Eğitim sistemindeki kavramlar nedir? Bu ögeler örnek bir örgütte nasıl gösterilir?
Örgün eğitim sistemine yönelik başlıca eleştiriler şunlardır:
1. II. Dünya Savaşı’ndan bu yana, hükümetlerce bilinçli olarak izlenen eğitimi yaygınlaştırma politikalarının da bir sonucu olarak, hemen her ülkede eğitimin her türü ve düzeyinde, öğrenci sayıları artmaktadır. Buna karşın, sistemin diğer girdilerinde (bina, tesis, araç-gereç, öğretmen, finansman v.b.) gerekli artışlar gerçekleştirilememektedir.
Eğitim olanaklarının dağılımında, bölgeler, yöreler, kır-kent, okullar arası denge sağlanamamaktadır. Pek çok ülkede, eğitime ulusal bütçeden ayrılabilecek ödeneklerin tavanına ulaşılmıştır. Buna karşın, eğitimin maliyeti giderek artmaktadır.
2. Bilim ve teknolojide, toplumların yapısında (demografik, toplumsal, siyasal, ekonomik, kültürel) hızlı ve sürekli değişmeler olmakta ve eğitim sistemleri çevrelerine yabancılaşmakta; okullar değişmelere uyum sağlayamamaktadır. Üstelik, yeni kuşaklara, çocukluk ve ergenlik dönemlerinin belirli bir süresinde kazandırılan ve söz konusu değişmelerin de gerisinde kalan bilgi, beceri ve tutumların onlara yaşamları boyunca yeteceği sanılmaktadır. Okul öncesi eğitimin, çocuğun kişilik gelişimi ve okul eğitimi için önemi anlaşıldığı halde, bireyin okul eğitimi sonrası, yetişkinlik döneminde eğitimin önemi ve gerekliliği anlaşılmamaktadır.
3. Örgün eğitim sistemlerinin geleneksel seçici-eleyici yapısı, öğrenciler arasında, sağlıksız bir yarışmaya ve pek çok öğrencinin başarısızlıkla “damgalanmasına” yol açmaktadır. Sağlıksız sonuçları bir yana bu durum, sosyo-ekonomik düzeyleri düşük ailelerden gelen çocukların aleyhine olmaktadır (Coombs, 1968, s. 1-10).
Birey, insan olarak, büyük bir öğrenme gizilgücü ile dünyaya gelmektedir. Toplum, insanların öğrenmesi için kasıtlı ve düzenli olarak, onlara eğitim olanağı sağlamakla görevlidir. Buraya kadar bir sıkıntı yoktur. Bu noktada iki görüş karşımıza çıkmaktadır:
1. Toplumun insanlara en etkili ve verimli eğitim sunma yolu okuldur.
2. Okul, toplumun insanlara eğitim sunma yollarından yalnızca birisidir. Aynı sonuçlar başka yollarla da alınabilir. Okulun yanında bu yollar da kullanılmalıdır (Delean, 1968, s. 169-176).
İşte, “halk eğitimi” kavramı çerçevesinde düzenlenen eğitim etkinlikleri, bu ikinci görüşe dayalıdır.
Alıntı
