Satranç nedir?
Satranç iki kisisiyle bir satranç tahtasi üzerinde oynanan bir tür zeka oyunudur. Oyun 16’si siyah, 16’si beyaz olmak üzere toplam 32 tasla 8×8 64 küçük kareden olusan kare bir tahtada oynanir. Oyunda amaç karsi tarafin SAHini almaktir.
Satrancin kurallari;
– Iki kisiyle oynanir.
– Amaç karsi tarafin Sah’ini almaktir. Sah’ini yediren taraf oyunu kaybeder.
– Oyuna herzaman beyazlar baslar(beyaz’in kim olacagi kur’a ile belirlenebilir).
– Tas yeme sekli karsida tarafin tasinin yerine kendi tasini koyup, yerine koydugun tasi alma seklinde olur.
– At hariç hiçbir tas karsi tarafin veya kendi tasinin üstünden atlayarak geçemez.
– Her tasin kendine has hareket ve tas yeme(alma) sekli vardir. Bu sekiller assigida verilmistir;
Tas ismi Hareket sekli Tas alma sekli Degeri Resmi
Sah Bir kare olmak sartiyla her yöne gidebilir. Hareketiyle ayni –
Vezir Her yöne ve istedigi kadar uzakliga gidebilir Hareketiyle ayni 9
Kale Bulundugu satir ve sütunda sinirsiz ilerleyebilir. Hareketiyle ayni 5
Fil Istedigi kadar uzakliga çapraz gidebilir. Beyaz
karedeki fil siyaha ve siyahtaki de beyaz kareye
geçemez. Hareketiyle ayni 3
At “L” seklinde, yani iki kare ileri ve bir kare sola gibi. Hareketiyle ayni 3
Piyon Ilk hareketi iki kare olabilir. Diger hareketleri tek
kare ve daima ileridir.Saga,Sola gidemez. Sadece çaprazindaki
tasi yiyebilir. 1
Özel durumlar;
– Piyonlar en son satir’a giderlerse kullanicinin istegine göre at,fil,kale veya vezir olabilirler.
– Piyonlar ilk hareketlerini bir veya iki kare yapabilirler. Diger hareketleri bir kare olmak zorundadir.
– Istenildigi takdirde kale ve sah daha önce oynatilmamissa ve sah çekme pozisyonunda degil ve kale ile sah’in arasinda bir tas yok ise ROK denilen bir hareket ile kale sahin yanina getirilir, sah da kalenin diger tarafina geçer. Bu hareket genelde savunma amaçli yapilir.
– Ayni hareketin 3’den fazla karsilikli olarak tekrari halinde oyun ya berabere biter. Onun için yenilecegini anlayan oyuncunun böyle yaptigi görülmüstür.
– Bir beraberlik sekli de söyledir: Eger sah’dan baska hiçbir tas kalmamis veya hareket edemiyor, sah da tehdit altinda degil ama sira kendisinde oldugu için oynamak zorunda ise ve oynadigi zaman tehdit altina giriyor, yani sah’i ilk hareketde aliniyorsa pat olur, yani oyun berabere biter. Satrançta yenmenin tek yolu mat etmektir. Yani karsi tarafin sahini tehdit ederek ona kaçacak yer birakmamak.
Satrancin faydalari
Satranç, insanlarin “aman milletin isi gücü yok iki saat bir hamle düsünüyor” felsefesiyle yaklastigi bir zeka gelistirme aracidir. Kesinlikle “bir oyun” denilerek basit birseymis gibi gösterilemez. Satranç 16(belki de daha fazla) asirdir insanlarin gözdesi ve hiç eskimeyen, aksine oynandikça daha iyi anlasilan bir oyundur. Tavla gibi veya kagit oyunlari gibi degil. Insanin zekâsini yoran ve gelistiren bir araç. Onun için ki 10’larca islemcinin birbirine bagli oldugu ve sadece satranç için gelistirilmis, gelmis geçmis tüm hamlelerin içine katildigi ultra ileri teknoloji ürünü bir bilgisayar olan DeepBlue bile bir insan olan Kasparov’u yenemedi. Ikinci oyunda yendi ama disaridan oyun aralarinda insanlarin karistigi anlasildi. Hayatini satranca adamis bir insanin bile daha oynamadigi, bilmedigi birsürü hamle var. Onun içindir ki satranç basit bir oyun degil komleks bir savastir. Sadece 1. hamle (Beyaz ve Siyah birer hamle yaptiktan sonra) sonunda 400 farkli durum ortaya çikabilir. (Inanmazsaniz hesaplayin)
Onun için insanlar oturup tavla, kumar oynayacagina satranç oynasin, en azindan(!) zekasini gelistirsin ki bu bile büyük bir hadisedir.
