kanama çeşitleri nedir
Kadınlarda adet kanamalarının (menstürasyon) dışında vücudun herhangi bir yerinden kan gelmesi normal değildir, gerekenin yapılması gerekir.
Kesiklerde kanama:
Kesik ya da benzeri nedenlerle dokularda yaralanma olduğu zaman ortaya çıkan kanama başlıca üç şekilde olabilir.
Kılcaldamar kanaması: Kılcal damarların kesilmesi sonucunda ortaya çıkan kanamalarda sızıntı halinde, az ve yavaş kanama mevcuttur. Kanayan yerin temizlenmesi ve temiz bir bezle kanayan yerin üstüne basınç uygulanmasıyla kısa süre içinde kanama durur.
Toplardamar kanaması: Daha derin kesiklerde ortaya çıkan bir tablodur. Toplardamarların kesilmesinde kan, oksijeni kullanılmış olduğu için daha koyu renklidir. Kan yavaş fakat sürekli ve çok miktarda akar. Yarayı temizleyip üzerine temiz bir bezle basınç uygulamak (tampon) suretiyle kanamayı durdurmak mümkündür.
Atardamar kanaması: Daha seyrek görülen fakat en tehlikeli kanama tipidir. Akan kan oksijenli olduğu için parlak kırmızıdır. Kan çok miktarda ve kalp atışına uygun bir tempoyla fışkırarak akar. Yaranın üzerine doğrudan güçlü tampon uygulamak suretiyle kanamayı kontrol altına almak mümkündür.
Ciddi Kanamalarda İlk Yardım
Kanamanın şiddetli olduğu hallerde acilen şu önlemleri alın
Yaralanan kısım başta değilse yaralıyı başı aşağıda olacak şekilde yatırın, bu önlem beyne kan gitmesini sağladığı için bayılmayı önleyecektir.
Kanayan bölgeyi, örneğin kolu ya da bacağı kalp hizasından yukarıda tutun.
Kanayan bölgeyi temizleyin ancak, yarayı kurcalamak, yaranın içindeki yabancı cisimleri uzaklaştırmaya çalışmaktan kaçının.
Kanayan yerin üzerine temiz bir bezle basınç (tampon) uygulayın.
Kanama duruncaya kadar basınç uygulayın, kanama durunca bir flasterle tamponu sabitleyin ya da bir bezle (sargı bezi) sarın.
Kanama basınç uygulamasıyla durmuyor ve bezin üzerine çıkıyorsa, bezi değiştirmeyin, üzerine bez ekleyin.
Kanama devam ediyorsa, kanayan kısmın üst tarafı yani kalbe yakın olan kısmından bir bezi sarın, ucunu düğümleyin ve arasına bir çomak veya kalem gibi bir şey sokarak burmaya başlayın (Turnike). Kanama durunca daha fazla sıkmadan 8-10 dakika süreyle böyle bekleyin. Bu kadar bekledikten sonra 1-2 dakika için gevşeterek dokuların kangren olmasını önleyin, kanama devam ediyorsa tekrar sıkın. Bir yandan da yaranın üstüne basınç uygulamaya devam edin.
Yaralıyı en yakın sağlık kuruluşuna nakledin.
Vücut Deliklerinden Kan Gelmesi
Kadınların adet kanamaları dışında herhangi bir vücut deliğinden kan gelmesi normal değildir, müdahale edilmesi gerekir.
Burun kanaması: Çarpmaya bağlı olarak görülebileceği gibi kendinden de başlayabilir. Başı öne eğerek her iki burun kanadını sıkıştırarak 15-20 dakika kadar basınç uygulanır. Durdurulamıyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurup tampon uygulanması gerekebilir.
Öksürükle kan gelmesi: Öksürüğün ardından ya da balgama karışık halde parlak pembe renkli ya da köpüklü kan gelmesi halinde genellikle bronşlarda bir sorun düşünülür. Böyle durumda hastanın bir sağlık kuruluşuna ve hele kanama şiddetliyse acilen bbaşvurması gerekir.
Makattan kan gelmesi: Makattan kırmızı kan gelmesi kalınbağırsağın son kısımları ya da makattaki bir sorunu düşündürür. Katran gibi siyah dışkı ise sindirim sisteminin daha üst kısımlarındaki kanamayı düşündürür, hastanın bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
İdrar yolundan kan gelmesi: Böbrek, mesane (idrar kesesi) veya idrar yolunun herhangi bir kısmında taş, tümör ya da iltihap gibi oluşumları düşündürür. Hastanın bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
Vajinal kanama: Ay hali dışında ve hele gebelik sırasında kanama olması normal değildir. Gebelikte kanama düşük olma ihtimalini düşündürür, acilen bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Bunun dışındaki kanamalar hormon düzensizliği, iltihap tümör gibi durumlara bağlı olabilir, bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.
