflıklara tavsiye ettim. Bu hususta icap eden silâh ve cephaneleri 6. Ordu’nun elindeki kaynaklardan vereceğimi bildirdim. Bu hususta tavsiye ve teşebbüslerimi ilk defa kavrayarak, anlayış ve iyi niyet göstererek, tatbik sahasına geçmek hususunda Urfa Mutasarrıfı Nusret Bey dirayet göstermişti.
