Cumhurbaşkanının Seçimi, Görev ve Yetkileri Nelerdir?
Cumhurbaşkanının Seçimi ; Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçil-miş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunlu-ğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
– İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır.Aday,geçer li oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.
Cumhurbaşkanının Görev ve yetkileri
– Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
a) Cumhurbaşkanının Yasama ile ilgili olan görevleri :
– Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,
– Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak,
– Kanunları yayımlamak,
– Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,
– Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
– Kanunların, kanun hükmündeki kararname-lerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü-nün, tümünün veya belirli hükümlerinin Ana-yasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkeme-sinde iptal davası açmak,
– Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,
b) Cumhurbaşkanının Yürütme alanına ilişkin görevleri :
– Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
– Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
– Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
– Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek,Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
– Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
– Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını temsil etmek,
– Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,
– Genelkurmay Başkanını atamak,
– Millî Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,
– Millî Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek,
– Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilân etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
– Kararnameleri imzalamak,
– Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,
– Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,
– Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırtmak,
– Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,
– Üniversite rektörlerini seçmek,
c) Cumhurbaşkanının Yargı ile ilgili olan görevleri :
– Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuri-yet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askerî Yargıtay üyelerini, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyele-rini seçmek.
– Cumhurbaşkanı , ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görev-leri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
Sorumluluk ve sorumsuzluk hali
Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmak-sızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakan-larca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur.
Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerine başvurulamaz.
Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı,Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.
– Cumhurbaşkanına vekillik etme
– Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cum-hurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaş-kanına ait yetkileri kullanır.
– Devlet Denetleme Kurulu
– Silahlı Kuvvetler ve yargı organları, Devlet Denetleme Kurulunun görev alanı dışındadır.