İstiklal Marşı’nın redifleri nelerdir?
Redif
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Redif, Şiirlerde mısra sonlarında, görevleri aynı olan eklerin, ya da anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarlanmasına denir. Redifler daima mısranın en sonunda bulunur, yani kafiyeden sonra gelir. Redifin olduğu her yerde mutlaka kafiye de vardır. kafiyeler farklı anlamlarda kullanılır ama redifleranlam bakımından aynıdır
Eş görevli eklerin tekrarlanmasıyla oluşan rediflerdir. Türkçe’deki yapım ve çekim eklerini kavramadan, ek halindeki redifleri kavramak mümkün olamayacaktır. Ek halindeki rediflerin çoğu, sözcüğe bağlanan ekler olduğundan bu konudaki genel kaide: “sözcüğün köklerinde kafiye, eklerinde ise redif vardır.” şeklindedir. Bu kural bilinerek mısraya bakılırsa ek halindeki rediflerin yüzde doksanı mısrada tahmin edilebilir. Ancak bu kaide her zaman geçerli olmadığından yine de “ekler” konusunda bilgi sahibi olunması konunun kavranması açısından gereklidir.
Susuz değirmenlerin ne ilSerindir dağları soğuktur suyuYâr mektup göndermiş yadigâr deyiGözünün yaşını sil deyi yazmış Yukarıdaki dörtlükte, sözcüklerin kökleri:
“köy”, “su”, “de”dir. Görüldüğü gibi sözcüklerin köklerindeki sesler aynı değildir. “y” sesi birinci mısrada sözcüğün köküne dahil olurken, ikinci ve üçüncü mısralarda yardımcı ses (kaynaştırma ünsüzü)’tir. Yani “y” seslerinin görevi farklıdır. Bu durum da kafiye tanımına uygun olduğundan kafiye olarak kabul edilecektir.
Sözcük Halindeki Redifler
Aynı anlamdaki sözcüklerin tekrarlanmasıyla meydana gelen rediflerdir. Bu tür redifleri mısralarda görebilmek oldukça kolaydır:
Doğru söylerim halk razı değilEğri söylerim Hak razı değil. Yukarıdaki beyitte “razı değil” sözcükleri redif, ondan önceki “k” sesleri ise yarım kafiyedir.
Bir başka örnek:
Zannetme ki şöyle böyle bir sözGel sen dahi söyle böyle bir söz Yukarıdaki beyitte “böyle bir söz” sözcükleri redif, ondan önceki “öyle” sesleri ise zengin kafiyedir. Bir başka örnek:
Kimsesiz hiç kimse yok, var herkesin bir kimsesiKimsesiz kaldım meded, ey kimsesizler kimsesi Yukarıdaki beyitte “kimsesi” sözcükleri redif, ondan önceki “r” sesleri ise yarım kafiyedir. Son olarak şuna da dikkati çekmek gerekiyor:
Sözcük halinde bulunan redfilerden hemen önce, ek halinde redif de bulunabilir. Böylece, ek halindeki redifle sözcük halindeki redif arka arkaya gelebilir:
Elimi beş yerinden, dağladı beş parmağın,Bağrımda yanmadık bir yer bırakmadan gitBir yarın göçtüğünü, çöktüğünü bir dağınGörmemek istiyorsan, ardına bakmadan git! İkinci ve dördüncü mısralarda hem ek halinde redif, hem de sözcük halinde redif bulunmaktadır. Yukarıdaki mısralarda “madan” ekleri “zarf-fiil”dir.
