İstanbul’un enerji kaynakları nelerdir?
İSTANBUL İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI
Türkiye’nin sanayisinin büyük bir kısmının bulunduğu İstanbul ili neredeyse Kocaeli ve Çorlu ile birleşmiş durumdadır. Türkiye’de yapılan ticaretin merkezi konumundadır. İstanbul ili özellikle endüstriyel hammadde kaynakları bakımından önemli potansiyellere sahiptir.
İlde belirlenen tek metalik maden oluşumu % 30-32 Mn tenörlü Çatalca-Binkılıç-İnceğiz sahası olup, 300.000 ton görünür+muhtemel rezerv belirlenmiş saha geçmiş yıllarda işletilmiştir. Zeytinburnu – Halkalı – İkitelli çimento hammaddesi sahasında 35.200.000 ton kireçtaşı ve 15.000.000 ton killi şist rezervi mevcuttur. Şile – Ağva dolomit sahasında %15 -19 Mg0, %31-38 Ca0 içerikli 11.682.000 ton görünür+muhtemel rezerv mevcuttur. Çatalca – Kalfaköy – Domuzderesi sahasında %30 C (Domuzderesi) %0.29 C (Kalfaköy sahası) içerikli grafit oluşumları belirlenmiştir ancak rezerv çalışmaları yapılmamış olup, eskiden işletilen önemsiz bir grafit sahasıdır. Arnavutköy – Aktoprak kaolen sahası, %23-25 Al2O3 tenör ve 95.925 ton görünür+muhtemel rezerve sahip olmasına rağmen bugün yerleşim alanının altında kalmış bir sahadır. Kilyos – Kanlıbostan sırtı – Kısırkaya, Demirciköy, Uskumru ve Ağlamışkaya seramik kili sahası %33-60 Al2O3 tenörle ve 22 532.470 ton görünür+muhtemel rezerve sahip iken bir kısmı seramik şirketlerince alınmıştır. Bu sahaların bir kısmı üniversitelere tahsis edilmiş, büyük bir kısmı yerleşim alanları altında kalmıştır. Eyüp Çiftalan – Kısırmandıra kil sahasında %25.6 – 41 Al2O3 ve %1-5 Fe2O3 tenörlü 1.120.130 ton görünür ve 5.102.265 ton muhtemel rezerv, kömür ile birlikte bulunmakta iken bu sahaların büyük bir kısım kömür işletmecileri tarafından pasaya atılmıştır. Kalan kil rezervleri ise 80–120 metre derinlikte
olup ekonomik işletmecilik yapmak mümkün değildir.
Boğazın doğusunda ise Ömerli köyü ile Şile arasında bulunan bölge gerek seramik kili gerek silis kumu açısından Türkiye’nin seramik ve döküm sanayisinin hammaddesi açısından kalbi durumundadır. Bu malzemeler bitinceye kadar bu alanlarda madencilik devam etmelidir. Bununla birlikte istifin en altında bulunan kaba taneli kumlar yıkanarak inşaat kumu olarak İstanbul’a sunulmaktadır. Aynı istifte yer alan bu işletmelerinde korunarak hammadde temini sağlanmalıdır.
Şile – Karakiraz – Avcıkoru – Üveyli seramik kili sahasında % 26 – 40 Al2O3 ve %1.4 – 6.19 Fe2O3 tenörlü 193.942.435 ton görünür, 85.564.166 ton muhtemel ve 57.789.393 ton mümkün rezerv mevcuttur. Kartal, Paşaköy, Samandıra, Sultanbeyli sahasındaki % 93.19 – 93.98 SiO2, %2,2 – 3,3 Al2O3 ve %1.8 – 2.6 Fe2O3 tenörlü 16.465.884 ton görünür ve 31.881.768 ton muhtemel rezerve
sahip kuvarsitler yerleşim altında kalmıştır. Bununla birlikte Ömerli, Büyükdere ve Sarıyer sahalarında da iyi kalitede 15.175.000 ton jeolojik rezerve sahip tuğla-kiremit toprağı belirlenmiştir.
İstanbul ili enerji hammaddelerinden kömür oluşumları bakımından önemlidir. Genel
Müdürlüğümüzün 1919-2001 yılları arasında il sınırları içerisinde kömüre yönelik yaptığı çalışmalar sonucunda Silivri-Sinekli, Kemerburgaz-Ağaçlı ve Şile-Kirazlıyataktepe-Avcıkoru-Üvezli linyit sahaları ortaya çıkarılmıştır. Silivri-Sinekli sahasında 114.000.000 ton görünür ve 76.000.000 ton muhtemel olmak üzere toplam 190.000.000 ton kömür rezervi tespit edilmiştir. Kömür kapalı işletme yönetimi ile işletilebilir ancak üretim yapılmamaktadır. Teshin ve Termik santrallerde kullanılabilir. Kemerburgaz-Ağaçlı linyit sahasındaki kömürün alt ısı değeri 3200 Kcal/kg olup, Kömür açık işletme yöntemi ile işletilmektedir. Şile-Kirazlıyataktepe-Avcıkoru-Üvezli linyit sahalarında orijinal kömürde alt ısıl değeri 2915 Kcal/Kg’dır. Sahaların toplam rezervi 12.273.000 ton görünür+muhtemel olarak tespit edilmiştir.
ÇİMENTO HAMMADDELERİ (Çmh)
Zeytinburnu-Halkalı, İkitelli Sahası
Kalite : Orta
Rezerv : 35.200.000 ton kireçtaşı, 15.000.000 ton killi şist rezervi.
DOLOMİT (Dol)
Şile –Ağva dolomit Sahaları
Tenör :% 15-19 MgO, % 31-38 CaO
Rezerv : 11.682.000 ton görünür + muhtemel rezerv rezerv.
GRAFİT (Grf)
Çatalca-Kalfaköy-Domuzdere Sahası
Tenör : % 30 C (Domuzdere sahası); % 0.29 C (Kalfaköy sahası)
Rezerv : Sahalarda rezerv çalışmaları yapılmamıştır. Domuzdere sahası Türkiye’nin eskiden işletilen önemli grafit yataklarından biridir.
KAOLEN (Kao)
Arnavutköy-Aktoprak Sahası
Tenör : % 23-25 Al2O3
Rezerv : 95.925 ton görünür+muhtemel rezerv.
KİL (Kil)
Kilyos-Kanlıbostan Sırtı,Kısırkaya, Demirciköy, Uskumruköy, Ağlamışkaya Sahaları
Tenör : % 33-60 Al2O3
Rezerv : 22.532.470 ton görünür+muhtemel rezerv vardır.
Şile-Karakiraz-Avcıkoru-Üvezli Sahası
Tenör : % 26-40 Al2O3 ve % 1.4-6.19 Fe2O3
Rezerv : 193.942.436 ton görünür, 85.564.166 ton muhtemel, 57.789.393 ton mümkün.
Eyüp-Çiftealan-Kısırmandıra Sahası
Tenör :% 25.6-41 Al2O3, % 1-5 Fe2O3
Rezerv : 1.120.130 ton görünür, 5.102.265 ton görünür+muhtemel rezerv. Yataklar
işletilmektedir.
Arnavutköy-Öpümce Köyü, Aktoprak Sahaları
Tenör : % 23-25 Al2O3
Rezerv : 208.300 ton görünür+muhtemel rezerv.
KUVARSİT (Qz)
Kartal ilçesi(Paşaköy, Samandıra, Sultanbeyli, (Teferrüç Tepe, Kelepe) kuvarsit Sahaları
Tenör :% 93.19-93.98 SiO2, % 2.2-3.3 Al2O3, % 1.8-2.6 Fe2O3
Rezerv : 16.465.884 ton görünür ve 31.881.768 ton muhtemel. Sahadaki kuvarsitler gazlı
beton imalinde kullanılabilir özelliktedir.
Kurnaköy (Karakolbayır-Kocabayır) Kuvarsit Sahaları
Tenör :% 93.17-98.20 SiO2, % 0.03-3.73 Al2O3, % 0.30-1.4 Fe2O3
Rezerv : 1.918.477 ton görünür, 3.836.947 ton muhtemel Kuvarsitler cam, silika refrakter
tuğla ve gazlı beton imalinde kullanılabilir niteliktedir.
KUVARS KUMU (Qzk)
Şile- Avcıkoru, Yeşilada, Sofular Sahası
Tenör : % 76-99 SiO2
Rezerv : 6.620.533 ton görünür+muhtemel rezerv.
Çatalca (Binkılıç, İhsaniye, Kalfaköy, Belgrad Köy, Karamandere) Sahaları
Tenör : % 83.22-99.58 SiO2
Rezerv : 5.358.132 ton görünür, 4.032.607 ton muhtemel. Yataklardan bir kısmı
işletilmektedir.
MANGANEZ (Mn)
Çatalca-Binkılıç-Inceğiz Sahası
Tenör : % 30-32 Mn
Rezerv : 300.000 ton görünür+muhtemel. Geçmiş yıllarda işletilmiştir.
MERMER (Mr)
Çatalca (Karamandere) Sahası
Kalite : Pembe-beyaz renkli kötü kaliteli kalkşistlerden oluşmuştur.
Rezerv : Antik bir mermer ocağıdır.
TUĞLA-KİREMİT (TğKi)
Ömerli, Büyükdere ve Sarıyer Sahası
Kalite : İyi
Rezerv :15.175.000 ton jeolojik rezerv.
