Hızlandırıcı (siklotron) Nedir
Yüksek enerjili parçacık demeti elde etmeye yarayan hızlandırıcı. Siklotron bir daireyi tamamlayacak ve aralarında bir boşluk kalacak biçimde yetiştirilmiş, D harfi biçiminde iki iletkenden oluşur. Ortadaki bir kaynaktan çıkan yüklü parçacıklar (örneğin elektron), sabit bir manyetik alan içinde, giderek büyüyen yarıçapla dairesel bir hareket yaparlar, yani bir spiral çizerler. Bu, D harfi biçimindeki iletkenlere alternatif bir elektrik akımı uygulanarak, parçacıkların her defasında aynı yönlü bir ivme kazanmalarıyla sağlanır. Demet iletkenlerin dışına yaklaştığında yardımcı bir elektrik alanı, demeti saptırarak küçük bir pencereden dışarı alır. Siklotronun kuramsal temeli, şiddeti H olan, düzgün bir manyetik alana dik bir düzlemde, kütlesi m ve yükü e olan bir parçacığın bir yarım daire çizmesi için geçen t zamanının hızdan bağımsız olmasıdır (t=¹m/eH). Yüksek hıza ulaşıldığında parçacığın kütlesinde meydana gelen rölativistik (görelicil) artıştan ötürü, siklotronla ulaşılabilecek enerji sınırlıdır ve en çok 25 mega (=milyon) elektronvolt (MeV) kadardır.
Üzerinde soğutucu boru halkaları bulunan bir çift D elektrodu Lawrence Bilim Salonu.
Siklotron bir çeşit parçacık hızlandırıcıdır. Siklotronlar yüklü parçacıkları yüksek frekanslı alternatif gerilim kullanarak hızlandırır.
Siklotrona uygulanan gerilim dikine bir manyetik alan oluşturarak parçacıkların bir çesit çember yol izlemelerini sağlar.
1929 yılında Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nde Ernest O. Lawrence, tarafından icat edilmiştir. Çok bilinmemesine rağmen aslında aynı dönemlerde Macar Sándor Gaál siklotronun çalışma prensiplerini tarif etmiştir. Ancak uluslararası kaynaklarca Lawrence ilk olarak bu cihazı yapan ve icat eden kişi olarak gösterilmiştir.
