Temel Yaşam Desteği Uygulama sırası
Temel Yaşam Desteği Uygulaması Protokolleri
Kalp durması, kalp krizinden boğulmaya kadar birçok durumda ortaya çıkabilir. Kalp durduğunda, vücuda kan pompalanmaz, kan basıncı sıfıra düşer ve nabız kaybolur. Bu durumda, yaşamsal önem taşıyan beyin ve akciğer gibi organlara kan pompalanmayacağından, geçen her saniye hastayı ölüme biraz daha yaklaştırır. Kalp durduktan sonra, 10 saniye içinde, kişi bilincini kaybeder ve uyaranlara yanıt vermez. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda, sakin olmak çok önemlidir.
Temel Yaşam Desteği, yapay solunum ve kalp masajı kısımlarından oluşur. Bunlar sayesinde, oksijenlenmiş kanın yaşamsal önem taşıyan organlara ulaşması sağlanır. Temel Yasam Desteği’ni aşağıdaki basit 3 basamak ile uygulamanız hayat kurtarıcı olabilir.
Temel Yaşam Desteği (TYD) Adımları
* 112’yi arayın
Hastanın uyaranlara (sarsmak, bağırmak, vb) cevap verip vermediğini kontrol edin. Cevap alamıyorsanız, hemen 112’yi arayın ve hastanın yanına geri dönün.
* Solunumu kontrol edin ve yapay solunuma başlayın
Hastayı sırtüstü yatırın. Yanına dizüstü çökün ve bir elinizi hastanın alnına, diğer elinizi ensesine koyarak, başını hafifçe arkaya doğru eğin.
Düzenli nefes alıp almadığını kontrol edin. (Örneğin, hastanın ağız ve burnuna doğru bir ayna yaklaştırarak, aynanın buğulanıp buğulanmadığını kontrol edebilirsiniz.) Bazen kalp durduğunda, birkaç dakika, homurtu veya horlamaya benzer solunum sesleri duyulabilir. Bu tip solunum’a Agonal Solunum denir ve dolaşımın durmuş olmasına rağmen, beyindeki solunum merkezinin bir süre daha, solunum için uyarı göndermesi sonucu olur. Bu durum sizi yanıltmasın! Bu, kalbin hala çalışıyor olduğu anlamına gelmez. Hasta uyaranlara yanıt vermiyor ve nefes almıyorsa (veya anormal nefes alıyorsa) temel yaşam desteği uygulamaya başlayın.
Hasta normal nefes alıp vermiyorsa, bir eliniz hala hastanın ensesinde, diğer elinizle burnunu kapatın ve ağızdan ağıza bir nefes verin. İşlem sırasında hastanın ağzına mendil veya tülbent gibi, havanın geçişini engellemeyecek ince bir kumaş örtülebilir. Başınızı hastanın göğsüne çevirip, hareket edip etmediğini kontrol edin. Verdiğiniz her nefeste hastanın göğsü kalkıp iniyorsa, uyguladığınız yapay solunum amacına ulaşıyor demektir. Bir nefes daha verin.
* Nabzı kontrol edin ve Kalp Masajina Başlayın
İki parmağınızı adem-elması’na (tiroid kıkırdağı; boynun ön tarafında, orta hattakı çıkıntı) koyun ve soluk borusunun yanındakı çukura parmaklarınızı kaydırın.
Nabız atıyorsa, bu noktada parmak uçlarınızla hissetmeniz gerekir. Eğer nabız alamıyorsanız veya emin değilseniz kalp masajına başlayın. Ellerinizi, bir eliniz diğerinin üstünde olacak biçimde, hastanın iki göğsünün arasına, orta hatta ve dikey olarak da göğsün ortasındaki kemiğin ortasına yerleştirin.
Bu şekilde, her seferinde 3-5 cm’lik bir esneme sağlıyarak, saniyede yaklaşık 1-2 kez olmak üzere (80-100/dakika), 30 kez bastırın. Bastırma esnasında kollarınızı dik tutun ve dirseklerinizi kırmayın. Hareketi omuzlarınız ve bel desteğiyle sağlayın.(Masaj sırasında çatırtı sesi duyabilirsiniz. Korkuya kapılmayın! Ses kıkırdak veya kemik kırılma sesi olabilir. Böyle bir durumda, kalp masajının yapılmaması, kemik kırılmasından daha tehlikelidir. Masaja devam edin!) Tekrar 2 nefes verin ve kalp mesajını tekrarlayın. Yardim ulaşana kadar bu işlemleri yapmaya devam edin.
Eğer hastaya yardım edebilecek 2 kişi var ise, bir kişi suni solunumu, diğeri kalp masajını hiç ara vermeden uygulamalıdır. Bu durumda her 5 döngüde (30 kalp masajı ve 2 suni solunum) suni solunum ve kalp masajı yapan kişiler görev değiştirmelidirler.
Yardım gelene kadar tekrarlanmak üzere temel yaşam desteği
1 kişi veya iki kişi ile : 2 yapay solunum + 30 kalp masajı (80-100/dakika)
Suda Boğulma
İster tuzlu suda ister tatlı suda boğulma olsun yapılacaklar aynıdır. Boğulma sırasında soluk borusunun kasılmasına bağlı olarak çok az miktarda su akciğere gider. Soğuk havada suda boğulanlarda 20-30 dk geçse bile yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır.
