İnsan Akıllı ve inanan bir varlıktır.
Sözlükte düşünme, anlama ve kavrama anlamına gelen akıl, iyi ile kötü, doğru ile yanlış arasında tercih yapabilme yeteneğidir. Allah’ın insana verdiği en büyük nimetlerden biri olan akıl, insanı diğer canlılardan ayırana en temel özelliktir. Aklın insan açısından önemi nedir?
İnsan, aklı ile iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan, faydayı zarardan ayırt eder. Çevresinde olup bitenleri anlar ve değerlendirir. Olaylar arasında neden –sonuç ilişkisini kurar. Karşılaştığı güçlüklere çözümler üretir, böylece yeni şartlara uyum sağlayarak yaşamını kolaylaştırır. Tabiata egemen olmaya çalışır. Bilim aklın bir meyvesidir. İnsan aklı sayesinde diğer varlıklardan kolayca yararlanır, araç, gereçler üretir ve buluşlar yapar. En küçük şehirlerden dev sanayi ürünlerine, güzel sanatlardan mimariye kadar pek çok şeyi aklı sayesinde yapabilmiştir.
İnsan akıllı, bununla birlikte düşünen, bilen, irade sahibi ve sorumlu bir varlıktır.
Aklın temel işlevi düşünmektir. Bu nedenle insan aynı zamanda düşünen bir varlıktır.
İnsan, bilen ve öğrendiklerini kavrayan bir varlıktır. O, öğrendiklerini konuşarak ve yazarak başkalarına aktaran bir varlıktır.
İnsan, irade sahibi, özgür bir varlıktır. İrade, seçmek, istemek, yönelmek, tercih etmek ve karar vermektir. İrade insanın özgür bir şekilde hareket etmesini sağlar. İnsan, özgür iradesiyle hangi davranışlarda bulunacağına karar verir.
İnsan, sorumlu bir varlıktır. Onun sorumlu olmasının temel nedeni akıllı, irade sahibi ve özgür bir varlık olmasıdır.
İnsan inanan bir varlıktır.
İnsanı diğer varlıklardan ayıran temel özelliklerinden birisi de inanan bir varlık olmasıdır. İnsanda yeme içme ve barınma gibi bedensel ihtiyaçları nasıl doğuştan geliyorsa, inanma duygusu da doğuştandır. Çünkü Allah insanı doğuştan inanma eğilimi olan bir varlık olarak yaratmıştır. Bu nedenle tarih boyunca insan yüce bir varlığa yönelme, ona inanma, sığınma ve ondan yardım dileme ihtiyacı hissetmiştir. Eski dönemlere ait sanat eserlerinde değişik şekilde yapılmış ibadet yerlerinin bulunması, bunun en açık göstergesidir.
İnanmada bilginin önemi nedir?
İnanmak için önce bilmek, tanımak gerekir. Dinimizde Allah’a inanmanın bilgi ve düşünceye dayanması istenmiştir. Buna göre Allah’ın varlığına ve birliğine körü körüne değil, araştırarak, düşünerek inanmalıdır. Bu nedenle bilgi, araştırma ve düşünme İslam’da çok önemlidir.
