İfa nedir?
Sözlükte “bir şeyi tam yapmak, eksiksiz vermek, gereğini yerine getirmek” anlamlarına gelen îfâ, bir fıkıh kavramı olarak, dinî mükellefiyetlerin ve borçlanılan edimin gerektiği şekilde yerine getirilmesini ifade etmektedir.
Dinî, ahlâkî ve hukukî bütün yükümlülüklerin yerine getirilmesinde îfâ kavramı kullanılmakla birlikte, günümüz hukuk literatüründe daha çok borçlanılan edimin gereği gibi yerine getirilmesi manasında kullanılmaktadır.
Îfâ, borç ilişkisini sona erdiren sebeplerden biridir. Îfânın konusu, borcun konusundan ibaret olup, borçlanılan şeyin yerine getirilmesi gerekir. Îfâ edilmesi gereken edim, bir şeyin verilmesi, bir şeyin yapılması veya yapılmaması olabilir. Borç ne ise, kural olarak onun ifâ edilmesi gerekir. Borçlunun asıl edimin yerine başka bir şey teklif etmesi halinde, alacaklının bunu kabul etme zorunluluğu yoktur. Ancak alacaklı bunu kabul edebilir veya borçlu ile anlaşma yapabilir. Akit esnasında şart koşulmadığı sürece veya bir ressama tablo sipariş verilmesi gibi borcun konusunun borçluyla bağlantısı bulunmaması halinde, îfânın bizzat borçlu tarafından yerine getirilmesi şart değildir; üçüncü kişiler tarafından da borç îfâ edilebilir. Borcun ifâ yeri, taraflarca diledikleri gibi belirlenebilir. Taraflarca belirlenmemesi halinde, akdin mahiyetine göre ifa yeri tayin edilir. Îfâ yerinden başka yerde sunulan îfâyı alacaklı kabul etmek zorunda değildir.
