Kızamık nedir?
Kızamık
Kızamık, yüzyıllardan beri en sık rastlanılan çocukluk çağı döküntülü hastalığıdır. Sağlık koşulları iyi olan toplumlarda kızamığın neden olduğu kötü sonuçlar ve buna bağlı ölüm oranı azalmış durumdadır. Son yıllarda, kızamık aşısının yaygın olarak uygulanabildiği toplumlarda hastalık sıklığı da çok azalmıştır.
Bulaşma yolları Hasta kişinin öksürme ve aksırması ile havaya yayılan bakteri, solunum yolu ile alınır ve ağız, boğaz ve buruna yerleşerek enfeksiyona yol açar.
Hastalığın görülme özellikleri Kızamıklı hastalar mikrobu burun mukozasında taşırlar. Kızamık ilk belirtinin görülmesinden sonra 7 gün süre ile bulaşıcıdır. Mikrop dış ortamda uzun süre yaşamadığından kızamıklı hasta ile temas eden kişilerin hastalığı üçüncü bir kişiye bulaştırması çok nadirdir. Kızamık çocukluk çağı hastalığıdır. Anneden plasenta yoluyla geçen antikorlar nedeniyle yeni doğmuş bebeklerde ilk 3-4 ay içinde son derece enderdir. Eğer anne hiç kızamık geçirmemişse kızamık yenidoğan bebekte de görülebilir. Hastalık daha fazla kışın ve ilkbahar aylarında görülür. Aşının yaygın olarak uygulanmadığı toplumlarda kızamık 2-3 yıl aralarla salgın yapar
Kızamık ile ilgili diğer kaynaklar
Sağlık Bakanlığı web sitesinde kızamık aşı kampanyaları ve kızamık aşı günleri ile ilgili en güncel bilgileri bulabilirsiniz.
Kızamık ile ilgili Sık Sorulan Sorular – UNICEF Türkiye
Kızamık nedir?
Kızamık, kış sonu ve ilkbahar döneminde görülen, ateş ve döküntü ile seyreden, bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamığın başlangıcında birkaç gün süren bir ateş döneminden sonra öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık belirtileri gelişir. Döküntü yüzde ve boyunda başlar, sonra aşağıya doğru gövdeye, kollara, bacaklara ve ayaklara yayılır. Beş gün kadar süren döküntü, yayıldığı sırayla kaybolur.
Kızamık nasıl ve ne zaman bulaşır?
Kızamık çok bulaşıcıdır. Kızamıklı kişi, döküntüsü başlamadan dört gün önce ve başladıktan dört gün sonraki dönem arasında hastalığı başkalarına bulaştırabilir. Kızamık virüsü burun ve boğaz içindeki salgılarda bulunur. Kişi hapşırdığı ya da öksürdüğü zaman mikroplar damlacık ile etrafa yayılır. Havada veya bulaştığı zeminde iki saat süre ile canlı kalıp başkalarına bulaşabilir.
Kızamık önemli bir hastalık mıdır?
Evet. Kızamık, hastalığı geçiren kişiyi okula veya işe gitmekten alı koyacak derecede ateş ve halsizliğe neden olur. Bunun ötesinde, özellikle neden olduğu yan etkilerden dolayı tehlikeli bir hastalıktır. Hastalanan her 100 kişiden 6-20’si orta kulak iltihabı, ishal ve hatta zatürree geçirir. 1000 kızamıklıdan birinde beyin iltihabı gelişir. Ülkemizde her 100 kızamık vakasından en az 1’inin öldüğü bilinmektedir.
Kızamık aşısı neden gereklidir?
Kızamıktan korunmanın tek yolu aşıdır. Kızamık aşısı kızamığa karşı son derece etkin ve güvenli bir aşıdır. Ülkemizde 1970’lerden bu yana kullanılmaktadır. Ancak toplumdaistenilen düzeyde aşılama oranlarına ulaşılamadığı için kızamık hastalığı ve ölümleri yaygın olarak görülmeye devam etmektedir.
Kızamık (Rubeola, Measles)
Kızamık, solunum yoluyla ve hasta ile direkt temas sonucu bulaşır. Çabuk yayılan bir hastalık olduğu için salgın oluşturabilir. Bu salgınlar genellikle kış sonu ve ilkbahar aylarında görülür.
Kuluçka dönemi 10-14 gündür. Başlangıç döneminde başağrısı, ateş, nezle, öksürük, gözde batma, kaşıntı hissi ve ışığa duyarlılık görülür.
3-4 gün kadar süren bu belirtilerden sonra ağız içinde, kızamık için tipik sayılan mavimtrak beyaz lekeler (koplik lekeleri) çıkar. Bu lekelerin görülmesinden sonra ateş yükselir, öksürük artar, yüz ve dudaklar şişer, gözde batma ve kaşıntı çoğalır. Döküntü döneminde önce alın ve kulak arkasında, sonra yüz ve boyunda, 1-2 gün içinde ise bütün vücutta döküntüler görülür. Önceleri pembe ve birbirinden ayrı olan bu döküntüler, zamanla birleşerek büyür. Bu dönem de 7-10 gün kadar devam eder ve ateşin düşmesiyle sonuçlanır.
Kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı (MMR)
Aşılanmak neden gereklidir?
Kızamık, kızamıkçık, kabakulak insandan insana hava yolu ile bulaşabilen ciddi hastalıklardır. (MMR) aşısı, bu hastalıkları önleyebilir
Kızamık; ateş, döküntü, burun akıntısı ve göz kızarıklığıyla seyreder; kulak enfeksiyonu, zatürre, havale, beyin hasarı ve hatta ölüme yol açabilir.
Kabakulak; ateş, başağrısı ve şişmiş tükürük bezlerine sebep olur. Sağırlık, menenjit, testis veya yumurtalıkların ağrılı şişmesi ve nadiren ölüme yol açabilir.
Kızamıkçık (rubella); hafif ateş ve eklemlerde şişlikle (çoğunlukla kadınlarda) seyredebilir. Hamilelikte geçirilen hastalık, düşüğe ya da bebekte sakatlığa neden olabilir.
Kimler, ne zaman MMR aşısı olmalı?
MMR diğer aşılarla aynı zamanda yapılabilir. Çocuklarda iki doz önerilmektedir.
12-15 ay
4-6 yaş.
Çocuklar ikinci dozu, ilkinden en az 28 gün arayla olmak şartı ile herhangi bir zamanda olabilirler. 4-6 yaşta aşılanmayan çocuklara, ilkokul döneminde aşı yapılmalıdır.
Kızamık, “Rubeola”
Kızamığın etkeni bir virus olup Miksovirüs grubundandır. Hastalık kış ve ilk bahar aylarında görülür. Kızamık aşısının yaygın olarak uygulanmadığı toplumlarda 2 – 3 yıl aralıklarla salgına yol açabilir. Hastalık mikrobu, kızamıklı hastaların ağız – burun boşluklarında (nazofarenkste) taşınır. Hastalığın ilk belirtisinin görülmesinden itibaren 7 gün süre ile bulaşıcıdır. Kızamık mikrobu vücuda girdikten sonra üreyip, hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için geçen zaman yaklaşık 10 – 12 gündür. Hastalık kendini ateş, konjuktivit, kuru ve inatçı öksürük, burun akıntısı ve ağız içinde lekeler ( Koplik lekeleri ), fotofobi ( ışığa bakamama ) ile kendini gösterir. Koplik lekeleri etrafı pembe – kırmızı bir halka ile çevrili, 1 mm. çapında mavimtrak – beyaz noktalardır ve alt azı dişleri hizasından başlayıp hızla ağız içi mukozasına yayılırlar. Koplik lekeleri, vücut döküntülerinden 2 gün önce belirir ve döküntünün 3. günü tamamen kaybolur.
