Üretim İlişkileri Hakkında Bilgi
Hangi üretim tarzında olursa olsun üretim araçlarına sahip olanlarla olmayanlar arasındaki ilişkileri ifade eden bir kavram olup, Marksist toplum teorisinin merkezi kavramlarından biridir Üretim ilişkilerine dair yaygın görüş şöyledir Marksistlere göre toplumsal olayların başlıca belirleyicisi olan ekonomi, üretim ve tüketim İlişkilerinden meydana gelir
Üretim ilişkileri daima tanımlanması güç bir kavram olmuştur Etkili bir görüşe göre hangi üretim tarzında olursa olsun üretim ilişkileri, üretim araçlarına sahip olanlarla olmayanlar arasındaki ilişkilerdir Böyle bir tanımın karşımıza çıkardığı güçlük, mülkiyetin meşru bir kategori olarak görülmesi ve hukukun üretim ilişkilerini içeren ekonomi tarafından belirlenmiş varsayıldığı bir şey olduğundan, üretim ilişkilerinin yasal (hukuki) terimlerle tammlanamamasidır Yoksa üretim ilişkilerinin tanımı bu tür ilişkilerin belirlediği varsayılan pek çok şeyi içerecek kadar geniştir
Bu güçlüğü çözmeye yönelik girişimler, hukuki olmayan tanımlar vermeye çalışır; bu girişimler özünde üretim ilişkilerini, üretime sahip olma kapasitesi ve kontrolle ilişkili görürler Böylece kapitalist toplumlarda üretim ilişkileri kapitalist ve işçi arasında hüküm sürer; birincisi hem üretim
araçlarını denetiminde bulundurur, hem de işçilerce üretilen mal ve hizmetleri bölüştü-rebilir Tabii ki, kapitalist yasal olarak üretim araçlarının sahibi olduğundan kısmen buna benzer şekilde hareket edecektir Fakat bu yasal güç, teorik olarak bu yasal yaptırım gücü olmadan işleyemeyecek üretim ilişkilerinin tanımına dahil değildir
Bununla birlikte tanımlanan üretim ilişkileri, toplumların kurulması için temel, hatta üretim güçlerinden daha temel olarak ele alınmıştır Onlar değişik toplumlarda farklı yollarla organize olmuşlardır
Kavram tipik olarak tek tek kapitalistlerle işçiler arasındaki ilişkilerle ilgili olmayıp, toplumsal sınıflara atıfta bulunacak şekilde genelleştirilmiştir Böylece iki sınıfın, kapitalistlerin ve işçilerin oluşumunu belirleyen, üretim ilişkileri olmaktadır Bundan başka üretim ilişkileri temelde çelişik (anta-gonistic) bir durum arzettiğinden -yani işçinin (ürünü) kendisinden kopartıldığından-sınıflar arasındaki ilişkiler de çelişki içindedir Bu çelişkiler ancak sosyalist üretim biçiminde çözülebilecektir
