Toprağı Bol Olmak
İlkçağ inançlarına göre insanlar öldüklerinde onları değerli eşyalarıyla gömme âdeti mevcuttu. Bu değerli eşyalar genellikle kıymetli maden veya taşlardan mamul kap, kacak, silah ve takılardan meydana gelirdi. Bu tarz uygulamalara sebep ise, ölen kişinin bu eşyaları tanrılara sunacak ve diğer yaşamlarında bu eşyaları kullanacak olmalarına dair beslenen inançtı. Bu uygulama İslamiyet’i benimsemeden önceki Türkler arasında da yaygın olup Türk beyleri “korugan” adını verdikleri mezarlarına gömülürken bu tarz değerli eşyalarıyla birlikte defnedilirlerdi. Sonrasında ise bu mezarların üzerine toprak yığılır, bu da “höyük”lerin oluşmasını temin ederdi.
Ortadoğu ve Anadolu’nun höyük yönünden ne kadar zengin coğrafyalar olduğunu biliyoruz.
Şimdi, tabii ki bu tarz değerli eşyalarla gömülme bazı insanların da zaman içerisinde iştahlarını kabartan ve onları başka düşüncelere iten bir cazibeye de sahipti. Hatta bunlar nerede, kime ait olursa olsun; bir kutsallığı bulunuyor olsa da bu düşünceye kendini kaptırmış olan insanları durduramamıştır. Böyle böyle höyüklerin hazineleri yağmalanmaya ve talan edilmeye başlanınca ölünün ruhunun azap çekeceğini, tanrılara sunacak bir şeylerinin kalmayacağını ve diğer yaşamlarında öyle ortada cıscıbır kalacağını düşünen insanlar çözüm olarak bu mezarların üzerine daha fazla toprak atmaya başlamışlar, bu da gittikçe daha büyük höyüklerin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. İş öyle bir raddeye varmış ki ölenin yakınları cenaze törenine yanlarından birer küfe toprak getirip atarlarmış. Zaman içerisinde bu da gelenekselleşmiş. Böylece de hazinelerin yağmalanması engellenmiştir. Bu durumda toprağı bol olan kişi de öte dünyada rahat edeceği gibi, eşyaları kendine kaldığı için hem tanrılara sunacak hem de bizzat kullanacak eşyası korunmuş olacaktır.
Bugün dilimizde yaşayan “toprağı bol olmak” deyimi bu anlamıyla düşünüldüğünde ölü için bir iyi dilek ifade eder. Yalnız, Türklerin İslamiyet’in kabulüyle birlikte yavaş yavaş terk ettikleri bu höyük geleneği, deyimin de sonrasında gayrimüslim tabir edilen İslamiyet’in dışında kalan insanlar hakkında kullanılmasına yol açmıştır. Onun için yakın zamana kadar Müslüman ölüler için “Allah rahmet etsin!”, diğerleri için ise “Toprağı bol olsun!” denilirdi. Şimdilerde ise alakalı-alakasız herkes için bu sözün kullanıldığı görülmektedir.
