TEFE Nedir? ( Wholesale Price Index )
TEFE : Toptan Eşya Fiyat Endeksidir. Şimdiye kadar kullanılmış olan Toptan Eşya Fiyatları Endeksi (TEFE), yurtiçinde üretimi yapılan maddelerin fiyatlarının, kısmen üreticiden kısmen de üretim yapmayan ve toptan satışla uğraşan aracılardan elde edilmesi ile hesaplanan; fiyatlara,tüketiciye yansıyan vergiler ile toptancı marjlarının dahil olduğu, karma bir fiyat endeksi idi. Gerek malların tüketim aşamasındaki fiyat değişimlerini ölçen TÜFE’ye karşılık üretim aşamasındaki fiyat değişimlerini ölçen daha anlamlı bir endeks oluşturmak amacıyla Üretici Fiyatları Endeksi hesaplamasına geçilmiştir.
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE), aylık ya da yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılır. 2005 yılından itibaren TÜİK, Üretici enflasyonunu belirlemek için ÜFE’yi kullanmaya başlamıştır.
Üretici fiyatları endeksi (ÜFE), belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurtiçine satışa konu olan ürünlerin,üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksidir.
Şimdiye kadar kullanılmış olan Toptan Eşya Fiyatları Endeksi (TEFE), yurtiçinde üretimi yapılan maddelerin fiyatlarının, kısmen üreticiden kısmen de üretim yapmayan ve toptan satışla uğraşan aracılardan elde edilmesi ile hesaplanan; fiyatlara,tüketiciye yansıyan vergiler ile toptancı marjlarının dahil olduğu, karma bir fiyat endeksi idi. Gerek malların tüketim aşamasındaki fiyat değişimlerini ölçen TÜFE’ye karşılık üretim aşamasındaki fiyat değişimlerini ölçen daha anlamlı bir endeks oluşturmak amacıyla Üretici Fiyatları Endeksi hesaplamasına geçilmiştir.
TEFE ile ÜFE arasındaki temel fark, fiyat derlenen birimlerde ortaya çıkmaktadır. TEFE’de fiyatlar, üreticilerin yanı sıra toptan satış noktalarından da (sebze,meyva ve balık hâllerinden) derlenmektedir. Toptan eşya fiyatlarına KDV vb. vergiler dahil edilmektedir. ÜFE’de, fiyatların özellikle üreticilerden derlenmesi esastır ve ürün fiyatları KDV vb. vergiler hariç, yurtiçi peşin satış fiyatlarıdır.
ÜFE’de kapsanan sektörler: Gayrisafi millî hasıla (GSMH) içinde yer alan iktisadî faaliyet kollarından, Tarım,avcılık,ormancılık-Balıkçılık Sanayide; Madencilik ve taş ocakçılığı-İmalat sanayii-Elektrik,gaz ve su sektörleri
ÜFE’de kapsanmayan sektörler: ÜFE’de kapsanan 5 ana sektör dışında kalan inşaat,toptan ve perakende ticaret, otel ve lokantalar,ulaştırma,depolama,haberleşme,malî aracı kuruluşların faaliyetleri,eğitim,sağlık işleri, ve sosyal hizmetler gibi ticaret ve hizmet faaliyetlerinde yer alan sektörler endekste kapsanmamaktadır.
Değişik amaçlar için kullanılabilecek bir endeks olan Üretici Fiyatları Endeksi,aşağıdakilerin de aralarında bulunduğu çeşitli konularda karar alıcılara yardımcı olan önemli bir göstergedir. -Enflâsyon ve ekonomideki fiyat hareketlerinin izlenmesi-Hükümetlerin ekonomik politikalarının belirlenmesi-Ücretlerin ve fiyatların ayarlanması-Üretim ve verimlilik hesapları-Muhasebe hesapları-Fiyat analizlerine ilişkin çalışmalar-Yatırım kararları.