STA’nın ve Menşei Şahadetnamesi’nin anlamı nedir?
MENŞE ŞAHADATNAMESİ Menşe Şahadetnamesi, ihraç konusu eşyanın Akit ülke menşeli olduğunu veya gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildirir belgedir.
Gümrük işlemleri, ülkeler arsında mevcut ticaret anlaşması hükümlerine göre yapılmakta olduğundan, örneğin malın gönderildiği ülkede Tercihli Gümrük Rejiminden yararlanması veya konulan kota sınırlamasının dolup dolmadığının belirlenmesi için gümrüğe gelen malların menşelerinin belirlenmesi gerekir.
İhracatçılar veya kanuni yetkili temsilcileri tarafından düzenlenir; ihracatçı firmanın üyesi bulunduğu Ticaret veya Sanayi Odası ve bazı ülkeler için (genellikle Arap ülkeleri) ayrıca ithalatçı ülkenin konsoloslukları tarafından onaylanır.
Bir ülke topraklarından çıkarılan madenler, üretilen tarım ürünleri, o ülkede doğan ve yetişen canlı hayvanlar ile bunlardan elde edilen ürünler, o ülkede tutulan veya avlanan av hayvanları ile balıklar, o ülke bandırasını taşıyan ve oraya kayıtlı veya tescilli gemilerle çıkarılan balık ve diğer ürünler ile bu ürünlerden bu fabrika gemilerde elde edilen eşya, kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya da toprak altından, münhasır işletme hakkına sahip olarak o ülke tarafından çıkarılan maddeler, imal işleminden veya kullanım kalıntılarından elde edilen artıklar, yukarıda sayılan eşyadan ya da hangi aşamada olursa olsun bunların türevlerinden elde edilen tüm eşya, anılan ülke menşeli sayılır.
Eşyanın başka bir ülkede gördüğü değişiklikler ve işlem dolayısıyla o ülke menşeli sayılabilmesi için, bu değişiklik ve işlemler sonunda kıymetinin yüzde yüz oranında artmış bulunması veya tarife pozisyonlarının değişmiş olması veya o ülkede, esaslı değişiklik sayılabilecek önemli bir işçiliğe ve işlemlere tabi tutulması gereklidir.
A.Düzenlendiği Ülkeler
Aramızdaki özel anlaşmalara istinaden A.TR, EUR.1 ve Form A düzenlenen ülkeler dışında kalan ve aramızda ticaret ve ödeme anlaşması bulunan ülkelere sevk edilecek eşya için, bu anlaşmalar gereğince Menşe Şahadetnamesi zorunlu olarak aranmaktadır. Ayrıca, kendileri özel birer menşe ispat belgesi olmalarına karşın, A.TR ve EUR.1 Sertifikalarının yanında ithalatçı firmalar tarafından Menşe Şahadetnamesi talep edilebilmektedir.
B.Düzenlenme Şekli
Menşe Şahadetnamelerinde, aşağıda yazılı bilgiler bulunur:
a)Eşyayı gönderenin adı, soyadı ve adresi,
b)Alıcısının adı, soyadı ve adresi,
c)Kapların marka, numara, cins ve sayıları,
d)Eşyanın cinsi ve nev’i, daralı ve saf ağırlıkları ile kıymeti ve yollama şekli,
e)Şahadetnameyi veren makamın tasdik şerhi (Tarih, imza ile mühürü veya kaşesi),
f)Menşe Şahadetnamesi, eşyanın o memlekette geçirdiği işçilik ve işlemlerden ötürü o memleket menşeli sayılarak verilmiş ise bu hususun etraflı bir şekilde açıklanması.
İthalatçı firma tarafından, Menşe Şahadetnamesinin orijinalinin yanı sıra değişik sayıda kopyası istenebilir. Bu durumda, istenen kopya sayısına göre en az iki takım Menşe Şahadetnamesi düzenleyerek (2 takım 2 kopya, 3 takım 4 kopya vb.)
C.Ticaret ve Sanayi Odalarınca Yapılacak Tasdik İşlemleri
İhracatçılar veya kanuni yetkili temsilcileri tarafından yukarıda belirtilen şekilde doldurulan ve imza edilen şahadetnameler, Türkçe faturanın kaşelenip imzalanmış bir fotokopisi ve ek 2’de örneği verilen bir dilekçe ile birlikte Odalara verilir.
a)Odalar, şahadetnamelerin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın ilgili mevzuat uyarınca Türkiye menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
b)Üzerinde düzeltme ve ilaveler yapılmış olan şahadetnamelerde, bunların altları Oda tarafından tasdik edilir.
c)Tasdik işlemleri tamamlandıktan sonra, şahadetnamenin beyaz renkli nüshalarından biri, fatura fotokopisi ve dilekçe alıkonularak; diğer nüshalar ihracatçıya verilir.
