Kur’an-ı Kerim insan ve Allah ilişkisini hangi temele dayandırır?
“İnsanlar içinde, Allah’tan başkasını ‘eş ve ortak’ tutanlar vardır ki, onlar (bunları), Allah’ı sever gibi severler. İman edenlerin ise Allah’a olan sevgileri daha güçlüdür. O zulmedenler, azaba uğrayacakları zaman, muhakkak bütün kuvvetin tümüyle Allah’ın olduğunu ve Allah’ın vereceği azabın gerçekten şiddetli olduğunu bir bilselerdi!”
Müşriklerin en çok sevdikleri varlıklar onların taptıkları tanrılarıdır. Ancak Müslümanların Allah’a olan sevgisi bu sevgiden daha üstündür; çünkü o hem gerçek sevgidir, hem daha kuvvetlidir ve hem de ebedidir. Buna karşılık, müşriklerin sahte ilahlarına olan sevgileri de yalan, zayıf ve bu dünya hayatı ile sınırlıdır.
Allah’ın kulu sevmesi ona nimet vermesi anlamına geldiği gibi, kulun Allah’ı sevmesi ona yakınlaşmayı istemesi anlamına gelir. Allah sevdiği kullara daha fazla nimet verir ve onları doğru yol üzre sabit ve daim kılar5. Eğer bir ümmet Allah’ı sevmeyi terkederse, Allah Teala O’nu seven ve kendisinin sevdiği yeni bir grup ortaya çıkarır:
Ey iman edenler, içinizden kim dininden geri döner (irtidat eder)se, Allah (yerine) kendisinin onları sevdiği, onların da kendisini sevdiği mü’minlere karşı alçak gönüllü, kafirlere karşı ise “güçlü ve onurlu”, Allah yolunda cihad eden ve kınayıcının kınamasından korkmayan bir topluluk getirir. Bu, Allah’ın bir fazlıdır, onu dilediğine verir. Allah (rahmeti) sonsuz olandır, her şeyi bilendir.6
Ayet-i kerimede Allah’ı seven ve Allah tarafından sevilen insanların aynı zamanda diğer mü’minleri de sevdiklerinin altının çizilmesi dikkat çekicidir. Mü’minleri sevmek Allah sevgisinin ve Allah tarafından sevilmenin bir sonucu ve alameti olarak görülebilir. Buna göre eğer bir insan başka müminleri sevgiyle kucaklamıyorsa, onun Allah’a karşı olan sevgisi ve Allah tarafından sevilen bir kul olması şüphelidir. Aynı şekilde Allah Teala günahkar kafirleri (keffar esîm) ve böbürlenip kibirlenenleri (muhtâl fahûr) asla sevmez. Bu kişiler Allah’ı seven insanlar tarafından da sevilmez. Buna göre bir insanın günahkarları ve kibirli insanları sevmemesi Allah’ı sevdiğinin ve O’nun tarafından sevildiğinin bir işareti olarak görülebilir.
