Teknoloji mi insanları yönlendirir? İnsanlar mı teknolojiyi yönlendirir ?
Teknolojiyi Yönetmek
BİLİŞİM YÖNETİMİ (Information Management-IM) BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ (Information Technologies-IT) 2. dönemin başında 23 kişilik FL-9A sınıfındaki öğrencilere meslek tercihlerini sorduğumuz bir anket yaptık. Öğrencilerimiz çoğunlukla Bilgisayar (11) ve İşletmede (7) yoğunlaştılar. Bilgisayara elektronik, grafik-tasarım da eklenirse 16 kez, işletmeye ekonomi-iktisat da eklenirse 10 kez seçildiler. 2. dönemin başında 23 kişilik FL-9A sınıfındaki öğrencilere meslek tercihlerini sorduğumuz bir anket yaptık. Öğrencilerimiz çoğunlukla Bilgisayar (11) ve İşletmede (7) yoğunlaştılar. Bilgisayara elektronik, grafik-tasarım da eklenirse 16 kez, işletmeye ekonomi-iktisat da eklenirse 10 kez seçildiler. Bu anketten çıkarılabilecek pek çok sonuç olsa da popüler meslekler sıralamasında beklenen sırayı şimdide almış durumda bu iki meslek. Bu yazı, adı bilgisayar mühendisliği olmayan yüzlerce mesleğin bilgisayarla ilgisini ve işletmenin yeni tanımlamalarını içeriyor.
Elektronik Müh Endüstri Müh Bilgisayar Müh Genetik Müh Uzay Müh İnşaat Müh Makine Müh Matematik Müh Tıp – Kimya Müh Ziraat Müh Tekstil Müh Gemi Müh Grafik Tasarım Web Reklam Uluslararası İlişki Ekonomi -İktisat İşletme Basın Yayın Psikoloji Tarih Edebiyat
Sorular…
“Etik Açıdan Doğrumu?” sorusu “Teknoloji mi insanları yönetecek, insanlar mı teknolojiyi?” korkusunun meyvesi iken Bilişim Yönetimi-BY, Bilişim Teknolojisi-BT ve Sistemleri adı altında bir “üst beyin” kavram oluştu önce iş dünyasında sonra da akademide. BY bir meslek dalı mı yada kariyerde gelinebilecek bir nokta mı? Bir BT uzmanı ne işle meşgul olur?
Önce Kısa Tarihçe…
BY ve BT, ilk insandan bu yana konuşmanın MÖ. 3000 yılında Sümerlerin yazıyı kullanmasıyla şekillendi. MÖ. 2600’lerde Mısırlılar ve papirüsleri, MÖ. 600’lerde Greklerin papirüsleri kitaplaştırması o zamanlarda şartları zorlayan bir BY metodu oldu kütüphanelerde. Hinduların MS. 100 ile 200’lü yıllarda dokuz rakamlı sayı sistemini icatları (günümüzdekinin benzeri), MS. 875’lerde sıfırın bulunması ve abaküsün icadı ile matematik de hakettiği yeri alacaktı BT’nin temellerinin atılmasında.
ve Nedir BY ve BT?…
Günümüzde dördüncü nesil bilgisayarların ve internetin; mekanik, elektronik ve endüstriyel ürünlerle verimli kullanılmasını öğrenme, öğretme ve her ikisini pazarlama süreci olarak bilinen Bilişim Yönetimi-BY ticaretin tam göbeğinde, paraya yani güce yön vermeye çalışıyor.
Kaba tanımıyla BT ve Sistemleri “girdi, süreç, çıktı ve iletişim problemlerini çözen fonksiyonel, çok amaçlı bir araçtır.”
BY, mühendislik, teknoloji ve işletme yönetimi alanlarında bilgi ve yetenekleri birleştiren disiplinler arası bir bilim olarak 21.y.yılın yüksek teknolojiye sahip kurumlarında liderlik rolünü üstlenecek mühendislere, yönetimsel bir bakış açısı kazandırmayı amaçlar.
BY’nin hedefi, küresel ekonomi içinde imalat, endüstriyel hizmet ve devlet sektörlerinde yer alan, günümüzün karmaşık ve yüksek teknolojiye sahip kurumlarında görev üstlenen, çevre, kalite ve mesleki ahlak değerlerinden ödün vermeyen yetenekli liderler yetiştirmektir.
Teknoloji güdümlü şirketler, küresel rekabet ortamında sürekliliklerini devam ettirebilmek için, sistematik bir yaklaşımla değişen piyasa koşullarına hızla uyum sağlayabilmelidirler. Böylesine sürekli değişen iş ortamında, mühendisler de kariyerleri boyunca teknik ve yönetimsel yeteneklerini geliştirmek zorundadırlar.
Bilişim Yöneticisi olmak için takım olarak çalışma alışkanlığı, yazılı ve sözel yetenekleri kuvvetlendirmenin yanısıra, yüksek teknoloji kurumları tasarlama, uygulama, yönetme ve eniyileştirme becerisi kazanma ve sistem entegrasyonu görüşlerini geliştirme eğitimleri alınır.
Günümüzde artık yurtdışı ve yurt içinde önemli üniversitelerin işletme ve mühendislik fakültelerine bağlı enstitüler, belli bir süre iş tecrübesi olan öğrencileri yüksek lisans programları ile bilişim yöneticiliğine MBA benzeri programlarla hazırlamaktadır.
Genç Bir BT Uzmanının Hikayesi…
Lise yıllarında öğrencim olan Naveed işletme birinci sınıfta okumaya başladığında “bilgisayar donanım, yazılım, destek ve servisi sağlayan” küçük bir şirket kurdu. Gece-gündüz, bir kaç arkadaşının da desteğiyle, anahtar teslim ofis ağlarını kuruyordu. İş bittikten sonra müşterilerine sınırsız teknik servis hizmeti sunmaya da devam ediyordu.
Naveed’in yakasındaki kartta “IT Specialist” (BT Uzmanı) Naveed Danish yazılıydı. Müşteri için bunun anlamı “çıkabilecek her türlü sorunu çözme garantisi” olmalıydı. Öyle de oldu. Çok geçmeden yaptığı ün sayesinde başka bir iş teklif edildi Naveed’e…
Yeni işinde Naveed uçak biletleri rezervasyon sistemlerinde sayısı tüm dünyada sayıları onu geçmeyen dev şirketlerden birinin 6 ülkeyi kapsayan Bölge BT Şefi (Regional IT Manager) oldu. Bu şirket hem uydu hattı kiralayıcısı, hem tüm dünyada online kullanılan kendilerine ait bilgisayar işletim sisteminin sahibi ve hem de kiralayıcısı idi. Dünyada kendi sistemleri üzerinden kesilen her biletten belli bir ücret alıyorlardı. Naveed kendi ajentasında aylık 3-4 milyon dolarlık bilet satışı yaparken, diğer ajentalara da teknik ve eğitim servisi sağlıyordu. Bu işe başladığında üniversiteyi yeni bitirmişti. Bir ayın en az 15 gününü yurtdışında geçirmesi gerekiyordu. Naveed’in yaka kartındaki “BT Uzmanı” titri geçtiğimiz sene itibarıyla onu Microsoft’un dünyadaki 70 bölge temsilcisinden biri konumuna getirdi.
Sonuç…
Gerçeğe bakılırsa çok hikaye dinlemenin ve çok film seyretmenin en kötü yanı, kendi hikayeni yazmaya veya kendi filmini çekmeye vakit bulamamandır….(TB Sözü). Kendi başarı hikayeni yazmak istiyorsan, nasıl bir eğitim alman gerektiğini, farklı ve sıra dışı hangi özelliklerinin olduğunu yada hangilerini geliştirebileceğini iki kere düşünmelisin.
Naveed’in aldığı eğitimle birlikte, onu başarıya götüren bir kısım kişisel özellikleri vardı… Öncelikle lise bittiğinde anadilinin dışında üç dili kusursuz konuşabiliyor olması… İşletme okusa da bu süre zarfında kendini bilgisayar alanında da geliştirmiş olması… Kolayca problem tespit etme, çözüm için planlama, riskleri hesap etme, problem çıkmadan alternatif çözüm yolları üretme ve iyi bir ekip kurma gibi…
Üniversite 1. sınıftan itibaren şoförlüğünü yapan Igor mekanik ve elektronik dehasıydı. Altey iyi bir istatistikçi ve bilgisayar uzmanıydı. Davet edildiği iftarlara Igor’u götürmekte tereddüt bile etmezdi. Sıcakkanlı ve samimi olması da başka bir pozitif yönüydü onun. Defalarca bana ulaşamadığında evi arayıp yemek hazırlatması ve kapının önünde çocuklar için aldığı hediyelerle beni beklemesi, içtenlik ve sevgisini paylaşmakta aceleci olduğunu gösteriyordu.
Öğrencilerime “bu iş hayatta olmaz” cümlesinin yerine “bu meseleyi nasıl çözebiliriz?” sorusuna odaklanmaları gerektiğini anlatırdım. “Çözüme katkın yoksa problemin bir parçası olursun.” Naveed bunu yaşayanlardan biriydi. Hatta çalıştığı insanlara çözümün ta kendisi olduğuna da inandırmıştı.
Herhangi bir işle ilgili problemi çözerken daha verimli, daha ekonomik, daha kullanışlıyı bulmak için, kimsenin değiştirmeyi düşünmediği yada cesaret etmediği kuralları değiştirmekten kaçınmıyordu. Başka bir deyişle “Değişim Mühendisi”ydi o. Bu arada “Değişim Mühendisliği” de ne demek dediğinizi duyar gibiyim. Bu kavram hantal, verimsiz ve kar getirmeyen yapıları, yine yapının içinde yapılan küçük değişikliklerle hızlı, verimli ve kar getirir hale getirmek için yapılan tüm çalışmalara verilen isimdir.
Hangi Meslek Dalları
Bilişim Yöneticisi ve Bilişim Teknolojisi Uzmanına İhtiyaç Duyar?
21. yy; yeni iş tanımlarının yapıldığı, o işe uygun özellikleri taşıyan kişilerin yetiştiği yada ekiplerin kurulduğu ve o işe bir meslek isminin konduğu pek çok değişimi yaşatıyor bizlere. Gençler olarak bizlere düşen, hedeflerini koyup yürürken, zamanla karşımıza çıkabilecek zorluklara bilgi ve yetenekle donanımlı bi şekilde hazırlıklı olmamız gerekiyor.
Bilgisayar Mühendisliği, Bilişim Teknolojosi, Bilgisayar, Bilgisayar Bilimi, İnternet Teknolojisi, Multimedya, Bilişim Teknolojisi & Multimedya, Multimedya&Yazılım Mühendisliği, Bilgisayar Yazılım Mühendisliği, Business Bilgisayar, Business Bilişim Teknolojisi, Elektronik Ticaret, İletişim&Elektronik Mühendisliği, Elektrik&Elektronik Mühendisliği, Business&Bilişim Sistemleri, Elektrik &Elektronik, İletişim&Elektronik, Multimedya Dizayn, Dijital Animasyon, Dijital Animasyon & Bilgisayar Oyun, Reklam ve Grafik Dizayn, İç Dizayn, Grafik Dizayn, Endüstri Dizayn, Görsel ve Dijital Sanatlar, İnteraktif Multimedya Dizayn, Animasyon & Dijital Dizayn, Basın Yayın & Multimedya, bilişimle ilgili bazı meslek dalları… Meslek dallarını şu şekilde genişletebiliriz:
Bilgisayarı ve teknolojiyi birleştirip kullanabildiğiniz her alan bilişim yöneticisine veya bilişim teknolojisi uzmanına ihtiyaç duyar.
Ve Silikon Vadisi…
Bilişim Teknolojisinin kalbi olan “Silikon Vadisi”, San Jose ile San Francisco arasındaki 80 km’lik koridora dizilmiş teknoloji devlerinin ev adresidir. Dünyanın en büyük high-tech şirketlerinin %20 si buradadır. 101.karayolu üzerinde 10 dakikalık bir mesafede;Intel, Cisco Systems, 3Com, Sun Microsystems ve Netscape Communications gibi 5 büyük şirketin yıllık geliri, 500 milyar dolarlık marketin 80 milyar dolarını oluşturuyor.
Burası IQ…
Apple Bilgisayarın kurucularından Steve Jobs şöyle diyor: Risk almaktan daha önemlisi yeni bir fikri olmasıdır Silikon vadisinde yaşayanların. Her zaman daha mükemmel, daha kaliteli, daha hızlı, daha ucuz olanı ortaya çıkarmak yeni gelenleri bir anda zirveye taşır burada. Vadide gittiğiniz okul, etnik altyapınız, ailenizin soyağacını kimse merak etmez. Sadece IQ’nuzu ispatlamanız istenir. Kadınların ve Afrikalı Amerikan şirketlerin azlığını hesaba katmazsak bu şekilde çalışır vadide işler. Silikon vadisi bir fazilet sistemidir. Yani yeteneğe göre mevki verme yeridir. Giydiğinizin, yaşınızın, görünüşünüzün burada önemi yoktur.
Devlet-Üniversite -Endüstri İşbirliği
Silikon Vadisinde bulunan üniversitelerden biri olan Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi (University of California Santa Cruz) bu yıl NASA ile yaptığı anlaşma sonucu Silikon Vadisine İlk Adım programı (Silicon Valley Initiative) “Araştırma Merkezi” kurdu. 2003 yılından başlayarak 10 yıl için üniversiteye 300 milyon dolarlık bütçe verildi. Burada öğrenciler yüksek seviyede bilim ve mühendislik eğitimi alacaklar ve araştırmalar yapacaklar. Hemen yanı başlarında dünyanın bilişim lideri şirketler ortak projeler yada staj imkanları için hazır.
“Silikon Vadisine İlk Adım programı”, 2004 yılında NASA araştırma parkının da Silikon vadisine kurulması ile 33600 yeni iş gücü ve 3.2 milyar dolarlık yıllık kar getirecek yeni bir yatırımı da destekleyen bir proje. “Devlet, akademi ve endüstri elele”nin güzel bir örneği.
Üniversite kısa adı “BIN-RDI” olan bir enstitü kurdu. Bu enstitü biyoteknoloji, bilişim ve nanoteknoloji üzerinde araştırmalarda yoğunlaşacak. BIN-RDI’nin açılımı The Bio-Info-Nano Research and Development Institute yani Biyoloji-Bilişim-Nanoteknoloji Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü. Ayrıca konuyla ilgili yeni eğitim metotlarını da geliştirmeyi amaçlayan enstitü, yatırım gücünü ve teknoloji siyasetini de bilimsel verilerle yönlendirecek bir güç olacak.
Silikon Vadisine İlk Adım programı gelecek teknolojik devrimin çekim gücünü birbirine daha da yaklaşan biyoteknolojinin, bilişim teknolojilerinin ve nanoteknolojinin oluşturduğu bilinciyle;
• yeni nesil silikon temelli yeni malzeme ve metotların sınırlarını zorlayan teknolojiler,
• kesmeden cerrahi müdahaleleri ve körler için görme çiplerini içeren ultraminyatür tıbbi ve cerrahi aletleri,
• genetiğe özgü ilaçlar, kişisel moleküler hap formları,
• zarif, sağlam, kusursuz, uyarlanabilir, malzemeler,
• enerjiyi koruyan ve en iyi şekilde kullanan biyolojik sistemlere benzeyen makineler,
• biyolojik sensörler ve dedektörlerin birleşmesinden oluşan aletler,
• giyim kuşam, sağlık ve ulaşımda yüksek kaliteli tüketici ürünleri ve benzeri çalışmalarda kurduğu ekiplerle yeni bir inkübatör misyonu yüklenecek.
İnkübatör
İnkübatör kuluçka makinesi anlamına gelmekle birlikte, iş dünyasındaki anlamı şöyledir:
Genellikle yüksek teknoloji şirketleri tarafından kurulur. Yeni ve tecrübesiz küçük şirketlerin yada şahısların bir araya gelerek oluşturduğu bir hizmet birliğidir. Yüksek teknoloji şirketi bu ortamda müteşebbisliği destekler, engelleri asgariye indirmeye yardım eder, yeni iş oluşumlarını ve gelişmesini destekler.
Türkiye’de Bilişim
İnkübatörler İşbaşına…
Türkiye”de KOSGEB’in çatısı altında üniversite- sanayi odası- KOSGEB işbirliği ile üniversite kampüsleri içinde açılmış on iki teknoloji geliştirme merkezi de inkübatör mantığıyla açılmıştır. Bu merkezler de yeni kurulan işletmeleri destekleyen ve onlara işlik, iletişim altyapısı, danışmanlık vb. gibi çeşitli hizmetlerin sunulmasını sağlayan bir tür işletme destekleme birimi olarak görev yapacaklardır.
Kongreler, Konferanslar…
2000’li yıllarla Türkiye kongre, seminer, konferanslarla bilişim sektörünün neler yapabileceğini anlamaya ve anlatmaya çalışıyor. Akademik Bilişim Konferansı 1999 dan bu yana üniversite ve sektördeki şirketleri buluştururken, 1. Kobiler ve Bilişim Konferansı bu yılın şubat ayında gerçekleşti. E-devlet, e-imza gibi konular üzerinde yoğunlaşan problemlerin tartışıldığı bir konferans oldu. 2004’te ikincisi gerçekleşen uluslar arası bir konferansa daha ev sahipliği yaptı Türkiye. “KOBI’lerden Sorumlu Bakanlar Konferansı” Küresel Ekonomide Girişimciliğin ve Yenilikçi KOBİ’lerin Geliştirilmesi” ile ilgili bu konferansta 66 ülkeden 58 konuk bakan vardı. Türkiye’nin en önemli bilişim kongrelerinden birisi ise 2004’te dördüncüsü gerçekleşen “Bilişim Zirvesi” oldu.
İzmir ve Gebze İleri teknoloji Enstitüleri
Türkiye’de şu anda iki yüksek teknoloji enstitüsü mevcut bunlardan biri İzmir’de diğeri ise Gebze’de. Gebze Yüksek Teknolojisi Enstitüsünün (GYTE) kurulması ise pek çok sanayi kuruluşunun Gebze civarında olması nedeniyle, endüstrinin merkezinin üniversite ile buluşması şeklinde planlandığı biliniyor.
Eskişehir
Eskişehir de Türkiye’nin Bilişim merkezi olmaya aday çalışmalar var. Türkiye Bilişim Derneğinin gayretleriyle Eskişehir’i Türkiye’nin ve Avrupa’nın bilişim merkezi haline getirme hedefi doğrultusunda Eskişehir Valiliği ve KOSGEB ile birlikte “Yazılım Üssü” kurulması için ön protokol imzaladılar. Risk sermayesi desteğinin Eskişehir Yazılım Üssü’ne gelmesi için gayret göseriliyor. Eskişehir Yazılım Üssü’nü Türkiye’nin Silikon Vadisi olmasını hedeflenirken, International Science Parks Association ve International University Research Parks Association ile ortak çalışmalar başlattıldığı alınan haberler arasında.
BİLTEK-2005
Avrupa”nın en önemli bilişim platformu olması hedeflenen Uluslar arası Bilişim Kongresi, (Biltek-2005) 10-12 Haziran 2005’te Eskişehir’de gerçekleştirilecek. Biltek-2005 Ülkelerin bilgi toplumu olabilme yolunda izledikleri metotların tartışılıp karşılaştırılacağı, yaşanan ve yaşanabilecek sorunlara karşı çözüm yollarının belirleneceği, bilişimin en önemli unsuru olan yazılım teknolojilerinin her yönüyle ele alınacağı ve tüm Avrupa ülkelerinden karar verici mekanizmaların, bürokrat, teknokrat, akademisyen ve siyasilerin katılacağı bilimsel bir kongre olmayı hedefliyor.
