Beş Vakit Namazın Kılınma Şekli
Namazlar; farz, vacib, sünnet, müstehap ve nafile kısımlarına ayrılır. Bunlar açıkladığımız farzlarına, vaciblerine, sünnetlerine, adabına riayet edilerek şu şekilde kılınır:
1) Sabah namazı:
Sabah namazının iki rekat sünnetini kılmak için : “Niyet ettim bugünkü sabah namazının sünnetini kılmaya” diye niyet edilir ve hemen eller, baş parmak kulakların yumuşağına gelecek kadar yukarıya kaldırılıp; “Allahu ekber (Allah herşeyden yücedir)” diye tekbir alınır. Bundan sonra eller bağlanır, “Sübhaneke Allahümme ve bi hamdike ve tebarekesmük ve teala ceddük ve la ilahe gayruk” ile “Eüzü billahi mineşşeytani’r-racim (-İlahi rahmetten kovulmuş olan şeytandan Allah’a sığınırım-) Bismillahirrahmanirrahîm (Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla başlarım) ve Fatiha okunur, sonra “Amin (kabul buyur, ey Rabbimiz)” denir ve bir miktar daha Kur’an okunur.
Bu bir miktardan maksat en az bir sure veya en az üç kısa ayet veya üç kısa ayet uzunluğunda bir ayettir. Bundan sonra “Allahu ekber” diye rükuya varılır, bu durumda en az üç kere; “Sübhane Rabbiyel-azîm (Yüce Rabbimi her türlü noksan sıfatlardan tenzih ederim) denir. Sonra “Semiallahü limen hamideh (Allah, hamdeden kulunun övgüsünü işitmiştir)” denilerek ayağa kalkılır; ayakta “Allahümme Rabbena ve lekel-hamd (Allahım, ey Rabbimiz, hamd sana mahsustur)” denir, bundan sonra “Allahu ekber” diye secdeye varılır, secdede üç kere “Sübhane Rabbiyel a’la (Ey, en yüce olan Rabbim! Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ederim)” denir, sonra “Allahu ekber” denilerek kalkılır, bir tesbih miktarı oturulup yine “Allahu ekber” diye ikinci secdeye varılır, bunda da üç kere “Sübhane Rabbiyel-a’la” denir. Bununla bir rekat tamamlanmış olur.
Bu ikinci secdeden sonra “Allahu ekber” denilerek ikinci rekata kalkılır. Ayakta yalnız Besmele ile Fatiha ve bir miktar daha Kur’an okunur; birinci rekatta olduğu gibi rüku ve secdelere varılır; ikinci secdeden sonra oturulur ki bu iki rekatlı bir namazda son oturuştur. Bunda et-Tehiyyat ve Allahümme salli-barik ve “Rabbena atina fiddünya haseneten” duaları sonuna kadar okunur, sonra “es-Selamü aleyküm ve rahmetullah (Allah’ın selamı ve rahmeti size olsun)” diye sağ tarafa, sonra da yine “es-Selamü aleyküm ve rahmetullah” diye sol tarafa yüz çevirerek selam verilir. Bununla sağ ve sol tarafta bulunan müminlere, meleklere ve mümin cinlere selam verilmiş olur. Böylece iki rekatlı bir namaz bitmiş bulunur.
Bütün bu tekbirler, tesbih ve kıraatler gizli, yani namaz kılanın kendisi işitebileceği bir sesle gizlice yapılır.
Namazda erkekler ile kadınların ellerini kaldırma, bağlama şekli, rüku ile secdelerde ve oturuşlarda alacakları durumlar “Namazın sünnetleri ve adabı” konularında açıklanmıştır.
Sabah namazının iki rekat farzı ise şöyle kılınır: Önce, erkeklere mahsus olmak üzere kamet getirilir, sonra “Bugünkü sabah namazının farzını kılmaya” diye niyet edilir ve eller, kulakların hizasına kadar kaldırılarak “Allahu ekber” diye namaza başlanır ve sabah namazının sünnetinde belirtildiği üzere kılınıp tamamlanır. Ancak sabah namazının farzında Fatiha’dan sonra biraz fazla Kur’an okunması sünnettir. Bu sünnetin en az miktarı kırk ayettir. Bununla birlikte üç kısa ayet miktarı okunması da caizdir. Vaktin çıkmasından korkulduğu takdirde az ayet okunur. Hatta yalnız Fatiha ile veya bir kaç ayet ile yetinilebilir. Ebû Hanife’ye göre, farz olan kıraatin en az sınırı, en az altı harf ihtiva eden bir ayettir. “Sümme nazara (Sonra baktı)” ve “lem yelid (doğurmadı)” ayetlerinde olduğu gibi (bk. el-Kasanî, a.g.e., l, 110; İbnül-Hümam, a.g.e., l, 193, 205, 322 vd.; İbn Abidin, a.g.e., l, 415, Zeylaî, Tebyînül-Hakaik, l,104vd.; Bilmen, a.g.e., s. 153 vd.).
Tek başına namaz kılan kimse, bu farzı kılarken tekbirleri, Fatiha’yı, ilave edeceği sure veya ayetleri ve “Semi-allahü limen hamideh” cümlesini açık (sesli) okuyabilir.
