Ülkemizde Bölgelere Göre Ekonomik Faaliyetler
TARIM veHAYVANCILIK : Akdeniz bölgesinde iklim koşullarının ve sulama imkanlarının iyi olmasından dolayı yıl içerisinde iki veya üç defa hasat yapılabilmektedir. Kış aylarında ise havaların ılıman olmasından dolayı seracılık ve turfandacılık yapılmaktadır. Bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ;
Adana Bölümü: Turunçgiller,pamuk,susam,yerfıstığı,muz,çeltik,soy a fasulyesi,tütün,zeytin,incir ve üzüm üretimi yapılmaktadır.
Antalya bölümü : Pamuk,turunçgiller,susam,muz,sebze ve meyve .Turfanda sebze ve meyve üretimi oldukça yaygındır. İç kesimlerinde buğday,arpa,gül haşhaş,ve anason tarımı yaygındır.
Akdeniz bölgesi yerfıstığı,turunçgil,soya fasulyesi üretiminde Türkiye’de ilk sıralarda gelmektedir.
Akdeniz bölgesinde Toros Dağlarında bu bölgeye has kıl keçisi yetiştirilmektedir. Ancak keçilerin ormanları zarar vermesinden dolayı son yıllarda ormana keçi girmesi yasaklanmıştır.
MADENLER ve SANAYİ :
Akdeniz bölgesinde bölümlere göre çıkarılan madenler şunlardır ;
Adana Bölümü :
Krom : Toros Dağları ve Amanoslar
Lİnyit : Kozan ve Karaisalı
Demir : Kahramanmaraş
Antalya Bölümü :
Krom : Fethiye
Kükürt : Keçiborlu (Isparta)
Boksit : Akseki
Bölgede sanayi daha çok Adana bölümünde gelişme göstermiştir. Adana Bölümünde yer alan Adana,Mersin ve İskenderun’da sanayi gelişmiştir. Bölümlere göre sanayi tesislerinin dağılımı şu şekildedir :
Adana Bölümü :
Mersin : Petrol rafinerisi,petrokimya,dokuma,iplik,çimento
İskenderun: demirçelik,cam,çimento,gübre
Taşucu : Kağıt
Antakya:dokuma, bitkisel yağ,sabun
Adana : dokuma, bitkisel yağ, besin,sigara
Antalya Bölümü :
Dalaman : Kağıt,
Antalya : Bitkisel yağ,dokuma,besin,ferro krom
Seydişehir : Alüminyum tesisleri
Burdur: Şeker ve halıcılık
Isparta : gülyağı ve halıcılık
Karadeniz Bölgesindeki Ekonomik Faliyetler
TARIM ve HAYVANCILIK : Bölgenin tarım koşullarına bakıldığı zaman engebelik alanların geniş yer kaplaması,yağış miktarının bol olması ılıman bir iklim görülmesi tarım ürünlerinde çeşitliliği ve verimi etkilemektedir. Yağışın bol olmasından dolayı nadasa bırakılan topraklar oldukça azdır.
Çay : Bol nem ılık ve yağışlı ortam ile gölgeleri iklim özelliklerine sahip yerlerde uygun yetişme imkanlar bulunmaktadır. Kışlar ılık geçmelidir, bu aylarda görülebilecek don olayları bitkiye zarar verir . Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bölümünde bulmuştur. Bugün Rize başta olmak üzere Ordu’dan Gürcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır. Yurdumuzda çay tarımı Cumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924). Çay tarımının tamamı Karadeniz bölgesindedir.
Karadeniz bölgesinde yaz yağışlarının görülmesi , zengin bir bitki örtüsünün olmasından dolayı özellikle bölgenin doğu kesimlerinde büyük baş hayvancılık yapılmaktadır. Batı Karadeniz bölümünde ise Bolu ve Çevresinde kümes hayvancılığı yaygındır.
MADENLER ve SANAYİ : Karadeniz Bölgesinde çıkarılan maden çeşidi azdır. Batı Karadeniz Bölümünde Zonguldak ve çevresinde taşkömürü yatakları,Kastamonu(Küre)bakır yatakları,Orta Karadeniz’de Havza,Çeltek ve Merzifon çevresinde linyit,Doğu Karadeniz bölümüne ise Artvin(Murgul)bakır,ve Giresun(Espiye)’da bakır çıkarılır.
Bölgedeki sanayi tesisleri ise : Safranbolu : ağaç işleri,kereste fabrikası Çaycuma : kağıt fabrikası Taşköprü : Kağıt fabrikası Samsun:sigara fabrikaları,tarım aletleri fabrikası, Murgul: bakır işleme atölyeleri Turhal: şeker fabrikası Giresun(Aksu) : kağıt fabrikası,fındık ve çay işleme tesisleri, Rize: çay fabrikaları
İç Anadolu Bölgesinin Ekonomik Faliyetleri
TARIM ve HAYVANCILIK : İç Anadolu bölgesinde yağış miktarının az olması, sulama imkanlarının kısıtlı olması tarımsal üretimi etkilemiştir. Tarım yapılabilen alanlar azdır. Nadas oranının Türkiye’de en fazla olduğu bölgedir. Sulama olanaklarının iyileştiği yerlerde sebze tarımı yapılmaktadır. Volkanik dağların çevresinde yoğun bir tarım yapılmaktadır. Buğday ve şekerpancarı üretiminde Türkiye’de ilk sırada gelmektedir. Bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ;
Konya Bölümü : Buğday,arpa,şekerpancarı,baklagil,haşhaş.
Yukarı Sakarya Bölümü : Buğday,arpa,şekerpancarı,ayçiçeği , baklagil,pirinç,sebze
Orta Kızılırmak Bölümü : Buğday,arpa,şekerpancarı,baklagil,meyve
Yukarı Kızılırmak Bölümü : Buğday,arpa, şekerpancarı,sebze ve meyve
İç Anadolu bölgesinde küçük hayvancılık üretimi yaygındır. Özellikle Tiftik keçisi ve koyun üretimi yaygındır.
MADENLER ve SANAYİ : Bölgede çıkarılan madenlerin bölümlere göre dağılımı şu şekildedir ;
Konya Bölümü : Tuz Gölü : tuz
Yukarı Sakarya Bölümü : Çayırhan : Linyit
Eskişehir,Seyitgazi : Lületaşı,mika,borminerali,krom,amyant.
Orta Kızılırmak Bölümü :
Kayseri : Demir,çinko
Niğde : Civa
Kırşehir : Mermer
Çankırı: kayatuzu , jips
Yukarı Kızılırmak Bölümü : Jips , alçıtaşı, demir,linyit
Bölgedeki sanayi tesislerinin bölümlere göre dağılımı şu şekildedir :
Konya Bölümü : Konya (Ilgın) : Şeker fabrikası Karaman,Konya Ereğli’de: çimento,dokuma Ladik: halıcılık Konya : Civa işletmesi
Yukarı Sakarya Bölümü : Ankara: Bira,tarım aletleri,şeker Eskişehir: Tarım aletleri,uçak,elektrik,elektronik,lokomotif,motor, besin,şeker
Orta Kızılırmak Bölümü : Kayseri ve Bor : Şeker Kayseri: Dokuma Kayseri,Niğde,Yozgat:çimento Kırıkkale: Silah,petrol rafinerisi , makine kimya endüstirisi Kayseri : halıcılık ve et kombinası
Yukarı Kızılırmak Bölümü :Sivas : demiryolu fabrikası,besin ve çimento
Ege Bölgesindeki Ekonomik Faliyetler
TARIM ve HAYVANCILIK:
Ege bölgesinde iklim koşullarının çok uygun olması,sulama olanaklarının gelişmiş olması, ovaların geniş yer kaplamasından dolayı tarım gelişmiştir. Seracılık,sebze ve meyve tarımı yoğun bir şekilde yapılmaktadır.Bölgenin Ege ve İç Batı Anadolu Bölümlerinde iklim ve yükselti farklılığından dolayı farklı tarım ürünleri yetiştirilmektedir.
Bölgede bölümlere göre yetiştirilen belli tarım ürünleri şunlardır ;
Kıyı Ege Bölümü :Edremit-Ayvalık Yöresi : Zeytin
Bakırçay Ovası : Tütün
Gediz Ovası : Üzüm,tütün,pamuk
Menderes Ovası: Tütün, incir, pamuk narenciye
Menteşe Yöresi : Yerfıstığı, narenciye.
Tüm ovalarda yaygın bir şekilde sebze ve meyve tarımı yapılmaktadır.
İç Batı Anadolu Bölümü: Buğday,arpa,şekerpancarı,haşhaş yetiştirilmektedir.
MADENLER ve SANAYİ:
Ege Bölgesi maden kaynakları bakımından zengin olan bölgelerimizden biridir. Linyit üretiminde Türkiye’de ilk sırada yer almaktadır. Bölgede bölümlere göre çıkarılan madenler :
Kıyı Ege Bölümü :
İzmir,Aydın,Muğla : Zımpara taşı
İzmir ve Ödemiş : Civa
Menteşe Yöresi : Krom
Soma ve Yatağan: Linyit
Çamaltı tuzlası : Tuz
Denizli (Sarayköy ): Jeotermal enerji
İç Batı Anadolu Bölümü :
Linyit : Tavşanlı,Tunçbilek,Seyitömer,Değirmisaz
Krom,Mangenez : Kütahya ve çevresi
Mermer : Afyon
Bor minarelleri : Emet,Sındırgı
Ege Bölgesi sanayi bakımından Marmara bölgesinden sonra ikinci sırada gelmektedir. Bölümlere göre belli başlı sanayi tesisleri şunlardır:
Kıyı Ege Bölümü :
Dokuma : İzmir,Nazilli,Denizli
Sigara,boya,kimya,ilaç: İzmir
Petrol Rafinerisi :İzmir Aliağa
İç Batı Anadolu :
Şeker :Uşak,Afyon,Kütahya
Halı ve kilim dokumacılığı : Uşak,Demirci,Gördes,Kula,Simav
Çimento,besin,bira: Afyon
Azot,Porselen :Kütahya
Pamuklu ve yünlü dokuma: Gediz ,Uşak
Doğu Anadolu Bölgesinin Ekonomik Faliyetleri
TARIM VE HAYVANCILIK :Doğu Anadolu bölgesinde hakim ekonomik etkinlikleri tarımsal etkinlikler oluşturmaktadır.Bölgede fiziki şartların da uygun olmasından dolayı Büyükbaş hayvancılık yaygındır. Ülkemizde hayvancılığı en fazla geliştiği bölgelerden biridir . Tarımsal ürünler ,bölge nüfusunun ihtiyacını ancak karşılamaktadır. Bölgede tarımdan elde edilen verim azdır , bu durumun ortaya çıkmasında etkili olan belli başlı faktörler şunlardır a)Dağlık alanlarda yükseltinin fazla olması b) Kış aylarının uzun sürmesi c) kış aylarında havanın çok soğuk olması d) karlı gün sayısının uzun olması e) yaz aylarının geç gelmesi ve yazın kısa sürmesi . Bölge genelinde bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ;
Yukarı Fırat Bölümü : Buğday,arpa,şekerpancarı,baklagil ve tütün
Yukarı Murat – Van Bölümü : Şekerpancarı,baklagil , tütün, sebze ve meyve
Erzurum – Kars Bölümü : Arpa,şekerpancarı ,Pamuk(Iğdır)
Hakkari Bölümü : Ekim alanları çok az biraz tahıl tarımı yapılır.
MADENLER ve SANAYİ : Doğu Anadolu maden çeşitliliği ve maden rezervi bakımından Türkiye’nin en zengin bölgesidir. Ülkemizin elektrik üretiminin büyük bir bölümü bu bölgede yapılmaktadır. Akarsular üzerinde kurulu olan bir çok baraj gölü bulunmaktadır. Madenler bakımından durum böyle olmasına rağmen bölgede sanayi yatırımları yok denecek kadar azdır. Özellikle ulaşım probleminin yaşanması ,dağlık alanların oranı sanayi tesislerinin az olmasına yol açmıştır . Bölgedeki sanayi tesislerinin bölümlere göre dağılımı şu şekildedir;
Yukarı Fırat Bölümü :Şeker,dokuma , sigara, ferro-krom,demir ve yem fabrikaları
Yukarı Murat – Van Bölümü : Muş,Ağrı ve Erciş : Şeker fabrikası Van : et kombinası
Erzurum – Kars Bölümü : Kars: et kombinası, mandıralar Erzurum : şeker fabrikası , ek kombinası, çimento fabrikası
Hakkari Bölümü : Sanayi tesisi yoktur.
Doğu Anadolu Bölgesinde çıkarılan madenlerin bölümlere göre dağılımı ise şu şekildedir ;
Yukarı Fırat Bölümü :
Divriği,Hekimhan : Demir
Guleman ve Palu : Krom
Elazığ,Ergani ve Maden :Bakır
Keban : kurşun Erzincan: Kayatuzu
Afşin ve Elbistan : Linyit
Yukarı Murat – Van Bölümü : Van gölünden soda üretimi yapılır.
Erzurum – Kars Bölümü : Linyit
Hakkari Bölümü :Önemli bir yer altı zenginliği yoktur.
Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Ekonomik Faliyetler
TARIM ve HAYVANCILIK:
Bölgenin ekonomisi önemli ölçüde tarıma dayanmaktadır. Ekili dikili toprakların oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Kurak olmasına rağmen ekili dikili toprakların fazla olmasının nedeni yerşekilleri ile ilgilidir. Ayrıca toprakları da verimlidir. Bölgede hayvancılık en az tarım kadar önemlidir. Koyun ve keçi gibi yarı kurak iklim şartlarına uyan küçükbaş hayvanlar beslenir. hayvancılıkla geçinen insanların çoğu göçebedir.Bunlar yazın yüksek yerlere , Karacadağ’a ve Toros’lara ürünleri ile çıkarlar , kışı da bölgenin daha sıcak olan düzlüklerinde ve havzalarında geçirirler. Bölgede bölümlere göre yetiştirilen tarım ürünleri şunlardır ;
Orta Fırat Bölümü :Mercimek, tahıl, pamuk, tütün, yerfıstığı , antepfıstığı, üzüm, zeytin
Dicle Bölümü : Tahıl, mercimek, pamuk, karpuz, antepfıstığı , Toros dağlarının eteklerinde sebze ve meyve ekimi yapılmaktadır.
MADENLER ve SANAYİ :
Orta Fırat Bölümü : Adıyaman – Kahta : petrol
Dicle Bölümü :
Siirt , Batman : petrol
Mardin(Mazıdağı) : Fosfat
Cizre, Silopi : Linyit
bölgede sanayi ileri durumda değildir. Var olan fabrikaların büyük bir bölümü petrol ve tarım ürünlerinin işlenmesine dayanır. Orta Fırat bölümünde sanayi daha ileridir. Bölümlere göre sanayi kollarının dağılımı şu şekildedir.
Orta Fırat Bölümü : Gaziantep : Dokuma,besin,çimento,madeni eşya, tarım aletleri,bitkisel yağ,sabun,deterjan ve içki
Dicle Bölümü : Diyarbakır,Siirt,Mardin :Halı ve kilim dokumacılığı Diyarbakır : Dokuma ve içki Siirt : Battaniye Batman : Rafineri
Marmara Bölgesinin Ekonomik Faliyetleri
TARIM ve HAYVANCILIK: Marmara bölgesinde farklı iklim özelliklerinin görülmesi , ovalık alanların geniş yer kaplaması, sulama imkanlarının gelişmiş olması bölgede tarımın gelişmesinde etkili olmuştur. Bölgede tarımdan elde edilen verim yüksektir, ancak nüfusun fazla olmasından dolayı yetiştirilen tarım ürünleri bölge ihtiyacını karşılamaz bu nedenle diğer bölgelerden tarım ürünü almaktadır. Çatalca -Kocaeli bölümünde tahıl,şekerpancarı,ayçiçeği,üzüm,mısır,sebze,tütün ve patates. Yıldız Dağları bölümünde ayçiçeği,şekerpancarı,mısır ,üzüm. Ergene Bölümünde
Ayçiçeği(Türkiye üretiminde 1.sırada) , mısır,şekerpancarı,çeltik,susam,patates. Güney Marmara bölgede tarım en fazla geliştiği bölümdür. sebze ve meyve tarımı yaygındır. zeytin,tütün,mısır,buğday,şeftali,çilek,fındık tarımı yapılmaktadır
MADENLER ve SANAYİ :Marmara bölgesi maden rezervleri bakımından fakir olan bir bölgedir. bölgede çıkarılan belli başlı madenler şunlardır;
Bor minerali :Susurluk,Bigadiç,Bursa,Mustafa Kemal Paşa
Linyit : Çanakkale( Çan )
Mermer : Bilecik ve Marmara Adası
Volfram : Bursa ( Uludağ )
Doğalgaz : Hamitabat
Demir : Eymir Marmara bölgesi sanayi bakımından ülkemizde en fazla gelişme gösteren bölgedir.
Özellikle de Çatalca – Kocaeli bölümü sanayide ileri gitmiştir.
Bölgedeki sanayi tesisleri
İzmit : İpraş rafinerisi,beyaz eşya fabrikası , otomotiv , kağıt , boru,petrokimya,ilaç,alüminyum ,makine, cam,gübre
Adapazarı : Tarım aletleri, vagon, şeker
Gölcük : Tersane
Hereke : Yünlü dokuma , halı
İstanbul : gıda,yünlü ve ipekli dokuma,hazır giyim, lastik, petrol ürünleri, madeni eşya, elektrikli makineler
Bursa : Meyve suyu, otomotiv,****l eşya , gıda,yünlü ve ipekli dokuma, konserve
Balıkesir : Kimya,kağıt,dokuma,gıda,yem
Gemlik : Zeytinyağı, suni ipek,suni gübre
Tekirdağ : Rakı ve şarap fabrikası
Çanakkale : Gıda ve seramik
Edirne : Ayçiçek yağı fabrikası
