Ceyhun Atuf Kansu kimdir, hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz??
CEYHUN ATUF KANSU
Eğitimci anne ve babanın, Müfdale hanım ve Nafi Atuf beyin çocuğu olarak 7 Aralık 1919’da İstanbul Bostancı’da dünyaya geldi. Annesinin ölümü üzerine, Ulusal Kurtuluş Savaşı’na omuz vermek üzere Ankara’ya geçen babasının yanına gönderildi. İlkokulu Ankara Necatibey İlkokulu’nda (1932) tamamladı. Ortaöğrenimini Ankara Gazi Lisesi’nde (1938) bitirdi. Yayımlanmış ilk şiiri de Gazi Lisesi’nin dergisi “Filiz” de 15 Ocak 1938’de yayımlandı.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni okurken ilk kitapları yayımlandı:
Bir Çocuk Bahçesi’nde (1941), Bağbozumu Sofrası (1944)
Bu iki kitabında, doğa, çocuk ve yurt sevgisine ağırlık verdi. Bu arada, bir çok dergide de yazı ve şiirleri yayımlandı. Tıp Fakültesi’ni tamamlayıp (1944), uzmanlığını çocuk hastalıkları üzerine yaptı. Bir süre Ankara’nın gecekondu semti Altındağ’da sağlık ocağına benzer bir poliklinik açarak, halk çocuklarına sağlık hizmeti götürmeye çalıştı. Bu dönem içinde “Çocuklar Gemisi” (1946) adlı kitabı çıktı. Kendi isteği ile Turhal’a gitti ve Turhal Şeker Fabrikası’nda uzun yıllar doktorluk yaptı.
Turhal’da bulunduğu dönem içinde halkın sorunlarına eğildiği, yurdu ve bu yurdun insanlarını betimlediği şiirlerinden oluşan Yanık Hava (1951), Haziran Defteri (1955) ve Yurdumdan (1960) adlı şiir kitapları çıktı.
1959 yılında Ankara’ya geldi ve Şeker Şirketi Genel Müdürlüğü ve Ankara Şeker Fabrikası’nda doktorluğa başladı. 1960’lı yılların ardından şiirleri ve yazılarını toplumsal sorunlar ve Mustafa Kemal Atatürk’ün öğretisi üzerinde yoğunlaştırdı.
Bu dönemden sonra yayımlanan şiir kitaplarının adları ve tarihleri şöyle:
Bağımsızlık Gülü (1965-1966 Yeditepe Şiir Armağanı), Sakarya Meydan Savaşı (1970-1970 Behçet Kemal Çağlar Ödülü), Buğday, Kadın, Gül ve Gökyüzü (1970). Yayımlanan düzyazı kitapları da şunlardır:
Devrimcinin Takvimi (1962), Ya Bağımsızlık Ya Ölüm (1964), Köy Öğretmenine Mektuplar (1964- 1965 Türk Dil Kurumu Deneme Ödülü), Atatürkçü Olmak (1966), Atatürk ve Kurtuluş Savaşı (1969), Balım Kız Dalım Oğul (1971), Halk Önderi Atatürk (1972), Sevgi Elması (1972), Cumhuriyet Ağacı (1973), Cumhuriyet Bayrağı Altında.
Hekimlikle ilgili 1959 ve 1961 yıllarında yayımlanmış olan “Anneler Soruyorlar”, 1961’de yayımlanan “Kasabalar ve Köylerde Çocuk Bakımı” ile 1954 yılında basılan “Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı” adlı kitapları bulunmaktadır. Çocuk kitapları arasında Milli Eğitim Bakanlığı’nca basılmış olan “İyi İnsan Mehmet Ali” ile “Üvey Ana”dır.
1965’te Toplum Yayınevi’nce yayımlanan “Tonguç’un Kitapları” adlı küçük bir deneme kitabı da vardır.
Bunun dışında çok sayıda dergi ve gazetede yazıları ve şiirleri yayımlandı.
17 Mart 1978 yılında Ankara’da geçirdiği rahatsızlık sonucu yaşama gözlerini kapadı.
Ölümünden sonra Vecihi Timuroğlu, yayımlanmış şiir kitaplarını derledi. Bu kitaplar, İş Bankası Yayınları arasından çıktı.
Muzaffer Uyguner’in titiz çalışmaları sonucunda Kansu’nun kitaplaşmamış şiir ve düzyazıları da derlendi.
Bu çalışma sonucunda 1991 yılında “Güneş Salkımı”, 1992 yılında da “Bir Kasabadan Resimler”, 1994 yılında “Halk Albümü” adlı kitaplarla, kitaplaşmamış şiirleri gün yüzüne çıktı. Ilgaz Dergisi’nde daha önce yayımlanmış olan “Söylevi Okurken” adlı dizisi, diğer dergilerde yayımlanan Söylev’e ilişkin yazılarla birlikte Bilgi Yayınevi’nce “Söylevi Okurken” adıyla basıldı. Ayrıca Bilgi Yayınevi; Atatürkçü Olmak (4. Baskı), Ya Bağımsızlık Ya Ölüm, Cumhuriyet Ağacı, Cumhuriyet Bayrağı Altında, Halk Önderi Atatürk (2. baskı), Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, Balım Kız Dalım Oğul (6. baskı) adlı kitaplarının yeni basımlarını yaptı. Kansu’nun yayımlanmamış şiirlerinin bir başka seçkisi olan “Kardeş Sofrası” da yine Bilgi Yayınevi tarafından 2004 yılında basıldı.
Ulusal Eğitim Derneği de, 2007’de “Köy Öğretmenine Mektuplar” adlı kitabının yeni basımını yaptı.
Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü
Ceyhun Atuf Kansu adına ailesi tarafından düzenlenen şiir ödülü her yıl bir şaire veriliyor.
1986 yılında konulan Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü’nü, ilk olarak 1993 yılında Sıvas’ta yitirdiğimiz Behçet Aysan “Eylül” yapıtıyla kazanmıştı. Ardından, sırasıyla 1987’de Şükrü Erbaş, “Yolculuk”, 1988’de Emirhan Oğuz, “Ateş Hırsızları Söylencesi”, 1989’da Müslim Çelik, “Peryavşan”, 1990’da Salih Bolat, “Karşılaşma”, 1991’de Ahmet Ada, “Aşk Her Yerde”, 1992’de Hüseyin Yurttaş, “Kod Adı Mansur”, 1993’te Hidayet Karakuş, “Sesini Bana Bırak” ve 1994’te Abdülkadir Budak, “İmzası Gül” adlı yapıtlarıyla ödülü aldılar. 1995 yılında da ödül, “Sürek Avında Dünya” adlı kitabıyla Ali Cengizkan’a verildi. 1996’da Gültekin Emre “Taşı Sula”, 1997’de Oya Uysal, “Uçuruma Düşen Nehir” adlı yapıtıyla ödülü kazandı. 1998’de “Suyla Sınanmış Şiirler” ile Ahmet Uysal, 1999’da “Suç Duyurusu” ile Hicri İzgören, 2000’de “Yer Bezinden Bir Köle” ile Hüseyin Peker, 2001’de “Ateşin Düştüğü Yer” ile Arif Berberoğlu, 2002’de “Sözümüz Vardı” ile Ahmet Özer, 2003’te “Kumral Gökkuşağı” ile Turgay Fişekçi ve 2004’te “Yalnız Karanfil Sokağı” ile Aydın Hatipoğlu, 2005’te “Yorgun Denge” ile Hüseyin Atabaş, 2006’da “Dünya Tutulması” ile Çiğdem Sezer, 2007’de “Dün Bugün” ile Cengiz Bektaş, 2008’de İlyas TUNÇ ödülü alan son ozanlar oldular.
ESERLERİ
ŞİİR:
Bir Çocuk Bahçesinde (1941)
Bağbozumu Sofrası (1944)
Çocuklar Gemisi (1946)
Yanık Hava (1951)
Haziran Defteri (1955)
Yurdumdan (1960)
Bağımsızlık Gülü (1965)
Sakarya Meydan Savaşı (1970)
Buğday, Kadın, Gül ve Gökyüzü (1970)
Tüm Şiirleri (iki cilt ölümünden sonra, 1978)
MAKALE VE DENEMELER:
Devrimcinin Takvimi (1962)
Ya Bağımsızlık Ya Ölüm (1964)
Köy Öğretmenine Mektuplar (1964)
Atatürkçü Olmak (1966)
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı (1969)
Balım Kız Dalım Oğul (1971)
Halk Önderi Atatürk (1972)
Cumhuriyet Ağacı (1973)
Sevgi Elması 1972
ÖDÜLLERİ:
1965 Türk Dil Kurumu Deneme Ödülü, Köy Öğretmenine Mektuplar ile
1966 Yeditepe Şiir Armağanı
1970 Behçet Kemal Çağlar Ödülü, Sakarya Meydan Savaşı
