Kemosentez nedir?
KEMOSENTEZ
· Bazı bakteriler organik maddeleri oksitleyerek enerji kazanırlar.Bu enerjiyi H2O ve CO2′nin birleştirilmesinde kullanarak kendisine lazım olan organik besinleri yaparlar.
· İşte bu şekilde kimyasal enerjiden faydalanarak organik besinler yapılmasına kemosentez denir.
· Azot,bitkiler için çok önemli bir element olmasına karşı topraktaki azot bitkisel ve hayvansal organik artıkların çürümesinden meydana gelmiş amonyak halinde bulunmaktadır.Bitkiler bu haldeki azottan faydalanamazlar.Azotun bitkilerin faydalanabileceği hale gelmesi için amonyağın nitrat ve nitrit tuzları haline gelmesi gerekir.
· Önce nitrit bakterileri amonyağı(NH3) oksitleyerek nitrik asit(HNO2) haline getirir ve kendisi için gerekli olan enerjiyi kazanır.Bu enerjiyi de kendilerine lazım olan organik madde yapımında güneş enerjisi yerine kullanırlar.
· Nitrik asit haline gelen bileşikler daha sonra nitrat bakterileri tarafından tekrar oksitlenerek nitrat asidine(HNO3) çevrilir.
Burada meydana gelen enerji nitrat bakterileri tarafından organik besin maddeleri yapımında
kullanılır.
· İki safhada sonuçlanan bu olaya nitrifikasyon denir.
· Klorofile ihtiyaç yoktur.
· Fotosentezle kemosentezin ortak yönü her ikisinin de besin sentezlemesidir.Kemosentez, ışık enerjisi olmadan organik madde üretilmesidir. Fotosentezde, yeşil pigmentli klorofile sahip canlılar, ham madde olarak H2O(su) ve CO2 (karbondioksit)ya da H2O yerine H2S veya sadece H2 kullanmak süretiyle karbonhidratları sentez ederler. Fotosentez, enerjiye ihtiyaç gösteren bir olaydır. Bu iş için, klorofil tarafından absorbe edilen güneş ışığının enerjisi harcanmaktadır. Şayet güneş ışığı yerine organik maddelerin sentezi için kimyevi reaksiyonlardan hasıl olan enerji kullanılacak olursa meydana gelen bu olaya “kemosentez” veya “kimyasentez” adı verilmektedir. Bazı bakteriler, ışık enerjisine ihtiyaç göstermeden kimyevi enerji ile organik maddeleri sentez ederler. Mesela azot, kükürt, demir ve hidrojen bakterileri klorofile sahip olmadıkları halde kemosentez sayesinde ototrof (kendi beslek)dirler. Bu şekilde kendi besinlerini üreten bakterilere “kemosentetik bakteriler” denir.
Kemosentetik bakteriler inorganik maddeleri oksitleyerek elde ettikleri kimyevi enerjiyi kullanarak CO2 ve H2O’dan kendilerine karbonhidratlı besinler yaparlar.
Toprakta N (azot), organik azot bileşikleri nitratlar ve amonyum tuzları halinde bulunurlar. Azotlu bileşikler, bakterilerin aracılığı ile, okside edilir ki, bu olaya nitrifikasyon denir. Nitrifikasyon ile azot, bitkilerin kullanabileceği birleşikler haline gelirken cereyan eden kimyevî olaylardan serbest kalan enerji de nitrifikasyona sebep olan bakteriler tarafından kemosentez için kullanılır.
Bitkiler bilindiği gibi havadaki CO2’yi bağlayarak organik bileşikler yapmaktadır. Fakat bitkilerin, havada bulunan azot (N2) gazını kullanmaları mümkün değildir.
Gelişmeleri için büyük öneme sahip olan azotu, azotlu bileşikler halinde topraktan alırlar. İşte, topraktaki azotun kullanılır hale gelmesi de kemosentez ile olduğundan, bu olay sayesinde tabiatta azot devri tamamlanmış olmaktadır.
Kemosentez çeşitleri
1. Demir bakterileri: FeCO3 (Demir karbonat)ı oksitleyerek enerji sağlarlar. Bu enerjiyle de şeker, yağ ve protein gibi maddeler sentezlerler.
2. Sülfür bakterileri: H2S’yi oksitler ve çıkan kimyasal enerjiyle de kendilerine glikoz sentezlerler.
3. Hidrojen bakterileri: H2’yi oksitleyerek enerji sağlarlar.
H2 + O2 → H2O +68 Kal (Enj)
4. Azot bakterileri, N bileşiklerini oksitlerler.
Nitrosomanos
2 NH3 + 3O2 → 2 HNO2 + 2 H2O + 158 Kal(Enerji)
Nitrit asit (nitritleşme)
Nitrosococus
2 HNO2 + O2 → 2 HNO3+ 43 Kal(Enerji)
Nitrat asit (nitratlaşma)değişik bir tepkimedir.cıva ve helyum ortaya çıkar
