Televizyonun çocuklara verdiği zihinsel ve fiziksel zararlar nelerdir?
Televizyonun çocuğa zararları
Televizyon… Günümüz çocuklarının bir numaralı eğlence aracı… Hergün saatlerce evimize kabul ettiğimiz davetsiz misafir… İyi yönde kullanıldığında en iyi eğitim aracı; kötü yönde kullanıldığında ise genç beyinlerde tamiri imkânsız yaralar açan teknoloji harikası. Geçtiğimiz aylarla bir televizyon kanalında gösterilen bir dizinin muhtevasıyla ilgili tartışmalar insanımızın bu iletişim aracına nasıl müptela olduğunu gözler önüne serdi. Dizideki karakterlerin acısını kendi acısı gibi kabul eden insanımız, dizide lenf kanseri olan oyuncunun durumunu günlerce tartıştı. Tabiî bu örneklerden sadece biriydi….
Peki büyükleri bile bu kadar çabuk etkisi altına alabilen televizyon çocuklarımızı nasıl etkiliyor?
Televizyonun çocuklar üzerindeki etkisini araştıran Amerikan Yale Üniversitesi Televizyon Araştırma ve Danışma Merkezi ilginç sonuçlar ortaya çıkarmış. Araştırmaya göre Amerikalı bir çocuk, 12 yaşına gelene kadar, televizyonda 8 bini cinayet olmak üzere ortalama 100 bin şiddet içerikli görüntü izliyor. Türkiye’deki ‘televizyon izleme durumu’ hakkında da bir fikir sunan araştırmaya göre Amerika’da okul çağındaki bir çocuk, haftada ortalama 27 saat televizyon izliyor. Çocuklar için hazırlanan televizyon programlarında saatte 20 şiddet olayı yer alıyor. 6 yaşındaki çocukların televizyon izleme süresinin yüzde 40’ı, 12 yaşındakilerinse yüzde 80’i yetişkin programlarını izlemekle geçiyor.
TV’nin 4 önemli zararı :
Amerika Pediatri Akademisi’ne göre, çocukların günde 1, en fazla 2 saatten fazla televizyon izlemesi son derece zararlı. Aksi halde bu durum çocuklarda telafisi mümkün olmayan yaralar açıyor. Çünkü fazla televizyon izeleyen çocuk;
1- Başkalarının çektikleri acı veya sıkıntılara duyarsızlaşıyor.
2- Çevrelerine ve çeşitli olaylara karşı bir korku geliştiriyor.
3- Başkalarına karşı saldırgan veya zarar verici davranışlar geliştirme eğilimi içine giriyor.
4- Sürekli televizyonun karşısında oturduğu için aşırı kilo problemi artıyor.
Hayat kurtaran tavsiyeler :
İşte uzmanların, televizyonun zararlı etkilerini önleyecek ve çocuğunuzun psikolojik sağlığını kurtaracak tavsiyeleri:
Çocukların televizyon izleme saatlerini sınırlayın, onlar için izleyebilecekleri programları seçin.
Televizyon izlemeyi bir aile olayı haline getirin, onlarla birlikte konuşup tartışarak izleyin.
Haftanın bir gününü ‘televizyona hayır’ günü yapın ve çocukların dikkatini çekecek başka etkinlikler bulun.
Onları daha çok okumaya teşvik edin. Gerekirse evinizde televizyon kullanmayın.
ABD’li uzmanlara göre, günde 2 saatten fazla televizyon izleyen çocuklarda, ilerleyen yaşlarda ruhsal sorunlara rastlanıyor
BBC’de yer alan habere göre, ABD’deki Seatle Çocuk Hastanesi ve Yerel Tıp Merkezi’nde görevli pediatristler tarafından yapılan araştırmalara göre, çocukların televizyon başında geçirdiği her saat, küçük zihinlerinde karmaşıklıklara yol açıyor ve bu da ilerleyen yaşlarda ruhsal sorunlara neden oluyor. Araştırmacılar tarafından yapılan deneyde, bin 345 çocuğa günde 3 saat televizyon izlettirildi. Sonuçta çocukların yüzde 35′inde zihinsel bulanıklık ve karmaşa tespit edildi. Araştırmalara başkanlık yapan Dr. Dimitri Christakis’e göre, 2-3 yaşındaki bir çocuğun zihni hemen her şeyi çok hızlı bir şekilde kaydediyor ve bu alımın yaşa göre fazla olması beyini erken yaşlarda yıpratıyor.
Çocuklar ne kadar TV izlemeli?
Çocuk, kendini televizyonun büyüsüne kaptırınca anne de çocuğu düşünmeden rahat rahat günlük işleriyle ilgileniyor. Ama mesele bu kadar basit değil. Televizyon, çocuklar için eğitici ve eğlendirici olabilir, ama gereğinden fazla televizyon izlemenin zararları da saymakla bitmiyor. Çocuklar, kaç yaşlarında, ne kadar televizyon izlemeli? Pedagogların bu soruya verdikleri yanıta bir göz atalım:
Bir-dört yaş arası
Küçük çocuklar, bir büyükle birlikte televizyon izledikleri zaman bu onlar için çok yararlı olur. Çocuğa izlediği program hakkında bilgi verebilirsiniz. Çocuk aklına takılan soruları size sorar. Küçük çocuğun hiç anlamadığı programları izlemesine izin verilmemeli. Unutmayın bize hiç de ürkütücü gelmeyen şeyler çocuklar için büyük bir korku kaynağı olabilir. Çocuğun özel korkularının neler olduğunu bilmek, televizyon programı seçimi konusunda size yardımcı olacaktır. Oyun çağındaki çocukların yarım saatten fazla televizyon izlemeleri sakıncalıdır. Çocuk televizyon izledikten sonra onu hemen yatağına yatırmak hatadır. Çocuğun gerçek dünyaya geri dönmesi için ona yarım saat süre tanınmalı.
Beş-on iki yaş arası
Şiddet ve seks içeren programları çocukların izlemelerine izin verilmemeli. Çocukların izleyebilecekleri programları saptamanız zor olmaz. Ancak diğer çocuklar belli bazı dizileri izliyorlarsa, çocuğunuzun bunları izlemesine izin vermek zorunda kalabilirsiniz. Arkadaşlarınn yanında güç duruma düşmesi olasılığını dikkate almak zorundasınız. Bu takdirde çocuğa programın zararları konusunda bilgi vermeniz yerinde olur. Çocuklar için hazırlanan programların dışında belgeseller ve öğretici diziler, onlar için yararlıdır. Bu yaşlardaki çocukların iki saatten fazla televizyon izlemelerine izin verilmemeli.
Genç adayları
Artık çocukluk dönemini geride bıraktıklarını düşünen genç adayları, televizyonda her çeşit programı izlemek isteyeceklerdir. Seks ve uyuşturucularla ilgili programlar sırasında genç adayına bilgi vermek gerekir. Pembe dizilerde yaşanan olaylar genellikle genç adaylarının ilgisini çeker. Onlara dizi kahramanlarından örnekler vererek uyurılarda bulunabilirsiniz. Şiddet içeren dizi ve filmleri izleyen genç adaylarna gerçek hayat ile televizy onda izlenenlerin farklı olduğunu anlatmak gerekir. Küçük çocuklar gibi yetişkinlik çağına yaklaşanların da büyükleriyle birlikte televizyon izlemelerinde yarar var. Çocukların odalarına küçük ekranlı bir televizyon alıcısı yerleştirmek onlara zarar verecektir. Sakın böyle bir fedakarlıkta bulunmaya kalkışmayın.
Şok eden çizgi film
Japonya’da önceki akşam çizgi film seyreden çocukların televizyon karşısında şok geçirmeleri panik yarattı. En az 600 çocuk aynı nedenle acil olarak hastaneye kaldırıldı. Olayın nedeni tam olarak açıklanamamasına rağmen, çocukların televizyondan yayılan şiddetli ışık dalgaları nedeniyle şok geçirdikleri zannediliyor.
Japonya’da olağanüstü görsel efektleri olan popüler bir çizgi filmi seyreden en az 600 çocuk televizyon karşısında şok geçirip hastaneye kaldırıldı. Başbakan Ryutaro Hashimoto derin üzüntü duyduğunu belirtti ve özel bir soruşturma açılması için talimat verdi.
İçişleri Bakanlığı yetkililerinin açıklamasına göre, olay önceki akşam meydana geldi. Tokyo Televizyon Kanalı’nın her gün 18:30-19:00 saatlerinde ilk ve ortaokul öğrencilerine yönelik olarak yayınlanan ve akşam kuşağında yüzde 15 izlenme oranına sahip ‘‘Pocket Monsters’’ ya da ‘‘Pocemon’’ isimli çizgi filmi seyreden çocuklar birdenbire fenalaştı. Filmin 20′nci dakikasında kahramanın şekil değiştirmesi sahnesinde ortaya çıkan kuvvetli kırmızı ve mavi ışıklar çocuklarda şok etkisi yarattı. Aşırı baş dönmesi, görme bozukluğu, mide bulantısı, kusmanın yanı sıra birçok çocuk titreme nöbetleri geçirdi. Çoğunluğu çocuk 155 kişinin hastanede tedavisinin sürdüğü belirtildi.
Televizyondan yayılan dalgalardan aşırı derecede etkilenen 5 yaşındaki bir kız çocuğu içine girdiği şoku atlatamadı. Bir ortaokul öğrencisi tedavi gördüğü hastanede gazetecilere olay anını şöyle anlattı : ‘‘Televizyonda filmi seyrediyordum. Tam kahraman Pikachu şekil değiştiriyordu. Bir anda ortalık kırmızı ve mavi ışık seline boğuldu, ne olduğunu anlayamadım ama titriyordum, titrememe engel olamıyordum. Annem geldi. Sırtıma vurdu sonrasını hatırlamıyorum’’
Olaydan sonra bir açıklama yapan televizyon yetkilileri çizgi filmlerinde özellikle sert ve kuvvetli efektlerden yararlanmayı tercih ettiklerini, ancak kullanılan efektlerin bu tür sonuçlar doğurabileceğine ihtimal vermediklerini belirtti. Psikologlar ise patlayan ışığın yol açtığı belirtileri ışığa duyarlı epilepsi ya da grup histerisi şeklinde değerlendirdiler. Japon video oyunları ABD, İngiltere ve Japonya’da benzer rahatsızlıklara neden olmuştu.
