19. yy’da Osmanlı Devleti’nde düşünce hayatında ne gibi değişimler olmuştur?
DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI
1-OSMANLICILIK:
Din, dil, ırk ayrımı yapmadan Osmanlı topraklarında yaşayan herkesin Osmanlıyım demesini sağlamak. Balkan savaşları ve Ermeni olayları bunun gerçekleşemeyeceğini gösterdi.
2-İSLAMCILIK:
Bütün İslam ümmetini Osmanlı bayrağı altında toplama düşüncesi. Arnavutların bağımsız olmaları, Arapların I.Dünya savaşı sırasındaki tutumları bunun gerçekleşmeyeceğini göstermiştir.
3-TÜRK BİRLİĞİ (TURANCILIK)
Türkiye, Rusya, İran, Afganistan ve Çin’de yaşayan Türkleri bir bayrak altında toplayarak Turan adlı bir devlet kurma düşüncesi.
4-TÜRKÇÜLÜK
Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türkleri yönetimde ve sosyal hayatta hakim kılma düşüncesi.
5-BATICILIK
Osmanlı Devleti’nin tek kurtuluşunun batıya ayak uydurmak olduğunu savunmak. Batıcılara göre:1-Batının tekniği alınmalıdır. 2-Batının tekniğinin yanında onu oluşturan kültür yapısı da alınmalıdır.
*Bu beş düşüncenin ortak özelliği: Hiç biri Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtaramamıştır.
