6 Yaş Grubu Çocukların Psikolojik Özellikleri
Zihni Gelişimi
• Bu çağda çocuğun zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. Çocukta somut düşünce tarzı hakimdir.
• Duyguları ile düşünür. Gözlemler ve deneyler sonucu bir takım hükümler verebilir.
• Çocuk çevresini toptan algılar. Soyut ve mantıklı düşünemezler Toplu öğretim en uygun öğretme sistemidir.
• His ve heyecanlarının etkisinde kalarak yargılara varır. Olayları objektif olarak eleştiremez.
• Sık sık kendini över .Bu dönemin sonunda kendi kusurlarını görmeye başlar Ve eleştirir.
• Zaman ayarlayamaz. îlersi için plan yapamaz.
• Sayılan kavramaya başlar. Basit toplama, çıkarma hesaplan yapar.
Dil Gelişimi
• Dil çok zenginleşir. Çocuk çok fazla kelime öğrenir.
• “Toptan görüş” hakimdir, Bunun için okuyacağı harflerden başlamak yerine, çocuk için anlamlı olan cümlelerden başlamak daha uygundur.
• Sessiz okuması, sesli okumasına nazaran daha hızlıdır.
• Bu çağın sonuna doğru yabancı dil öğrenmeye hazır hale gelir.
İlgiler
• Temsil oyunlarına ilgi, hayvanlarla ilgili temsiller, şarkılı temsillere ilgi devam eder.
• Kızlar; büyükler gibi giyinmeye, evcilik oynamaya
Erkekler; Şoförlük, Pilotluk, Askerlik gibi oyunlar oynamaya yönelirler.
• Böceklere ve diğer hayvanlara ilgi görülür.
Moral Gelişimi
• îyilik ve kötülük kavramları, ana-babanın beğendiği ve beğenmediği davranışları ile ilgili olarak değişir.
• Davranışlarının büyükler tarafından beğenilmesine önem verirler, Kusurlu görünmek onları endişelendirir.
• “Başkalarına zarar vermek kötüdür” gibi genel değer yargılarına varabilirler. Bu dönemde çocuklara hangi davranışların iyi veya kötü olduğunu tanıtmak faydalıdır.
Duygusal Gelişim
• En önemli duygusal ihtiyaçları sevilmek, beğenilmek, değer verilmektir. Anne, baba, öğretmen tarafından ne kadar ilgi ve sevgi görürlerse, ruh sağlıkları o kadar yerinde olur.
• îlgi merkezi olma isteği kuvvetlidir.
• Başarılı olma ihtiyacı kuvvetlidir. Gerçek başarılar elde edemezlerse hayali başarılarla övündükleri görülür.
• Bu dönemde korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi duygular bir çocuğun gününü birbiri ardına doldurabilir. Duygusal halleri çabuk değ4ir.
Arkadaşlarla ilişkiler
• Bu yaşta grup halinde oyun oynayabilirler.
• Arkadaşlık kısa sürelidir.
• Genellikle yakın arkadaşlarının kendi cinslerinden seçerler.
• Fakir-zengin ayrılığı gözetmezler. Fakat başka sınıf, okul ve çocuklara karşı cephe alırlar.
• Giyim, Konuşma, zevk bakımından çocuk, arkadaşlarını taklit eder. Rekabete girer. Sosyal yönden prestij kazanmak amacıyla güç gösterilerine girerler. Eşya ve aileleriyle övündükleri görülür.
Aile ilişkileri
• Aile büyüklerine karşı tavır takınır, yaramazlık eder.
• Çoğu zaman kişiliğini gösterme, bağımsız olabilme çabasıyla inatçılık, dik başlılık, itaatsızlık olabilir.
• Büyüklerinin her şeyi daha iyi bildikleri ve yaptıklarını düşünürler. Ebeveynlerini kendine örnek seçer.
• Okulda günün önemli bir kısmını geçirmesine rağmen ana-baba sevgi ve ilgisine ihtiyacı çok kuvvetlidir.
Öğretmen ile ilgili bölüm,
• Çocuk öğretmenine büyük ilgi ve hayranlık duyar. Kendini beğendirmek için elinden geleni yapar.
• Çok görülen şikayet olayı, çok kere öğretmenin ilgisini çekmek için yapılır.
• Tenkitler çocuklarda çok büyük etki yapar. Alay ve şakalarda alınır.
Kazandırılması geren davranışlar:
1- Eşyalarını temiz ve düzenli kullanma,
2- Yatağını düzeltme,
3- Kıyafetlerinin kendisinin giymesi ve çıkarttıklarını katlayıp yerine koyması,
4- Sabah temizliğine dikkat etmesi, dişlerini fırçalaması,
5- Oyuncaklarını toplaması,
6- Kardeşleriyle iyi ilişkiler içinde olması,
7- Büyüklerine karşı saygılı olması,
8- Annesine yapabileceği ev işlerinde yardımcı olması,
9- Verilen ödevi zamanında yapması,
10 -Eve gelen misafîr çocuklarına iyi davranması,
11- Oyuncaklarını paylaşması,
12- Vaktinde yatma ve uyuma,
13 – Tuvalet temizliğine dikkat etme,
14 – Problemlerini rahatlıkla söylemesi,
15 – Okula uyum sağlama,
16 – Evini, okulunu, yakın çevresini tanıma,
17 – Temel insan ilişkilerinde nasıl davranacağını bilme,
18 – Toplumsal değerlere karşı olumlu bir tutum geliştirme,
19 – Sağlık kuruluşlarını bilme,
20 – Trafîk kurallarını bilme,
21 – Toplu yaşama kurallarını bilme,
22 – Doğayı sevme,
23 – Boş zamanlarını iyi değerlendirme,
24 – Zaman kavramını bilme,
25 – Okuma ve dinlenme becerisi kazanma,
26 – Türkçe’yi doğru kullanma,
27 – Okuma alışkanlığı kazanma,
28 – Günlük hayatta kullanılan toplama ve çıkarma yapma,
29 – Zihinden hesaplar yapma,
30- Seviyeye uygun problem çözme,
31- Varlıklar arasındaki ilişkiyi kavrama,
32- Sesini doğru kullanma,
33- Duygu ve düşüncelerini resimle ifade etme,
34- Artık malzemeleri kullanarak resim yapma,
35- Günlük işlerim yürütecek kuvvet, Çeviklik ve dayanıklılık kazanma,
36- Sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilgili kuralları öğrenme,
37- Oyunları kuralarına göre oynama,
Okuma Alışkanlığı kazandırma:
1.Evde kitapların varlığı, çocukların okumaya hazırlanmalarını garantilemektedir.
2- Ana-babalar çocuklarına kitaplar okuyarak, Okumanın değerini iyi bir canlı örnek olarak çocuklarını okumaya yönlendirebilir.
3- Çocuğa yönelik resimli kitapları çocuğun ulaşabileceği yerde bulundurulmalı, çocuğun kitapla oynamasına ve sayfaları karıştırmasına izin verilmelidir. Resimler üzerinde konuşmalar, tartışmalar yapılmalıdır.
4- Çocuğa basit hikayeler okunmalıdır. Hikayeler üzerinde konuşulmalıdır.
5- Okunan hikaye ile çocuğun yaşadığı olaylar arsında ilişkiler kurulmalıdır.
6- Kitaptaki yazıları göstermek, sembollerin bir anlamının olduğunu anlatmak çocukta öğrenme isteğini arttırır.
Ailenin dağılması ve çocuk:
Çocuğun sağlıklı aile ilişkilerinden uzak kalması duygusal gelişimini etkilediği gibi, bedensel ve zihinsel gelişimini de olumsuz etki de bulunur.
1- Dikkatini bir konuya toplaması güç olur.
2- Diğer insanlarla başarılı ilişkiler kuramaz.
3- îçe dönük ve bencil bir kişi olur.
4- Kekemelik, alt ıslatma, sınıf içinde uyumsuzluk görülür.
5- Yaramazlık, aşın hareketlilik ya da gerçek olmayan bedensel şikayetler görülür.
6- Huysuzluk, saldırganlık ve hırçınlık görülür.
Anne veya Babası ölen çocuk:
– Çocuğun mutsuzluğu açıkça görülür.
– Çocukta ölüm korkusu meydana gelebilir.
– Terk edilmiş olma duygusu hisseder. Buna bağlı olarak yalnızlık, boşluk duygulan oluşur.
– Gizli suçluluk duyguları vardır. Gece korkusuna kabuslara neden olur.
– Aşırı ağlama, mutsuz görünme, taşkınlık görülür.
Tek çocuk:
– Tek çocuğun giyim ve eğitimi, beslenmesi daha kolaydır.
– Oyun arkadaşlarının azlığı önemli bir engeldir. Oyundan zevk alamaz. Yetişkinlerle konuşmayı yeğler. Oyun ona zamanla gereksiz gelir.
– Kardeş, çocuğu sosyal yaşama hazırlar. Yetişkinlerle iletişim kurması çocuğun kendini yaşıtlarından farklı görmesine sebep olur.
– Ana-Babasının yardımına hemen hazır olması, çocuğun güçsüzlüğünü arttırır. Güvensizlik duygusu artar.
– Tek çocukla çok fazla ilgilenilir, şımartılır.
– Sabırsızlık ve hükmetme tek çocuğu sembolize eder.
Büyük çocuk
1- Anne ilk çocuğuna daha fazla özen göstermiştir, Deneyim eksikliği vardır. Aşırı hoşgörü ve kızgınlık arasında gidip gelen davranış değişikliklerine sebep olur.
2- Tek çocuk birden büyük çocuk olur. Sorumluluklar üstlenir.
3- Önceden sahip olduğu ayrıcalığı sürdürmek ister. Bu durum kendini imtiyazlı görmesine kardeşlerinin faaliyetlerine katılmasına sebep olur.
