Atatürk’ün nutuk adlı eserinin yazılış amacı
Nutuk; sadece tarihe gömülmüş Osmanlı siyasetçilerine değil; karşısına dikilen yoldaşları için de bir tarih galerisidir. Nutuk yazılmasa belki, mücadelenin arka planı karanlıkta kalacak, insanlar ve karakterler ortaya çıkmayacaktı. Saray yanlısı politikacılar, anlı şanlı paşa ve beylerden mütareke aydınlarına, Abdülkerim Paşa gibi hoş seda bırakmış Melâmilere kadar pek çok kişi bu galeride yerini almıştır. Ama asıl dramatik portreler karşı cephedeki Osmanlı siyasetçilerine değil, devrim yorgunu yoldaşlarına çizilir..
Nutuk, rakiplerin masum gerekçeleri bilinsin, hesabı Mahkeme-i Kübra ya kalmasın diye yazılmıştır. Olan bitenlere uzak mesafelerden bakınca; bir köşeye çekilenlerin ahlaki ve tarihi sorumluluğu zamanaşımına uğramamış görünür. Namlulara mermiler sürülmese, belki Nutuk da yazılmaz, yazılsa bile devrim tarihimize bulanık portreler çizilmezdi.
