Yumurtalık kanserinin belirtileri
Over kanseri yani yumurtalık kanseri kadın genital kanserleri içinde en geç tanısı konabilen ve bu nedenle en fazla ölüme sebebiyet veren kanser türü olması nedeni ile ayrı bir öneme sahiptir.Over kanseri kadın kanserlerinn %4’ünü, genital kanserlerin ise %23’ünü meydana getirir. Over kanseri tanısı konan kadınlarda 5 yıllık yaşamı ortalama % 35 civarındadır.Yumurtalık kanseri gelişmiş ülkelerde daha fazla görülür. Bu sebeple çevresel faktörlerin etkisini düşündürmektedir.
Over kanseri her yaşta görülebilmesine rağmen kadınlarda en fazla 45 yaşından sonra rastlanır. Özellikle 75-79 yaşlar arasında pik yapar. Menopoz öncesi dönemde over tümörlerinin sadece % 7’si kanserken bu oran menopoz sonrası hızla %30’a çıkar. Over dokusu pek çok değişik hücreyi içinde barındırır. Kanserin köken aldığı hücre türüne göre de görülme yaşları ve oranları da doğal olarak değişir. Overin ve diğer tüm dokuların ana yapısını oluşturan epitel hücrelerden köken alan tümörler en sık görülenoevr tümürlerdir. Menopoz sonrası kanser teşhisi konan vakaların % 80’i epitelyal tümörlerken, 20 yaş altında teşhis edilen vakaların % 60’ı germ hücreli yani embryonik döneme ait hücreler ile ilgili over tümörlerdir.
Over kanseri için risk faktörleri nedir?
Over kanseri oluşumunu hormonal, ailesel ve çevresel faktörlerin etkiledikleri düşünülmektedir. Sık ve fazla sayıda kesintisiz bir şekilde yumurtlama yani ovulasyon olanlarda kanserin daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Buna göre hiç gebe kalmamış kadınlarda risk daha fazlayken doğum yapan kadınlarda risk 1/2 ile 1/4 oranında azalmaktadır. Gebe kalmayı engelleme mekanizması açısından yumurtlamayı baskılayarak etki eden doğum kontrol hapları da kanser görülme sıklığını belirgin derecede azaltır. Yani sanılanınaksine doğum kontrol hapları kanser yapmadığı gibi kansere karşı koruyucu ve önemli bir rol oynarlar. Buna karşılık menopoz sonrası dönemde hormon replasman tedavisi sırasında eğer progesteron eklenmeden tek başına östrojen verilirse over kanseri riskinin arttığı da iddia edilmektedir. Birinci derece akrabalarında over kanseri, yani yumurtalık kanseri olan kadınlarda hastalığın daha sık görülmesi genetik bir faktörün etkisini düşündürmektedir. Yapılan bazı çalıışmalar sonucu meme ve over kanserine neden olduğu saptanan bazı genler bulunmuştur.
Over kanseri belirtileri nelerdir?
Yumurtalık kanseri belirtileri bir özellik içermeyebilir ve bu sebeple over kanserinde erken tanı son derece zordur. Çünkü çoğu zaman şikayetler belirgin değildir. Yumurtalık kanserinin erken dönem belirtileri genellikle belli belirsizdir. Bu belirtilerin genellikle kanserden çok kanser dışı sebeplere bağlı olduğu unutulmamalıdır.
Karında şişme,beklenmeyen vajinal kanamalar, karında basınç duygusu ,sırt veya bacak ağrısı ,gaz, şişkinlik, uzun süren hazımsızlık gibi sorunlar belirtileri olabilmektedir.Bu belirtilerin yumurtalık kanseri ile ilişkili olabileceği düşünüldüğü zaman kanser yumurtalıkların dışına yayılmış olabilir. Yumurtalık kanserlerinin çoğu batın içindeki organların yüzeyine kolaylıkla yayılır. Belirtilerin bilinmesi ve bu belirtilere dikkat edilmesi, kanserin erken tanınması ve başarıyla tedavi edilmesini sağlayabilir.
Karın ağrısı , şişkinlik, hazımsızlık erken devredeki belirtilerdir. İleri evrelerde ise komşu organlara ait bası bulguları, karın ağrısı, pelviste kitle ve aşağı doğru bası hissi, vajinal kanama gibi spesifik olmayan şikayetlerdir. Hastayı doktora götüren en sık şikayet ise aşırı derecede karın şişliğidir. Bu şişliğin sebebi çoğu zaman karın içerisinde sıvı birikimi yani asittir.
Yumurtalık kanseri tanısı nasıl konur?
Rutin jinekolojik muayene r esnasında özellikle menopoz sonrası kadınlarda pelvik alanda kitle saptanması over kanserini öncelikle düşündürmelidir. Ultrasonografide yumurtalıklarda kitle ile muayende bu kitlenin hareketli olmaması tanıyı destekler. Ayırıcı tanıda miyomlar, normal ve anormal gebelikler ve diğer komşu organ kanserleri mutlaka araştırılmalıdır. Over kanseri düşünülen kadınlarda aile öyküsü dikkatli alınmalı, iyi bir sistemik ve jinekolojik muayene mutlaka yapılmalı, özellkle genç hastalarda pap smear de yapılmalıdır. Ayrıca over içindeki damarlanmanın tespiti açısından doppler ultrason ile hem overleri hem de komşu organları incelemeye yönelik radyolojik tetkikler yapılmalıdır. Manyetik rezonans (MR) ve bilgisayarlı tomografi kitlenin daha iyi incelenmesine olanak sağlar. Over kanseri tanısını güçlendiren ve bu konuda hekimlere son derece yardımcı olan bir başka tetkik de tümör belirteçleridir. Burada CEA, ca12-5 ve ca 12-9 mutlaka bakılmalıdır.
Devamı için tıklayın
