Azerbaycan Tarihçesi
Azerbaycan resmî adıyla Azerbaycan Cumhuriyeti (Azerice: Azərbaycan Respublikası), AvrupaAsya kıtaları arasında, Güney Kafkasya’da ülkedir. Azerbaycan kuzeyde Rusya, kuzey batıda Gürcistan, güney batıda Ermenistan, güneyde İran ve güney batıda Nahçıvan’a komşu olarak Türkiye ile komşudur. Ülkenin doğu sınırını Hazar Denizi çizmektedir.
Eski zamanlardan Ortaçağ’a kadar, Azerbaycan terimi coğrafi olarak bugün İran’ın bir bölgesi olan Azerbaycan için kullanmaktaydı. Günümüzde Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bulunduğu yer ise Albanya veya Aran olarak tanınan bölgenin bir parçasıydı.
Selçuklular’ın Azerbaycan’da görülmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır. Bu dönemide Oğuzların göçlerinin sonucu Azerbaycan’ın Türkleştirilme ve İslamlaştırılma süreci hızlanmıştır. 1136’da İldenizliler tarafından Tebriz’de kurulan atabeyliğin egemenliğine girmiştir. Moğol istilalarından sonra İlhanlılar’ın
egemenliğine girmiş ve bir süre Altın Orda’nın hakimiyetinde kalmıştır. 14. yüzyılda Karakoyunlular ve Akkoyunlular’ın egemenliklerine girmiştir.
I. İsmail’in Kızılbaş ordusu Azerbaycan Seferini gerçekleştirip 1500’de Cabani Meydan Muharebesi’de Şirvanşah Ferruh Yasar’ın ordusunu yenmiş ve Tebriz’e girip Safeviler Böylece Azerbaycan Safevi egemenliğine girmiştir. Daha sonra da Afşarlar, ZendlerKaçarlar tarafından yönetilmiştir. Zand Hanedanı’nın yıkılışı ile Kaçar Hanedanı’nın kuruluşu sırasında burada Şirvan, Bakü, Kuba, Şeki, Gence, Karabağ, Revan, Nahcivan, Derbent, Serab, Lenkeran, Şeki, Şamahı, Tebriz, Urmiye, Erdebil, Hoy, Maku, Marağa ve Karadağ gibi de facto hanlıklar belirmiştir. 1804–1813 Rus-İran Savaşları’nın ardından 1813 yılında bu hanlıkların büyük bir kısmı Rusya İmparatorluğu hakimiyetine girmiştir. Türkmençay AntlaşmasıRevan Hanlığı, Nahçıvan Hanlığı ve Taliş Hanlığı’nın güney bölümü üzerindeki hakimiyetini tanımıştır. kurmuştur. ve bağımsız ile İran, Rusya’nın
1828’de Rusya İmparatorluğunun egemenliğine girmiştir. 1918 – 1920’de Kafkasya Kurultayı’nı toplamış ve 28 Mayıs 1918’de de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ni kurmuşlardır. Bu devlet Orta Doğu’da ilk cumhuriyet olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Ancak 1920’de Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği’ne katılmıştır. 30 Eylül 1991’de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.
Bugüne kadar Kafkaslarda Türkçülük hareketlerinin merkezi hep Bakü olmuştur. Bu düşüncenin önde gelenler Hüseynzade Ali Turan, Ahmet Ağaoğlu, Alimerdan Topçubaşov idi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanları
1991-1992 – Ayaz Mutallibov
1992-1993 – Ebulfez Elçibey
1993-1998, 1998-2003 – Haydar Aliyev
2003-2008, 2008… İlham Aliyev
