Doğu Anadolu Bölgesinin Barajları
Alpaslan-1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Alpaslan-1 Barajı, Muş’da, Murat Nehri üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1998-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 3.500.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 91,00 m., normal su kotunda göl hacmi 2.993,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 114,80 km2’dir. Baraj 160 MW güç ile yıllık 488 GWh’lik enerji üretmektedir.
14 senedir köylülerin istimlak bedelleri ödenmemektedir.
Arpaçay Barajı
Arpaçay Barajı Kars ilinde, Arpaçay üzerinde, sulama ve taşkın önleme amacı ile 1975-1983 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Beton ağırlık tipi olan barajın gövde hacmi 180.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 59 metre, normal su kotunda göl hacmi 525 hm³, normal su kotunda göl alanı 41,80 km²’dir. Baraj 40.420 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Başköy Barajı
Başköy Barajı, Erzurum’da, Başköy Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1998-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.850.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 101,00 m., normal su kotunda göl hacmi 165,51 hm3, normal su kotunda göl alanı 4,90 km2’dir. Baraj 25.747 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Bayburt Barajı
Bayburt Barajı, Kars’ta, Bozkuş Deresi üzerinde, sulama ve içme suyu amacıyla 1995-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 1.790.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 57,00 m., normal su kotunda göl hacmi 50,84 hm3, normal su kotunda göl alanı 3,52 km2’dir. Baraj 5.237 hektarlık bir alana sulama hizmeti verirken, yıllık 18 hm3’lük de içme suyu sağlamaktadır.
Boztepe Barajı, Malatya
Boztepe Barajı, Malatya’da, Kuruçay üzerinde, sulama amacıyla 1994-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 4.300.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 81,00 m, normal su kotunda göl hacmi 83,70 hm3, normal su kotunda göl alanı 4,90 km2’dir. Baraj 10.164 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Cip Barajı
Cip Barajı, Elazığ ilinde, Cip Çayı üzerinde, 1965 yılında sulama amacı ile inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 446.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 23,00 metredir. Normal su kotunda göl hacmi 7,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 1,10 km²’dir. 1.100 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir. Daha önce daha büyük olmasına rağmen şimdilerde bir hayli ufalmıştır.
Çamgazi Barajı
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) içerisinde 13 büyük proje arasında yer alan Adıyaman-Kahta projesinin ünitelerinden biri olan Çamgazi Barajı Doyran Çayı üzerinde 1990-1999 yılları arasında sulama amacıyla inşa edilmiştir. Çamgazi Barajı, Adıyaman il merkezine yaklaşık 17 km uzaklıkta ve Çamgazi köyünün 2,5 km kuzey doğusunda, Doyran ve Kuzgun çayları üzerine inşa edilmiş olup, kış ve ilkbahar aylarında Kırkgöz ve Çakal çaylarından su takviyesi yapılmaktadır.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 5.512.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 45,00 m., normal su kotunda göl hacmi 56,17 hm3, normal su kotunda göl alanı 5,55 km2’dir. Baraj 6.532 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Çat Barajı
Çat Barajı, Malatya’da, Abdülharap Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1985-1996 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Toprak ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.475.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 78,00 m, normal su kotunda göl hacmi 240,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 14,30 km²’dir. Baraj 22.091 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Çıldır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Çıldır Barajı, Kars’ta, Çıldır Gölü üzerinde, sulama ve enerji üretmek amacıyla 1969-1976 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 62.000.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 12,00 m., normal su kotunda göl hacmi 1175,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 123,00 km2’dir. Baraj 18.000 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Demirdöven Barajı
Demirdöven Barajı, Erzurum’da, Tımar Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1986-1996 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.500.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 67,00 m., normal su kotunda göl hacmi 34,25 hm3, normal su kotunda göl alanı 1,45 km2’dir. Baraj 8293 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Dilimli Barajı
Dilimli Barajı, Hakkari’de, Büyükçay üzerinde, sulama amacıyla 1995-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.241.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 93,00 m., normal su kotunda göl hacmi 59,10 hm3, normal su kotunda göl alanı 2,41 km2’dir. Baraj 9.142 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Erzincan Barajı
Erzincan Barajı, Erzincan’da, Gönye Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1991-1997 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 4.400.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 81,00 m., normal su kotunda göl hacmi 8,39 hm3, normal su kotunda göl alanı 0,46 km2’dir. Baraj 4.722 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Gayt Barajı
Gayt Barajı, Bingöl’da, Gayt Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1986-1998 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 444.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 36,00 m., normal su kotunda göl hacmi 23,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 2,92 km2’dir. Baraj 4.200 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Gülbahar Barajı
Gülbahar Barajı, Bingöl’de, Koçan Deresi üzerinde, sulama amacıyla 1996-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 1.482.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 66,00 m., normal su kotunda göl hacmi 14,07 hm3, normal su kotunda göl alanı 1,32 km2’dir. Baraj 1.572 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Kalecik Barajı, Elazığ
Kalecik Barajı, Elazığ’da, Fırat Nehri’ne kavuşan Kalecik Çayı üzerinde, sulama amacı ile 1969 – 1974 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 680.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 39,00 m, normal su kotunda göl hacmi 12,50 hm³, normal su kotunda göl alanı 1,16 km²’dir. 1.245 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Kapıkaya Barajı
Kapıkaya Barajı, Malatya’da, Mamikhan Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1998-2004 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 4.415.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 90,00 m., normal su kotunda göl hacmi 67,02 hm3, normal su kotunda göl alanı 0,20 km2’dir. Baraj 3.662 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Keban Barajı, Keban ilçesinde, Fırat Nehri üzerinde, 1965-1975 yılları arasında inşa edilmiş olan elektrik enerjisi üretimi amaçlı barajdır. Beton ağırlık ve kaya dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 16.679.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 210,00 m, normal su kotunda göl hacmi 31.000,00 hm³ normal su kotunda göl alanı 675,00 km²’dir.
Keban Baraj Gölü bu özellikleriyle Türkiye’nin Atatürk Barajı’nın gölünden sonra en büyük yapay gölüdür. Doğal göllerle bir arada sıralandığında Van Gölü, Tuz Gölü ve Atatürk Baraj Gölü’nün ardından 4. sırada yer almaktadır. Baraj gölünün Murat Nehri Vadisi boyunca uzunluğu 125 km’dir. Genişliği yer yer değişmektedir. Keban baraj gölünde elektrik üretiminin yanısıra su avcılığı yapılmakta ve balık üretimi de gerçekleştirilmektedir. Gölün etrafında Elazığ ve çevre illerin halkının faydalandığı eğlence ve mesire yerleri mevcuttur. Üzerinden feribotla üç ilçeye geçiş yapılabilen gölün, özellikle iskelelerinde ve Elazığ-Bingöl karayolu üzerindeki sahilinde çok sayıda balık lokantası hizmet vermektedir.
Enerji açısından Türkiye’nin ilk dev yatırımlarındandır. 1965 yılında yapımına başlanılmıştır. 1974 yılında ilk 4 büyük tribünü, 1981 yılında da diğer 4 türbini devreye girdi. Barajın toplam kurulu gücü 1330 Megawatt olup yıllık enerji üretimi 6 Milyar kW/Saat dir. Kurulduğunda Türkiye’de üretilen elektriğin %20 sini tek başına karşılayan santral şu an tüketilen toplam elektriğin % 8’ini karşılamaktadır. Keban Barajı böylece 1950’lerde Hirfanlı Barajı ve Sarıyar Barajı’nda büyük baraj inşaatı tecrübesini kazanmış Türk mühendisliğinin ortaya koyduğu ilk dev baraj olup, gururu ve alnının akıdır.
Baraj mevkii Elazığ’ın 45 km kuzeybatısında, Malatya’nın 65 km kuzeydoğusunda olup, Karasu ve Murat nehrinin birleştiği yerden 10 km daha aşağıda nehrin aktığı en dar boğazlarından birindedir. Karasu ile Murat nehirlerinin birleşmeleri ile meydana gelen Fırat nehrinin bu birleşme noktasından itibaren ilk uygun baraj yeridir.
Fırat nehri yılın muhtelif zamanlarında çok farklı bir akım düzenine sahiptir. Ortalama geçen su miktarı 635 m³/sn.’dir. Kış aylarında ortalama debi 200 ile 300 m³/sn. arasında değişir. Nehrin bir yıl içinde geçirdiği suyun % 70’i kar erime mevsiminde yani Mart ile Haziran ayları arasında geçer.
Kaynakça [değiştir]
Kığı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Kığı Barajı, Bingöl’de, Peri Çayı üzerinde enerji üretmek amacıyla 1997-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 14.790.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 168,00 m., normal su kotunda göl hacmi 507,55 hm3, normal su kotunda göl alanı 8,35 km2’dir. Baraj 140 MW güç ile yıllık 450 GWh’lik enerji üretmektedir.
Koçköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Koçköprü Barajı, Van’da, Zilan Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla 1978-1992 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.025.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 74,00 m., normal su kotunda göl hacmi 86,40 hm3, normal su kotunda göl alanı 5,92 km2’dir. Baraj 13.470 hektarlık bir alana sulama hizmeti verirken, aynı zamanda 9 MW güç ile de yıllık 44 GWh’lik enerji sağlamaktadır.
Kuzgun Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Kuzgun Barajı, Erzurum’da, SIRLI ÇAYI üzerinde, sulama ve enerji üretmek amacıyla 1985-1996 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. [{KAYNAĞINI SIRLI DERESİNDEN ALIR}] Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 3.627.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 110,00 m., normal su kotunda göl hacmi 312,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 11,20 km2’dir. Baraj 22.276 hektarlık bir alana sulama hizmeti verirken, 23 MW güç ile de yıllık 36 GWh’lik enerji üretmektedir.
Medik Barajı
Medik Barajı, Malatya (il)’inde, Tohma Çayı üzerinde, sulama amacı ile 1966 – 1975 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 811.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 43,00 m, normal su kotunda göl hacmi 22,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 1,62 km²’dir. 15.842 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Morgedik Barajı
Morgedik Barajı, Van’da, Deliçay üzerinde, sulama amacıyla 1997-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 708.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 59,00 m., normal su kotunda göl hacmi 102,50 hm3, normal su kotunda göl alanı 8,20 km2’dir. Baraj 17.574 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Özlüce Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Özlüce Barajı, Elazığ,Bingöl sınırında bulunan, Peri Çayı üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1992-2000 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 14.000.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 144,00 m., normal su kotunda göl hacmi 1075,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 25,80 km2’dir. Baraj 170 MW güç ile yıllık 413 GWh’lik enerji üretmektedir.
