Spor Sakatlıklarında İlk Yardım Nedir
Spor sakatlıklarında Şlk Yardım Nasıl Yapılır
Sporcular için özellikle de profesyonel sporcular için antrenmansız geçen her gün her açıdan bir kayıptır. Bu kayba yol açan en önemli sebeplerden biri de hiç kuşkusuz sakatlıklardır. Bir an önce antrenmanlara başlayıp yarışmaya katılabilmek her sporcu için sakatlık sonrası en büyük hedeftir.
Sakatlığın cinsine, şiddetine, vücudun iyileştirme gücüne, sporcunun moral kondisyonuna ve birçok çevresel faktöre bağlı olan spora dönüş süresini kısaltan en önemli faktörlerden biri akut sakatlıklardaki ilk müdahaledir.
R I C E:
Rest: dinlenme
Ice: Buz – soğuk uygulaması
Compression: Kompresyon, basınç uygulama
Elevasyon: Yukarı kaldırma
Dinlenme:Sakatlanma hissedildiği andan itibaren egzersize-spora hemen ara vermek gerekir. Asıl olarak tanım ağrı yapan hareketten, duruştan kaçınmak anlamına gelir. Unutmamak gerekir ki ağrı vücudun bir alarm mekanizmasıdır. Ağrı varlığı bir yandan da ağrıyı yaratan hareketten vücudu sakınmamızı da sağlar.
Soğuk uygulama: Acil olarak sakatlanan bölgeye soğuk uygulaması yapmak gereklidir. Bu uygulama Soğutucu spreylerle de yapılabilir. Ancak buz veya buz jeli ile yapılan uygulamalar daha iyi sonuç vermektedir. 15-20 dakika ve saatte 1 yapılan uygulama ilk saatler için doğru uygulamadır. Uygulama sıklığı azaltılarak 3 gün boyunca soğuk uygulaması devam ettirilmelidir. Soğuk uygulaması kanamayı durdurmanın yanında, ağrıyı azaltır. Bununla birlikte dokunun besin ihtiyacını azaltarak (hücreleri bir çeşit kış uykusuna sokarak) zararı en azda tutmaya yardımcı olur.
Kompresyon: (sakatlanma bölgesi ve çevresine basınç uygulaması)
Sakatlanma sonrası sakatlanan bölgede öncelikle kanama olması ihtimaline karşı, bölgesel basınç uygulanması gerekir. Nasıl kanayan bir yere temiz bez ile baskı uygulamak gerekirse, sakatlanan bölgeye de uygun materyallerle baskı uygulanmalıdır. En çok kullanılan ve en çabuk bulunabilen araç elastik bandajdır. Elastik bandaj uygulaması yaralanan bölgenin kalbe uzak kısmından başlayıp, bir önceki bandın yarısına gelecek şekilde spiral uygulayarak kalbe doğru yapılır. Yaralanan bölgenin biraz üstünde sonlandırılır.
lk anda mümkünse buz ile birlikte yapılacak kompres uygulaması kanama oluşumunu en azından yavaşlatacaktır. Bazı ek uygulamalar kullanılabilir: örneğin ayak bileği burkulmalarında bandajın altına, ağrının en çok olduğu bölgeye küçük bir ped koyulabilir.
Yukarıya kaldırma (elevasyon): Yine kanama ve ödem oluşumunu önlemek yada en azda tutmak için buz ve bandaj uygulaması ile birlikte sakatlanan bölgeyi kalp seviyesinin üstünde tutmak gereklidir. Bu şekilde buz ve bandaj uygulaması sürdürülmelidir.
Önemli: İlaç ve atel uygulaması mutlaka uzman bilgisi ve gözetiminde uygulanmalıdır.